(LĐO) XUÂN NHÀN – 2:52 PM, 26/06/2015
Tấm bia này là dấu hiệu duy nhất của di tích quốc gia“Vườn cam Nguyễn Huệ” (xã Vĩnh Sơn, huyện Vĩnh Thạnh, Bình Định) là địa danh nổi tiếng trong quần thể căn cứ địa vùng Tây Sơn thượng đạo. Cách đây vài năm, trong một ý tưởng nhằm phát huy giá trị di sản và “đánh thức tiềm năng du lịch”, huyện Vĩnh Thạnh tiến hành lập dự án phục hồi vườn cam. Tuy nhiên, đó chỉ là… dự án. Trên thực tế, Vườn cam Nguyễn Huệ đã hoàn toàn… mất tích.
Năm 1995, khu vực trên được xếp hạng di tích quốc gia. Tấm bia (mới dựng) trong khuôn viên di tích ghi rõ: “Vườn cam Nguyễn Huệ là một trong những căn cứ địa đầu tiên của cuộc khởi nghĩa nông dân Tây Sơn cuối thế kỷ XVIII.
Trong kháng chiến chống Mỹ, khu vực này là một trong những căn cứ cách mạng vững chắc của huyện Vĩnh Thạnh và tỉnh Bình Định”. Cách đây vài năm, trong một ý tưởng nhằm phát huy giá trị di sản và “đánh thức tiềm năng du lịch”, huyện Vĩnh Thạnh tiến hành lập dự án phục hồi vườn cam.
Theo đó, sẽ trồng lại cam bằng giống bản địa cùng một số giống cam chọn lọc và cây ăn trái có giá trị kinh tế khác. Tuy nhiên, đấy chỉ là… dự án. Trên thực tế, Vườn cam Nguyễn Huệ đã hoàn toàn… mất tích.
Tấm bia này là dấu hiệu duy nhất của di tích quốc gia. Theo ông Đinh Ply, Bí thư kiêm Chủ tịch UBND xã Vĩnh Sơn, việc tái canh cây cam thất bại do lựa chọn giống không phù hợp. Người dân địa phương sau đó tận dụng đất trống để trồng chuối, mì, bắp, bạch đàn…
Vườn cam đã… mất tích. Hiện 20.000 m2 thuộc khu vực bảo vệ nghiêm ngặt của di tích bị chiếm dụng hoàn toàn bởi 3 hộ dân. Chính quyền xã biết nhưng đành bất lực.
“Di tích giao cho xã quản lý bảo vệ nhưng xã không thấy có bản đồ, gì hoạch gì hết. Quyết định giao xuống không nêu rõ diện tích, phạm vi, giới hạn. Ngân sách cũng không được cấp; xã không có người để cắt cử trông coi. Không có gì hết, chúng tôi bó tay”, ông Ply cho biết.
