Điều tra 2 kỳ Đắk Lắk– Tham nhũng Y tế liệu có “chìm xuồng”?
Bài I- Trục lợi đấu thầu thuốc trên nỗi khổ bệnh nhân
Bài II- Các bệnh viện mỏi mòn “ kêu trời không thấu”
Trong 2 tháng 10, 11/2016, lãnh đạo UBND tỉnh Đắk Lắk đã ký các quyết định xử phạt hành chính 10 bệnh viện với tổng mức phạt gần 1,7 tỷ đồng, về tội xả nước thải, bụi thải, khí thải gây ô nhiễm, không thực hiện giám sát, quan trắc môi trường. Trong đó, có tới 9/10 đơn vị là bệnh viện công, bị yêu cầu phải khắc phục các vi phạm chậm nhất vào ngày cuối năm 2016.
Mỏi mòn chờ … đủ thứ !
Bệnh viện Đa khoa tỉnh Đắk Lắk ( BV ĐKT) là đơn vị bị phạt nặng nhất trong đợt này, với tổng số tiền 349 triệu đồng. Sau khi nghe giám đốc bệnh viện giải trình, lãnh đạo tỉnh cũng phải mủi lòng, thôi không phạt nữa !
Bác sĩ Bùi Trường Phong- Giám đốc BV ĐKT khẳng định: Phạt này, nếu có phạt, phải phạt Nhà nước chứ không phải phạt bệnh viện ! Giai đoạn 3 năm 1996-1999, BV ĐKT được ngân sách đầu tư xây dựng quy mô 500 giường kèm hệ thống xử lý nước thải đồng bộ. Về sau, tỉnh cho chèn thêm thành 700 giường, rồi 1000 giường, nhiều lúc quá tải nhồi tới 1.800 bệnh nhân, mà vẫn hệ thống xử lý nước cũ đó, thì khắc phục sao được ? Giải pháp tận gốc, phải chờ bệnh viện Đa khoa Vùng Tây Nguyên (BV VTN) xây xong, sẽ chuyển gần trọn bộ máy nhân sự BV ĐKT sang bên đó.
Khởi công từ tháng 7/2010, BV VTN ban đầu công bố tổng vốn đầu tư hơn 1000 tỉ đồng từ trái phiếu Chính phủ, dự kiến hoàn thành năm 2013. Nhưng rồi, SYT trong vai chủ đầu tư ngoài việc mới tháng 12/2010 đã hấp tấp dùng nguồn tiền của gói thầu xây lắp ký hợp đồng mua 111 cái máy vi tính nhằm “trang bị cho BV VTN”, thì đã để tiến độ triển khai dự án kéo dài, dang dở mãi. Rất nhiều phần công trình mới xây xong đã phải đập bỏ xây sửa lại, lãng phí vô cùng. Lãnh đạo tỉnh sốt ruột, nhiều lần khẳng định tiền không thiếu, việc chậm trễ hoàn tất công trình là do cách quản lý quá yếu kém của SYT. Mới đây UBND tỉnh phải ra “tối hậu thư”, yêu cầu chậm nhất đến cuối năm 2017, SYT phải đưa công trình đi vào hoạt động.
Ông Đinh Xuân Hà giám đốc Sở Kế hoạch Đầu tư Đắk Lắk cho biết sau khi điều chỉnh, tháng 7/2015 UBND tỉnh đã phê duyệt tổng mức đầu tư xây phần “vỏ” BV VTN là 1.098,4 tỉ đồng, còn phần đầu tư mua thiết bị hơn 777 tỉ theo đề nghị của SYT, tỉnh vẫn chạy đang tìm nguồn vốn vay ưu đãi (ODA) từ các nhà tài trợ nước ngoài .
Một bác sĩ gần trọn quãng đời làm việc gắn bó với BV ĐKT tâm sự: Hàng nghìn cán bộ nhân viên ở đây từ lâu mòn mỏi chờ rất nhiều điều, trong đó việc chờ dọn sang nơi làm việc mới chỉ là thứ yếu. Khắc khoải nhất, là chờ bệnh viện được mua thêm nhiều máy thở và máy chạy thận nhân tạo để cứu mạng bệnh nhân, chờ tình hình cung ứng thuốc trở lại bình thường! Và hơn thế nữa, chờ ngày thấy được tỉnh có được những cán bộ lãnh đạo SYT thật sự trong sạch, tâm huyết với sự nghiệp y tế.
Vè xuân “ đánh động thiên đình” !
Đầu tháng 2/2017, báo Tiền Phong lại nhận nhiều đơn thư về việc bệnh viện Đa khoa thành phố Buôn Ma Thuột (BV BMT) tiếp tục đốt rác độc hại, xả khói và khí thải hôi thối gây ô nhiễm khu dân cư.
Làm việc với phóng viên, lãnh đạo BV BMT xác nhận khoản phạt gần 252 triệu đồng lãnh đạo tỉnh ký, BV chưa biết dùng nguồn nào để trả ! Việc xả khói và khí thải xảy ra, vì cái lò hấp rác giá 7,6 tỉ đồng do SYT đưa về mới vận hành ngày 7/11/2016, thì đến ngày 26/12/2016 lại đã… hỏng ! Cực chẳng đã, BV phải dùng chiếc máy cũ chạy bằng dầu, phun khói đen sì ra để đốt rác thải y tế .
Người than đau đầu nhất vì các loại máy xử lý rác tại đây, là bác sĩ Y Lâm Niê giám đốc BV. Cuối năm 2012, giám đốc BV khi đó là ông Doãn Hữu Long đã ký bản hợp đồng rất sơ sài để mua một máy hấp rác giá gần tròn 3 tỉ đồng. Chạy thử vài hôm thì máy hỏng hẳn, chả hiểu sao ông Long vẫn cho chuyển trả hết tiền mua máy. Nghịch lý là sau khi bị kỷ luật vì vụ trục lợi tiền bảo hiểm xảy ra tại BV, ông Long lại được cất nhắc nhảy vọt, từ giám đốc BV lên giám đốc SYT. Bác sĩ Y Lâm thế chỗ đã nhiều lần làm tờ trình xin SYT cho nâng cấp hệ thống xử lý nước thải lạc hậu, giải quyết máy hấp rác hỏng. Trong khi “kêu trời chưa thấu”, BV BMT tiếp tục bị dân khiếu nại, bị chính quyền xử phạt vì không thể ngưng việc xả nước và đốt rác khiến môi trường ô nhiễm.
Trong cuộc gặp mặt đầu năm có hơn 400 đại biểu trí thức, báo giới, văn nghệ sĩ do lãnh đạo tỉnh chủ trì, đại diện báo Tiền Phong được mời lên phát biểu ý kiến, đã đọc “Vè xuân con gà”. Bài vè kiểu sớ Táo quân Đắk Lắk có đoạn “Đấu thầu cài cắm lòng vòng/ Bệnh nhân thiếu thuốc, đau lòng thân nhân/ Máy hấp rác hỏng mấy lần/ Khói mù ô nhiễm khiến dân quá phiền ! …” . Bài vè vừa lan truyền từ sáng ngày 8/2/2017, thì trưa ngày 9/2 bác sĩ Y Lâm vui mừng báo tin lò máy hấp rác 7,6 tỉ vừa được sửa xong (!)
Chiều ngày 14/2, bà H’Yim Kđoh-Phó Chủ tịch UBND tỉnh cùng các chuyên viên liên quan thân chinh đến làm việc với BV BMT về cái lò hấp rác. Bà phát biểu: Nghe đại diện báo Tiền Phong đọc “Vè xuân con gà”, mới hay cả 2 vấn đề nổi cộm về y tế là thiếu thuốc và xử lý rác thải đến nay vẫn chưa giải quyết xong. Bà yêu cầu lãnh đạo BV BMT báo cáo cho rõ về cái lò hấp rác 7,6 tỉ.
Bi hài chuyện cái lò siêu đắt
Bác sĩ Nguyễn Ngọc Thịnh- Phó giám đốc BV trình bày rành mạch trước Phó Chủ tịch UBND tỉnh và các chuyên viên đi cùng. Ông nói : Tôi được phân công nghiệm thu, tiếp nhận máy, nhưng từ chối làm việc này, vì thấy có quá nhiều khuất tất. Bên cung ứng máy không chịu cung cấp hồ sơ máy và phụ lục kèm theo, nhưng cứ cam đoan cái lò hấp rác giá 7,6 tỉ này có cấu hình tương đương chiếc máy hấp rác 3 tỉ đã hư. Thực tế tôi thấy cấu hình cái lò 7,6 tỉ này thua hẳn cấu hình cái máy 3 tỉ. Còn họ giải thích lò mới bị hỏng do bị … chuột đái vào, tôi phản đối vì quá vô lý !
Nếu cái lò ghi xuất xứ từ Tây Ban Nha này không hỏng, thì BV cũng không đủ sức “nuôi” nó. Công nghệ bán tự động lạc hậu, mỗi khi lò vận hành, BV phải cử thêm nhân công cực nhọc đứng xúc rác từ chỗ nọ đổ qua chỗ kia, kèm thêm nhiều khoản vật tư tiêu hao vô cùng tốn kém. Cụ thể : Với lượng rác BV thải ra, mỗi ngày lò phải hấp 6 mẻ. Mỗi mẻ sử dụng 3 túi đựng chất thải đã xử lý, mỗi túi giá khoảng 80.000 đồng chưa tính thuế VAT. Tính ra mỗi năm BV phải bỏ ra hơn 500 triệu đồng chỉ riêng khoản mua túi đựng chất thải.
Chưa hết, mỗi tháng lò ngốn tiền triệu mua 1 tạ muối hoàn nguyên để khử và rửa cột lọc, mỗi quý phải thay cột lọc giá khoảng 5-7 triệu đồng, rồi tiền điện nước, tiền trả cho công ty Môi trường thu gom các túi rác thải sinh hoạt sau khi máy hấp chín v.v… Tính sơ bộ, vị chi mỗi tháng BV phải chi khoảng 50 triệu đồng cho việc hấp rác. Chưa kể tới việc BV đã phải phá thông 2 phòng đựng rác phân loại cũ để có chỗ đặt cái lò tiêu tiền như… rác này, khiến mấy tháng qua BV không còn đủ chỗ đựng rác thải. BV đề nghị đối tác cung ứng máy hỗ trợ khoản tiền xây lại phòng chứa rác khác, họ bảo tiền đâu mà hỗ trợ ?
Ngày 23/12/2016 bác sĩ Y Lâm Niê ký Tờ trình số 682 xin lãnh đạo SYT soi xét, vì khoản tiền trên 500 triệu đồng chỉ để mua túi đựng rác chuyên dụng mỗi năm cho cái lò hấp rác hiệu Matachana này là khoản “kinh phí quá lớn đối với bệnh viện”. Tới nay, BV BMT vẫn chưa được SYT hồi âm!
Trao đổi với đại diện báo Tiền Phong, bà H’Yim Kđoh cho biết: Vì mới tiếp nhận nhiệm vụ Phó Chủ tịch UBND tỉnh phụ trách phần việc này chưa lâu, nên bà chưa nắm được hết tình hình ngành Y tế. Được nghe bài “Vè xuân con gà”, bà lập tức cho kiểm tra lại, mới hay cả 2 vấn đề thiếu thuốc, và lò hấp rác hỏng tới nay vẫn tồn tại, khiến dư luận bức xúc, nên phải trực tiếp đến bệnh viện để lắng nghe. Sau khi nắm đầy đủ mọi thông tin, lãnh đạo tỉnh sẽ cân nhắc phương án chỉ đạo, xử lý sao để mọi khoản tiền ngân sách mua thuốc và trang thiết bị y tế phải bảo đảm sử dụng hiệu quả, phục vụ tốt cho người bệnh, người dân.
Hoàng Thiên Nga
* Chuỗi bài về y tế Đắk Lắk từ tháng 9/2015 đến nay của Hoàng Thiên Nga:
Điều tra 2 kỳ: Y tế Đắk Lắk, về đâu ?!
Kỳ I – Y tế Đắk Lắk : Vụ đổi ghế chấn động toàn ngành
Kỳ II- Y tế Đắk Lắk : Phải chăng bó tay với tham nhũng ?
Vụ đổi ghế chấn động toàn ngành y tế
Chấn động ngành y: Muốn khởi tố phải chờ… Bộ Y tế
Phó thủ tướng gia hạn xác minh tiêu cực tại Sở Y tế Đắk Lắk
Những cái chết chưa rõ nguyên nhân
Y tế Đắk Lắk, những điều nhức nhối
Nỗi niềm nữ sinh bị cưa chân oan
Sở Y tế Đắk Lắk xin lỗi vắng mặt nữ sinh bị cưa chân oan
Chỉ đạo lần thứ 3 về điều chuyển cán bộ vẫn chưa xong
Vì sao Đắk Lắk thiếu thuốc chữa bệnh
Báo Tiền Phong nhận 2 giải A tại Hội Báo Xuân Đắk Lắk
Vì sao 14 bệnh viện ở Đắk Lắk hết tiền trả lương
Mua 111 máy vi tính bỏ kho: Sở Đắk Lắk nhận sai
Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk sẽ xử lý nghiêm, không bao che
Sai phạm nhiều, xử lý chẳng bao nhiêu
Lãng phí mua sắm trang thiết bị y tế – Bài 1: Mua máy để… bỏ kho!
Vụ ‘tiêu cực trong đấu thầu dược phẩm’: Trân trọng cảm ơn và hứa hẹn
CVD 