Những bí mật về một siêu toà án toàn cầu – Hãy làm cho họ nghèo đi và ta giàu lên (Phần 3.4)

English:  How Big Banks Bled A Tiny Island Nation

Kỳ 3: Những ngân hàng lớn hút máu một quốc đảo nhỏ ra sao

Các luật sư của ngành công nghiệp dầu tập trung tại một văn phòng luật sư ở Houston để nghe một bộ ba nhà tài chính thuyết trình đề tài “Bạn có muốn người khác trả tiền lệ phí pháp lý của bạn? Điều này là có thể. “

Bộ phận pháp lý của công ty sẽ không còn phải chịu cảnh rỗng túi ngân sách; mà lại có thể trở thành một nơi làm ra tiền, các nhà tài chính nói, cười rạng rỡ trong hội nghị cầu truyền hình từ New York và Chicago. Trọng tài quốc tế – cho các đòi hỏi bình thường chống lại các công ty khác cũng như đòi hỏi ISDS chống chính phủ – đã bùng nổ một cách rộng rãi trong những năm gần đây, nhưng một số cơ hội dường như quá đắt đỏ để theo đuổi.

Các nhà tài chính đã có một giải pháp: “Nguồn tài trợ của bên thứ ba”, một lĩnh vực đang phát triển nhanh, bí mật và gây tranh cãi trong việc đầu tư vào các vụ kiện, trả hóa đơn pháp lý để đổi lấy một phần của phần thưởng từ tòa sau này. Bị cuốn hút đến ISDS bởi số tiền đáng kinh ngạc đặt trong cuộc chơi đó, các nhà tài chính đã tạo ra một thị trường ngày càng phức tạp xung quanh chính các đòi hỏi ISDS.

“Chúng tôi cố gắng nhìn vào tất cả các cách khác nhau mà bạn có thể kiếm tiền trong chuyện này,” Peter Griffin, một luật sư có trụ sở tại London và chuyên gia tư vấn làm việc với các công ty và các nhà tài trợ cho biết.

Quỹ đầu tư ngắn hạn ở New York, Tenor Capital Management mới ghi điểm lớn bằng cách bơm 36 triệu đô vào một công ty khai thác mỏ loại nhỏ ở Canada để đổi lấy, trong những thứ khác, 35% của bất cứ phán quyết nào của toà trọng tài trong vụ kiện ISDS của công ty chống lại Venezuela. Năm nay, một tòa án ra lệnh cho Venezuela phải trả một con số khổng lồ 1.4 tỷ đô. Tenor đã không đáp lại với yêu cầu bình luận được lặp đi lặp lại.

Đôi khi, một nhà tài trợ sẽ đợi cho đến khi một ban trọng tài ISDS thực sư đưa ra phán quyết của mình, sau đó mua phán quyết một cách trắng trợn. Theo các nhà môi giới và luật sư người đã được tham gia vào các thương vụ như vậy nhưng không có thẩm quyền cung cấp thông tin chi tiết, một nhà đầu tư – thường là một người lão luyện về các quỹ đầu tư ngắn hạn  – mua phán quyết trước khi chính phủ trả tiền. Nhà đầu tư có thể trả 20 triệu đô cho một phán quyết 100 triệu đô, sau đó săn đuổi chính phủ để thu lại toàn bộ khoản thanh toán đó.

“Một trong những điểm hấp dẫn đối với vài nhà đầu tư này,” Griffin nói, là việc giấu tên: “Họ ẩn đằng sau những công ty khởi kiện.”

Thực vậy, một thương vụ như vậy đưa ra ánh sáng khi WikiLeaks công bố hàng chục ngàn điện tín ngoại giao Mỹ. Một trong những điện tín mô tả làm thế nào Blue Ridge Investments LLC, một công ty con của Bank od America, đã mua một phán quyết  ISDS gần 180  triệu đô mà ban đầu một công ty khí đốt của Mỹ đã thắng kiện với Argentina. Blue Ridge, điện tín nói, được đồn đại là đã trả khoảng 30% giá trị của phán quyết.

“‘Quỹ kền kền” Blue Ridge thuộc về một tầng lớp mới của những tay chơi trên thị trường tài chính xem đòi hỏi ISDS chống lại Argentina chỉ như là một loại tài sản hấp dẫn để được giảm giá hợp lý và giao dịch được”, một nhân viên ngoại giao ở Buenos Aires viết. Công ty mẹ của Blue Ridge, Bank of America, từ chối bình luận.

Griffin cho biết ông kỳ vọng các nhà thương mại lớn sẽ sớm xuất hiện cho các giao dịch ISDS và các trường hợp pháp lý khác “trên quy mô công nghiệp.”

Thật vậy, ngành công nghiệp đó dường như đã đang chuyển động theo hướng này với các công ty như ClaimTrading, hứa hẹn “đảm bảo truy cập ngay lập tức” đến “nhiều tỷ đô” để bảo lãnh các vụ kiện. Một giám đốc điều hành tại công ty, John Mooren, cho biết họ kết nối khách hàng mong muốn khởi kiện với các nhà tài trợ xứng tầm nhất từ một danh sách của hơn 30 tổ chức tài chính mà các công ty thường làm kinh doanh với họ.

Sự trỗi dậy của ngành công nghiệp mới này có nghĩa rằng các quốc gia có thể đột nhiên thấy mình đang bị theo đuổi bởi người thu nợ với nguồn lực pháp lý mênh mông. Công ty tài chính lớn thường chẳng khi nào từ bỏ, dù phải mất bao lâu. Thật vậy, Griffin cho biết công ty của ông sẽ giúp các nhà đầu tư để cùng nhau đưa ra “một cuốn sổ tay” với “một kế hoạch leo thang” bao gồm các vụ kiện để tịch thu tài sản trên toàn thế giới, can thiệp vào giao dịch khác mà quốc gia muốn thực hiện, và tung ra một chiến dịch PR tới quần chúng.

Một lựa chọn khác cho các công ty muốn đảm bảo rằng họ được trả tiền: Mua một hợp đồng bảo hiểm mà sẽ có hiệu lực nếu một chính phủ kiên quyết không trả số tiền theo lệnh của tòa. Các công ty bảo hiểm sẽ bắt đầu từ đó, nhờ vào một loại hợp đồng được sắp xếp bởi công ty môi giới hàng đầu

Công ty bảo hiểm này trả tiền cho các công ty – hoặc toàn bộ số tiền của phán quyết hoặc chỉ một phần của nó, tùy thuộc vào các điều khoản của hợp đồng – sau đó gây áp lực lên quốc gia mắc nợ để đòi thanh toán. Steve Jones, một giám đốc điều hành của Gallagher, từ chối cung cấp thông tin cụ thể nhưng cho biết họ đã sắp xếp các hợp đồng đối với các vụ chống lại các nước nghèo khổ “với một số nước có GDP thấp nhất thế giới.”

Khi các bên thứ ba đầu tư vào các vụ ISDS, các phản đối cho rằng, các cuộc xung đột mới và khó khăn chưa từng có về xung đột lợi ích có thể nảy sinh. Các nhà tài phiệt tài trợ cho các đòi hỏi ISDS đã dụ dỗ một số trọng tài và luật sư để tư vấn cho họ hoặc thậm chí tham gia đội ngũ nhân viên của họ. Bởi vì các dàn xếp tài trợ nói chung chưa được tiết lộ, những người phản đối lo lắng rằng trọng tài có thể có quyền lợi cá nhân trong các đòi hỏi mà họ có nhiệm vụ phán quyết, hoặc là một nhà tài trợ bên ngoài có thể cấp vốn cho một đòi hỏi biệt lập, trong đó trọng tài làm việc như là người tư vấn.

Mối quan ngại lớn nhất vẫn là sự tiếp cận với các “Vốn kiện tụng” này có thể khuyến khích gia tăng ngày càng nhiều các đòi hỏi ISDS không có giá trị thực hay đó chỉ là lạm dụng triệt để. Một số nhà tài trợ tham dự hội nghị và giao tiếp với các luật sư với hy vọng nhận được một cuộc gọi khi một khách hàng tiềm năng cần tiền để khởi kiện.

“Nó giống như đuổi theo xe cứu thương,” Muthucumaraswamy Sornarajah, một luật sư quốc tế và trọng tài đã được tham gia vào hệ thống từ những ngày đầu cho biết.

Tiếp cận các nhà tài phiệt phía ngoài để tài trợ cho các vụ kiện ISDS “có thể là một vũ khí tàn độc và vô đạo đức.”

Tài trợ của bên thứ ba chính nó không làm cho một đòi hỏi ISDS trở nên thiếu giá trị. Trong một số trường hợp, điều có thể là làm cho một công ty, đặc biệt là một công ty nhỏ hơn với nguồn lực hạn chế, có thể đấu tranh cho quyền lợi (của công ty) mà một nước đã chà đạp.

“Khoản tiền này có cung cấp việc tiếp cận công lý, hay là dùng tiền đó để đi đến bất công?” Selvyn Seidel, người sáng lập của Fulbrook Capital Management và cũng là một luật sư đã nói. “Bất chấp những nguy hiểm và mặc dù một số tài trợ là bất công, đây là một ngành công nghiệp đóng góp thêm vào công lý. Đây là một hình thức cố gắng để hỗ trợ bất bình đẳng mà tất cả mọi người phàn nàn ngày nay. ”

Đối với khả năng mà tài trợ của bên thứ ba khuyến khích các vụ kiện phiền toái, ông gọi đó là một “mối quan ngại có lý.” Nguồn tài trợ bên ngoài, ông nói,”có thể là một vũ khí tàn độc và vô đạo đức cho một nguyên đơn lừa đảo, cũng như một nhà tài trợ lừa đảo.” Giải pháp được đề xuất của ông là cho phép các trọng tài áp đặt hình phạt nghiêm khắc đối với những người tài trợ cho các đòi hỏi không có giá trị và cho phép thị trường loại bỏ các tác nhân xấu.

Ngay cả khi kinh phí của bên thứ ba không cung cấp tiếp cận đến công lý, tiếp cận này có giá trị gần như độc quyền cho các doanh nghiệp, không phải cho chính phủ. Ví dụ, các thỏa thuận tài trợ cho các quốc gia bị kiện là rất hiếm, các nhà tài trợ và các luật sư cho biết. Đó là một sản phẩm mà ISDS được thiết kế: Chỉ các doanh nghiệp có thể đánh kiếm lời lớn và chuyển một cục tiền đến một nhà tài trợ. Chính phủ không thể thắng; họ chỉ có thể cố gắng để hạn chế thiệt hại.

Via Google Maps