IT – Tháng Ba 2, 2016 · by
Hà Nội, ngày 7/5/2015, Trung tâm Giáo dục Thiên nhiên (ENV), các đối tác cùng Đại sứ bảo vệ Gấu – ca sĩ Mỹ Linh kỉ niệm chặng đường 10 năm nỗ lực chấm dứt nạn nuôi nhốt gấu tại Việt Nam. Ngày Gấu Việt Nam năm nay được tổ chức đúng vào dịp một năm đóng cửa hoàn toàn hoạt động du lịch trích hút mật gấu tại Hạ Long. Nhân dịp này, ENV cũng công bố kết quả khảo sát cho thấy nhu cầu sử dụng mật gấu đã giảm mạnh trong 5 năm qua.
Nhu cầu sử dụng mật gấu là mối đe dọa nghiêm trọng tới sự tồn vong của các loài gấu ở Việt Nam và trong khu vực. Năm 2005, có hơn 4.300 cá thể gấu được phát hiện nuôi nhốt tại các trang trại trên cả nước nhằm đáp ứng nhu cầu tiêu thụ mật gấu như một sản phẩm thuốc y học cổ truyền. Hầu hết những cá thể gấu này đều bị săn bắt từ tự nhiên và bán cho các trang trại.
Tuy nhiên từ năm 2005, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đã có nhiều nỗ lực nhằm xóa bỏ nạn nuôi nhốt gấu tại Việt Nam. Bước đầu, 4.300 cá thể gấu trên cả nước đã được đăng ký và gắn chíp để quản lý. Từ đó, tình trạng nuôi nhốt gấu lấy mật đã giảm đáng kể nhờ sự tham gia tích cực và những nỗ lực không ngừng nghỉ của Chính phủ, các tổ chức bảo tồn trong nước, quốc tế cũng như cộng đồng nhằm chấm dứt hoàn toàn ngành công nghiệp mật gấu tàn nhẫn và phạm pháp.
Ông Luke Nicholson – Giám đốc Dự án Hợp tác khu vực, tổ chức World Animal Protection phát biểu
Theo thống kê của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, tính đến đầu năm 2015, chỉ còn khoảng 1.250 cá thể gấu bị nuôi nhốt trong các trang trại trên cả nước, giảm 72% so với số liệu năm 2005.
Kết quả khảo sát thái độ và hành vi sử dụng mật gấu của hơn 3.000 người tại Hà Nội, Đà Nẵng và TP. Hồ Chí Minh cuối năm 2014 cũng cho thấy tình trạng sử dụng mật gấu đã giảm 61% so với năm 2009.
Các hoạt động kinh doanh du lịch trích hút mật gấu tại Hạ Long đã bị đóng cửa hoàn toàn từ tháng 5/2014 nhờ sự chỉ đạo quyết liệt của Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ninh, sự tham gia của các cơ quan chức năng liên quan và Trung tâm Giáo dục Thiên nhiên (ENV).
Đại sứ bảo vệ Gấu – ca sĩ Mỹ Linh, người đã đồng hành với ENV trong nỗ lực chấm dứt nạn nuôi nhốt gấu tại Việt Nam chia sẻ: “Các cá thể gấu đã phải chịu đựng cuộc sống ‘tù ngục’ trong trang trại. Nhiều cá thể bị bắt, nhốt từ khi còn nhỏ và buộc phải sống cả cuộc đời trong chuồng cũi”.
“Chúng ta đã đạt được những bước tiến đáng kể trong 10 năm qua, nhưng chúng ta sẽ không dừng lại cho đến khi không còn một cá thể gấu nào bị nuôi nhốt để lấy mật.” Mỹ Linh kêu gọi cộng đồng cùng hành động nhằm chấm dứt hoàn toàn nạn nuôi nhốt gấu tại Việt Nam.
Bà Vũ Thị Quyên, Giám đốc ENV chia sẻ 10 năm nỗ lực chấm dứt nạn nuôi nhốt gấu tại Việt Nam
Đồng quan điểm với Mỹ Linh, bà Vũ Thị Quyên, Giám đốc ENV khẳng định: “Hôm nay chúng ta cùng nhìn lại những thành tựu và nỗ lực đã đạt được trong 10 năm qua. Còn quá sớm để có thể tuyên bố thành công vì hiện nay khoảng 1.250 cá thể gấu vẫn đang bị nuôi nhốt trong các trang trại trên cả nước. Tuy nhiên, chúng ta có thể tự hào vì sau 10 năm nỗ lực, nhờ sự phối hợp chặt chẽ giữa Chính phủ, các tổ chức xã hội dân sự, khối doanh nghiệp, báo chí, những người nổi tiếng và cả cộng đồng mà chúng ta đã đạt được những bước tiến lớn trong việc giải quyết một vấn đề mang tính cấp thiết của xã hội và là mối đe dọa tới đa dạng sinh học của nước nhà. Chỉ khi nạn nuôi nhốt gấu được chấm dứt hoàn toàn thì các quần thể gấu trong tự nhiên mới có cơ hội được phục hồi”, bà Quyên nhấn mạnh.
Cùng hưởng ứng Ngày Gấu Việt Nam, các tình nguyện viên tích cực trong mạng lưới hơn 5.000 tình nguyện viên bảo vệ động vật hoang dã của ENV hiện đang tổ chức các sự kiện với chủ để “Chấm dứt nạn nuôi nhốt gấu” tại 15 tỉnh, thành phố lớn trên cả nước nhằm nâng cao nhận thức và khuyến khích người dân tích cực tham gia bảo vệ gấu. Các triển lãm này đang đồng thời diễn ra tại Hà Nội, Hải Phòng, Thái Nguyên, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam, Bình Dương, Đồng Nai, TP. Hồ Chí Minh và Cần Thơ.
Hôm nay ENV cũng ra mắt phim ngắn truyền thông mới với sự tham gia của Nghệ sỹ ưu tú Trung Hiếu nhằm kêu gọi cộng đồng xây dựng một thế giới hạnh phúc và tràn đầy tình yêu thương cho trẻ thơ bằng cách không sử dụng mật gấu.
Bà Vũ Thị Quyên (ENV) trao tặng kỉ niệm chương cho Đại sứ bảo vệ Gấu, Ca sĩ Mỹ Linh
ENV xin chân thành cảm ơn tổ chức World Animal Protection vì cam kết hợp tác lâu dài với Chính phủ Việt Nam và ENV trong nỗ lực chấm dứt nạn nuôi nhốt gấu tại Việt Nam. ENV cũng xin cảm ơn tổ chức Four Paws International, đối tác mới của ENV trong nỗ lực này. Ngoài ra, ENV cũng đánh giá cao những đóng góp quan trọng của tổ chức Animals Asia Foundation trong việc xây dựng Trung tâm cứu hộ Gấu Việt Nam tại Vườn Quốc gia Tam Đảo nhằm cứu hộ những cá thể gấu tịch thu từ các vụ buôn bán hoặc nhận chuyển giao từ người dân và tổ chức Free the Bears vì những nỗ lực trong công tác xây dựng trung tâm cứu hộ tại Vườn Quốc gia Cát Tiên để tiếp nhận các cá thể gấu ở khu vực phía Nam.
ENV cũng xin trân trọng cảm ơn Khách Sạn Daewoo Hà Nội đã hỗ trợ tổ chức sự kiện quan trọng này, khởi đầu cho sự hợp tác chiến lược với ENV nhằm bảo vệ gấu nói riêng và các loài động vật hoang dã của Việt Nam nói chung.
Ông Stephen J. Alexander – Giám đốc điều hành khách sạn Daewoo Hà Nội chia sẻ về kế hoạch hợp tác bảo vệ ĐVHD giữa khách sạn Daewoo và ENV
Đại sứ bảo vệ Gấu Mỹ Linh chụp ảnh lưu niệm cùng các đại biểu
Xem thêm chiến dịch chấm dứt nạn nuôi nhốt gấu tại Việt Nam của ENV tại http://thiennhien.org/bao-ve-dong-vat/bao-ve-gau
Xem thêm Phân tích sự thay đổi đối với việc sử dụng mật gấu tại Việt Nam của ENV tại http://thiennhien.org/images/Tailieu/bao-cao-phan-tich-su-thay-doi-doi-voi-viec-su-dung-mat-gau-tai-viet-nam-2015.pdf
Clip ngắn phác họa những thành tựu và nỗ lực trong 10 năm qua nhằm chấm dứt nạn nuôi nhốt gấu tại Việt Nam
https://www.youtube.com/watch?v=eQdqq7ieKGA
***
|
Giới thiệu về 2 loài gấu ở Việt Nam
Việt Nam là ngôi nhà của hai loài gấu: Gấu ngựa (Ursus Thibetanus) và Gấu chó (Helarctos malayanus).
|
Tình trạng bảo vệ
Cả hai loài gấu của Việt Nam đều được pháp luật bảo vệ ở mức độ cao nhất, nằm trong Danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ ban hành kèm theo Nghị định 160/2013/NĐ-CP. Theo đó, việc săn, bắn, bẫy, tàng trữ, giết mổ, buôn bán hay quảng cáo gấu và các sản phẩm từ gấu đều là những hành vi vi phạm pháp luật.
Mọi hành vi vi phạm liên quan đến gấu, tùy theo mức độ nghiêm trọng và tang vật có thể bị xử phạt hành chính lên đến 500 triệu đồng đối với cá nhân và 1 tỷ đồng đối với tổ chức (theo Nghị định 157/2013/NĐ-CP và Nghị định 179/2013/NĐ-CP) hoặc xử lý hình sự lên đến 7 năm tù giam (Điều 190 Bộ luật hình sự 1999 – sửa đổi bổ sung năm 2009).
Ngoài ra, gấu được bảo vệ theo Công ước về buôn bán quốc tế các loài động, thực vật hoang dã nguy cấpCITES.
Các mối đe dọa đối với loài gấu
Nhu cầu sử dụng mật gấu là mối đe dọa lớn nhất đối với các loài gấu của Việt Nam. Gấu bị săn bắt từ tự nhiên và bị bán cho các trại gấu để nuôi nhốt, khai thác lấy mật phục vụ nhu cầu của người sử dụng. Gấu còn bị nuôi nhốt làm cảnh, các bộ phận cơ thể gấu còn bị sử dụng làm thức ăn, hay ngâm rượu và bị bày bán tại các cơ sở kinh doanh. Ngoài ra, các hoạt động chặt phá rừng, khai thác lâm sản, xây dựng cơ sở hạ tầng và canh tác nông nghiệp đang cũng làm mất sinh cảnh của các loài gấu trong tự nhiên.
Nuôi nhốt gấu và ngành công nghiệp khai thác mật gấu
Cùng với sự tăng trưởng kinh tế nhanh chóng tại Việt Nam, mật gấu đã trở nên thông dụng hơn dưới dạng thuốc y học cổ truyền. Để phục vụ nhu cầu của người sử dụng, gấu bị nhốt trong những chuồng chật hẹp và thường xuyên bị trích hút mật.
Theo thống kê của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn năm 2015, ước tính có khoảng 1.250 cá thể gấu đang bị nuôi nhốt trong các trang trại ở Việt Nam. Các nhà khoa học cho rằng, số lượng gấu ngoài tự nhiên còn rất ít so với số lượng gấu đang bị nuôi nhốt. Mặc dù có những ghi nhận về việc gấu sinh sản trong nuôi nhốt, nhưng hầu hết các cá thể gấu trong trang trại có nguồn gốc từ tự nhiên.
Du lịch trại gấu
Một hình thức phát triển khác của ngành công nghiệp mật gấu trái phép là sự xuất hiện của dịch vụ du lịch trại gấu tại TP. Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh. Trong suốt 6 năm qua, cán bộ điều tra của ENV đã ghi nhận sự xuất hiện thường xuyên của du khách nước ngoài tới các trại gấu thông qua các tour du lịch Vịnh Hạ Long. Trong các chuyến thăm quan này, du khách tận mắt chứng kiến cảnh trích hút mật gấu, nếm thử rượu mật gấu và mua mật gấu, sau đó mang mật gấu trái phép ra khỏi Việt Nam. Điều này không những vi phạm luật pháp của Việt Nam mà còn vi phạm Công ước CITES.
Từ năm 2008, ENV đã tiến hành nhiều cuộc khảo sát tại 06 trại gấu lớn ở khu vực gần Vịnh Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh và ghi nhận nhiều xe bus đưa và đón du khách hàng ngày, chủ yếu là du khách Hàn Quốc đến thăm các trại gấu.
Năm 2013, 04 trong số các trại gấu này đã bị đóng cửa, tuy nhiên, hoạt động du lịch trích hút mật gấu trái phép vẫn tiếp tục diễn ra. Chỉ tính riêng trong tháng 12/2013, ENV ghi nhận ít nhất 43 lượt xe đưa khách du lịch vào hai trang trại gấu lớn: Trường Thịnh 1 và Nông Trang (Khu Đồn Điền, Phường Hà Khẩu, Tp. Hạ Long).
Cuối tháng 5, 2014, Chi cục Kiểm lâm tỉnh Quảng Ninh đã đặt biển “Cấm thăm quan, mua bán mật gấu trái phép” ngay trước cửa 2 trang trại gấu vẫn đang hoạt động tại thời điểm đó. Đây không chỉ là một hành động quyết liệt thể hiện cam kết rõ ràng của cơ quan chức năng tỉnh mà còn là một cảnh báo tới chủ các trang trại gấu rằng “du lịch trại gấu” sẽ sớm bị xóa bỏ tại khu vực này.
Với quyết tâm chấm dứt triệt để hoạt động du lịch phi pháp này, ENV đã phối hợp với các cơ quan chức năng tỉnh Quảng Ninh thành lập tổ công tác liên ngành để liên tục giám sát hai trại gấu trên trong suốt 3 tháng (từ 4 – 7/2014). Kết quả cho thấy, trong hai tháng 7-8/2014, tổ công tác ghi nhận không còn xe chở khách du lịch đến các trang trại này.
Xóa bỏ các trang trại nuôi nhốt gấu
Từ năm 2005, Chính phủ Việt Nam đã có những nỗ lực nhằm chấm dứt nạn nuôi nhốt gấu. Bước đầu, 4.300 cá thể gấu trên cả nước đã được gắn chip để quản lý. Mục tiêu của chương trình là ngăn chặn sự phát sinh gấu mới tại các trang trại.
Hoạt động nuôi nhốt gấu sẽ bị xóa sổ hoàn toàn một khi tất cả các gấu nuôi nhốt được đăng ký, những cá thể gấu không được gắn chip sẽ bị tịch thu và chủ nuôi gấu sẽ bị xử phạt. Cùng với sự sụt giảm tự nhiên và không có gấu mới thay thế, số gấu nuôi nhốt trong các trang trại sẽ dần suy giảm và từ đó các trang trại nuôi nhốt gấu sẽ bị đóng cửa.
Đến nay, chương trình đã đạt được những hiệu quả nhất định khi số lượng gấu nuôi nhốt trên cả nước đã giảm đáng kể. Ước tính chỉ còn khoảng 1.250 cá thể gấu (2015) trong các trang trại trên khắp cả nước, giảm 72% so với năm 2005
Điều tra và giám sát hoạt động của các cơ sở nuôi nhốt gấu
Phòng bảo vệ ĐVHD của ENV thường xuyên thực hiện các cuộc điều tra khảo sát các trại gấu trên cả nước và theo dõi các vụ vi phạm liên quan đến gấu và các sản phẩm từ gấu.
Hợp tác hỗ trợ hoạt động thực thi pháp luật
Kết quả chiến dịch loại bỏ các quảng cáo về buôn bán mật gấu và các sản phẩm làm từ gấu trên Internet
Những thông tin liên quan đến các vụ vi phạm về gấu được ENV phát hiện hoặc được người dân thông báo quađường dây nóng MIỄN PHÍ bảo vệ ĐVHD 1800 1522 sẽ được chuyển tới các cơ quan có thẩm quyền. Đối với mỗi vụ việc, cán bộ chuyên trách về Gấu của ENV sẽ phối hợp cùng các cơ quan có liên quan để giải quyết các vi phạm. ENV cũng kêu gọi sự ủng hộ của các cơ quan của Chính phủ nhằm tăng cường thể chế, chính sách và pháp luật bảo vệ gấu nhằm nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật.
Các chiến dịch Truyền thông – Nâng cao nhận thức
Giảm nhu cầu tiêu thụ mật gấu là nhân tố rất quan trọng để chấm dứt hoàn toàn việc nuôi nhốt và buôn bán gấu. Việc giảm cầu tiêu thụ phải được thực hiện song song với các nỗ lực chấm dứt nạn nuôi nhốt gấu, nếu không khách hàng sẽ lại tìm mua mật gấu từ những nơi khác, ví dụ như từ các trại gấu ở Trung Quốc hay Lào.
Để tìm hiểu thói quen sử dụng mật gấu và là cơ sở cho các hoạt động truyền thông, ENV đã thực hiện hai cuộc khảo sát vào năm 2009 và2011. Trong quý 4/2014, ENV sẽ tiến hành tái khảo sát đối với người dân tại 3 thành phố lớn của Việt Nam nhằm đánh giá sự thay đổi nhận trong thức và hành vi sử dụng mật gấu.
Bên cạnh đó, ENV thường xuyên thực hiện các hoạt động truyền thông trên truyền hình và đài phát thanh thông qua các Phim ngắn tuyên truyền nhằm mục đích nâng cao nhận thức của công đồng về các loài gấu của Việt Nam và giảm cầu tiêu thụ mật gấu và các sản phẩm từ gấu.
Ngoài ra, ENV cũng tiến hành chiến dịch quảng bá trên các bảng quảng cáo dọc những trục đường cao tốc chính, trên xe buýt và tạp chí.
Chiến dịch truyền thông “Nói KHÔNG với mật gấu”
Nhóm cán bộ giáo dục lưu động của ENV thực hiện các triển lãm về gấu tại các địa điểm công cộng trên nhiều tỉnh/thành trên cả nước với mục đích tạo cơ hội cho người dân hiểu thêm về thực trạng của loài gấu của Việt Nam và ký phiếu cam kết không sử dụng mật gấu và các sản phẩm từ gấu. Tính đến tháng 31/7/2014 đã có 220.000 người dân Việt Nam đã kí cam kết nói KHÔNG với mật gấu và các sản phẩm từ gấu.
Chiến dịch tâm lí chiến tại các “Điểm nóng về nuôi nhốt gấu”
Từ cuối năm 2010, ENV đã triển khai chiến dịch tâm lí chiến tại các “Điểm nóng về nuôi nhốt gấu” tại Việt Nam tác động trực tiếp tới các chủ nuôi gấu nhằm vận động họ từ bỏ hoạt động này.
Tại các điểm nóng về tình trạng nuôi nhốt gấu (huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An và huyện Phúc Thọ, Tp. Hà Nội), hàng tháng ENV đều tổ chức các hoạt động tuyên truyền tại trường học, các khu chợ, phỏng vấn hàng xóm của trại gấu, hay truyền tải thông điệp qua hệ thống loa phát thanh địa phương.
Đồng thời, mỗi tháng ENV cũng gọi điện thoại và gửi thư đến các chủ trại gấu để nhắc nhở họ rằng việc trích hút mật gấu và nuôi nhốt gấu không được đăng ký là vi phạm pháp luật cũng như gây áp lực tới các chủ trại gấu nhằm chấm dứt ngành công nghiệp mật gấu. Chương trình được đánh giá có hiệu quả, tác động tích cực đến thái độ của người dân và một số chủ trại gấu.
Chương trình Giáo dục môi trường dành cho học sinh cấp 2 nhận được sự tham gia của đông đảo các em học sinh. Tại hai trường THCS, ENV đã thành lập hai câu lạc bộ (CLB) “Dũng sĩ bảo vệ Gấu” với mong muốn các em sẽ là đội ngũ tuyên truyền viên mạnh mẽ tại địa phương nhằm đưa thông điệp KHÔNG sử dụng mật gấu và các sản phẩm từ gấu, nhằm chấm dứt nạn nuôi nhốt gấu tại địa phương. CLB được thành lập từ tháng 3, 2014 và sẽ tham gia các hoạt động do ENV tổ chức hoạt hàng tháng.
Cuộc thi vẽ tranh: “Trả lại sự bình yên cho loài gấu”
ENV đã tổ chức cuộc thi vẽ tranh mang tên “Trả lại sự bình yên cho loài gấu” trên phạm vi toàn quốc. Cuộc thi đã thu hút 96.000 bài dự thi thể hiện sự quan tâm và những ý tưởng của người tham gia với nhiều độ tuổi, nghề nghiệp khác nhau trên cả nước. Xem một số tác phẩm đoạt giải tại đây.
Cuộc thi làm phim “Nói KHÔNG với mật gấu”
Để khuyến khích sự tham gia trực tiếp hơn từ người dân để truyền tải thông điệp không sử dụng mật gấu và các sản phẩm làm từ gấu, đồng thời thông báo tới đường dây nóng MIỄN PHÍ bảo vệ ĐVHD 1800 1522 các vi phạm về gấu, ENV đã tổ chức cuộc thi làm phim “Nói không với mật gấu”.
Đây là cuộc thi mang tính xã hội hóa cao, dành cho tất cả các cá nhân, tổ chức đang sinh sống và làm việc tại Việt Nam nhằm truyền tải thông điệp khuyến khích người dân không sử dụng mật gấu và các sản phẩm từ gấu.
Sau gần 4 tháng triển khai, ENV đã nhận được rất nhiều bài dự thi xuất sắc và đã chọn lựa ra 08 phim ngắn tuyên truyền xuất sắc nhất. Xem tại đây.
Kể từ năm 2012, ngày 13 tháng 9 đã chính thức được chọn là Ngày Gấu Việt Nam. Hơn 50 người nổi tiếngtrên khắp cả nước đã cùng với ENV lên tiếng kêu gọi chấm dứt nạn nuôi nhốt gấu ngay lập tức để bảo vệ các loài gấu của Việt Nam. Đồng thời, cũng trong ngày này, chương trình triển lãm bảo vệ Gấu cũng được đồng loạt tổ chức tại 08 tỉnh thành lớn của Việt Nam bởi các câu lạc bộ trong mạng lưới Tình nguyện viên bảo vệ ĐVHD.
Chiến dịch “TÔI ỦNG HỘ” “Cùng hành động vì các loài gấu của Việt Nam – Chấm dứt nạn nuôi nhốt gấu”
Tiếp tục nhận được sự quan tâm và ủng hộ của các nghệ sĩ nổi tiếng ở Việt Nam, trong tháng 6 và tháng 7 năm 2014, ENV đã phát động chiến dịch “TÔI ỦNG HỘ” với chủ đề “Cùng hành động vì các loài gấu của Việt Nam – Chấm dứt nạn nuôi nhốt gấu”. Trong vòng hai tháng, chiến dịch đã nhận được sự hưởng ứng và tham gia của 17 người nổi tiếng, gồm ca sĩ Hồng Nhung, Mỹ Linh, Đàm Vĩnh Hưng, Thái Thùy Linh, Mỹ Tâm, Hồ Quỳnh Hương, Uyên Linh, Tùng Dương, Thanh Lam, Lưu Hương Giang, danh thủ bóng đá Hồng Sơn, nghệ sĩ hài Quang Thắng, siêu mẫu Hà Anh, Hoa hậu Jennifer Phạm, MC Thảo Vân, Quyền Linh và MC Trấn Thành.
Thông qua trang mạng xã hội cá nhân, các nghệ sĩ đã mạnh mẽ thể hiện quan điểm “Tôi ủng hộ chấm dứt nuôi nhốt gấu và hi vọng các bạn cũng vậy”, đồng thời khuyến khích cộng đồng KHÔNG tiêu thụ mật gấu nhằm chấm dứt nạn nuôi nhốt gấu, bảo vệ các loài gấu của Việt Nam trước nguy cơ tuyệt chủng. Đến cuối tháng 7/2014, chiến dịch đã nhận được 44,160 lượt like và 363 lượt chia sẻ trên mạng xã hội Facebook. Sự ủng hộ nhiệt tình của các sao Việt đã truyền cảm hứng cho hàng triệu người người hâm mộ cùng lên tiếng bảo vệ các loài gấu của Việt Nam.
Cùng chung tay chấm dứt nạn nuôi nhốt gấu
• Cam kết KHÔNG sử dụng, buôn bán hay tiêu thụ mật gấu và các sản phẩm từ gấu.
• Kêu gọi người thân, bạn bè và những người xung quanh không sử dụng mật gấu và các sản phẩm từ gấu.
• Thông báo tới đường dây nóng MIỄN PHÍ bảo vệ ĐVHD 1800 1522 nếu bạn phát hiện hành vi quảng cáo, buôn bán gấu hay các sản phẩm từ gấu tại Việt Nam.
• Tham gia các hoạt động tình nguyện bảo vệ gấu cùng ENV. Đăng kí tại đây.
• Ủng hộ tài chính cho các chiến dịch bảo vệ gấu của ENV
CVD 
Cám ơn Thu Hương đã đăng loạt bài này.
A. Hoành
ThíchĐã thích bởi 1 người