VB – Thứ năm, 13 Tháng ba 2003, 13:48 GMT+7

Vaccine viêm gan A do Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương bào chế.

Các nhà khoa học thuộc Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương đã nghiên cứu xây dựng quy trình công nghệ sản xuất vaccine viêm gan A và viêm gan B tái tổ hợp đạt tiêu chuẩn quốc tế ở quy mô phòng thí nghiệm và trên thực địa lâm sàng. Thành công này có ý nghĩa quan trọng khi có khoảng 10% người Việt Nam nhiễm viêm gan B và 90% dân số đến độ tuổi 50-60 nhiễm viêm gan A.

Công trình nghiên cứu trên do Phó Giáo Sư, Tiến sĩ khoa học Nguyễn Thu Vân làm chủ nhiệm cùng với cộng sự của Tiến sĩ Ngô Thuỳ Anh và Tiến sĩ Nguyễn Tuyết Nga. Họ đã sản xuất thành công 5 loạt vaccine viêm gan B tái tổ hợp với số lượng là 20.000 liều ở quy mô phòng thí nghiệm, đạt các tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đề ra cho loại vaccine này. Đó là tính an toàn (trong phòng thí nghiệm và trên thực địa lâm sàng), vô khuẩn, các thành phần hoá học, các tính chất vật lý và công hiệu.

Để bào chế vaccine viêm gan A, nhóm nghiên cứu đã nuôi cấy tế bào thận khỉ tiên phát Macacca mulatta. Trên thế giới hiện nay người ta dùng dòng tế bào được gọi là tế bào thường trực, chi phí rất cao. Việt Nam có đảo khỉ ở Hòn Gai, Quảng Ninh nên sử dụng tế bào thận khỉ giúp hạ giá thành mà hiệu quả lại tốt.

Còn đối với vaccine viêm gan B tái tổ hợp, các nhà nghiên cứu áp dụng công nghệ gene, gài đặt thành công đoạn ADN mã hoá sinh tổng hợp HBsAg vào vectơ (plasmid) và sau đó chuyển nạp vào tế bào nấm men Pichia pastoris. Sau đó, họ nhân tế bào trong nồi lên men, có thể nhân lên bao nhiêu tuỳ ý, để chủ động nguồn nguyên liệu. Tiếp theo là khâu tách kháng nguyên ra khỏi tế bào nấm men, tinh khiết, bất hoạt, li tâm, lọc… để có kháng nguyên tinh khiết sản xuất vaccine.

Hạ giá thành

Vaccine viêm gan B tái tổ hợp do Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương sản xuất.

Tiến sĩ Nguyễn Thu Vân cho biết: “”Bộ Khoa học và Công nghệ tiếp tục đầu tư để triển khai đề tài này thành 2 dự án: sản xuất vaccine viêm gan B tái tổ hợp và vaccine viêm gan A với 100.000 liều/năm, sau đó sẽ đầu tư tiếp để mở rộng sản xuất, đáp ứng nhu cầu trong nước. Đối với vaccine viêm gan B tái tổ hợp, nhu cầu trong nước rất lớn, phải nhập nhiều. Hy vọng là với công nghệ đã phát triển được như thế này, chúng ta có thể sản xuất vaccine viêm gan B tái tổ hợp với giá thành hạ hơn””.

Sản xuất vaccine viêm gan B tái tổ hợp trên tế bào nấm men P.pastoris tại Việt Nam là khả thi, có giá trị về mặt thực tiễn và kinh tế hơn rất nhiều so với việc phải nhập khẩu. Giá thành ước tính có thể chưa đến 10.000 VNĐ/liều cho trẻ em, thấp hơn 3 lần vaccine nhập ngoại. Hiện chưa có vaccine viêm gan A của nước ngoài tại thị trường Việt Nam bởi giá thành cao, khoảng 200.000 VNĐ/mũi và mỗi người phải tiêm 2 mũi. Nếu sản xuất được vaccine này trong nước bằng công nghệ trên, giá thành giảm 10 lần, chỉ khoảng 20.000 VNĐ/mũi.

Tiến sĩ Nguyễn Thu Vân cho biết: “”Đây là công nghệ chúng tôi bắt đầu từ đầu nên phải làm từ A đến Z, từ những khâu gọi là tạo ra chủng mới cho tới khi tạo thành vaccine, có thể tiêm được cho người. Để có được quy trình công nghệ này chúng tôi phải tự đọc tài liệu, tự tham khảo các quy trình công nghệ của một số cơ sở mà họ đã sản xuất hai loại vaccine trên””.

Với những kinh nghiệm sẵn có trong việc phát triển vaccine mới, kỹ thuật nắm được, trong vòng 4 năm, các nhà khoa học Việt Nam đã bào chế thành công vaccine viêm gan A và viêm gan B tái tổ hợp, có hiệu quả tốt khi được đánh giá và thử nghiệm trên thực địa lâm sàng. Vaccine viêm gan B tái tổ hợp đảm bảo tính an toàn, không gây các tác dụng phụ. 95,39% số người được tiêm có đáp ứng miễn dịch sau 3 mũi tiêm với hiệu giá kháng thể cao là 448mIU/ml (nồng độ kháng thể đủ bảo vệ là 10mIU/ml). Công trình nghiên cứu đoạt giải nhì (không có giải nhất) Giải thưởng sáng tạo KH-CN Việt Nam (VIFOTEC) 2002 trong lĩnh vực sinh học phục vụ sản xuất và đời sống.

• Minh Sơn

Việt Báo (Theo_VietNamNet )

***