Để nói chuyện với trẻ em về chủ đề tình dục/giới tính

English : How to talk to kids about sex

“Em biết trẻ con được sinh ra thế nào nhé,” con trai 8 tuổi của tôi nói với cô chị gái 13 tuổi của nó. Bé gái lờ đi, quay sang tôi “Mẹ, em con chẳng thực sự biết đâu nhỉ”. “Mẹ nên dạy em ấy trước khi em nghe chuyện từ các anh chị lớn ở trường.” Bé nói đúng. Tôi đã dạy con về tình yêu hàng năm nay, tuy nhiên lại bỏ qua phần cơ học.

Theo Deborah Roffman, một giáo viên, tác giả cuốn “Talk to Me First: Everything You Need to Know to Become Your Kids’ (Nói với con: Những điều cần biết để tạo nên trẻ con). Tôi đã muộn trong trò chơi này. “Nếu trẻ được giáo dục về sinh hoạt tình dục một cách có ý thức, gần như tất cả mọi thứ các em học được sau đó sẽ trở thành liều thuốc đề kháng cho các em”, cô nói. “Nói về việc quan hệ tình dục trong chức năng sinh sản hoàn toàn là những kiến thức phù hợp với trẻ 6 tuổi.”

Không lâu sau khi tôi hướng dẫn con trai mình hiểu được vấn đề, tôi đã lần đầu tiên dạy cho học sinh trung học về sức khoẻ và y tế. Tôi thấy rằng, không lượng kiến thức nào đủ sẵn sàng để dạy cho một lớp toàn các em 13 tuổi với con mắt tò mò. Ngài hiệu trưởng đã chuẩn bị cho tôi những câu hỏi của các em trước đó. “Con có thể mời một cô gái đi chơi với con bao nhiêu lần trước khi điều này trở thành một hành động quấy rối tình dục?” “Có thể nào một cậu bé đưa cậu nhỏ của mình vào sai nơi?” “Sự khác biệt giữa các tư thế là gì?”

Vâng, được rồi. Tôi có thể làm điều này. Như cô Roffman lưu ý, những cuộc trò chuyện này chỉ là một phần của quá trình nuôi dưỡng, và chúng ta sẽ bỏ lỡ bức tranh lớn khi chỉ tập trung vào “cuộc nói chuyện.” “Tôi đã bắt đầu với các cha mẹ cũng từ đó. Và đây là cách chúng ta có thể nuôi dạy người trẻ với sức khỏe tình dục cho từ khi các em chào đời”, cô nói.

Khi nói đến tình dục, trẻ em có năm nhu cầu cốt lõi, Roffman giải thích. Chúng cần sự xác nhận và tình yêu vô điều kiện; thông tin về hành vi lành mạnh và không lành mạnh; rõ ràng về các giá trị như tôn trọng và liêm chính; ranh giới và giới hạn thích hợp; và hướng dẫn về việc đưa ra những lựa chọn an toàn, có trách nhiệm. Trong khuôn khổ đó, dưới đây là bảy mẹo giúp cha mẹ nuôi dạy dạy trẻ biết cách đưa ra những quyết định tốt về tình dục
Lấp khoảng trống và gỡ rối bí ẩn

Karen Rayne, một nhà giáo dục về tình dục ở Texas và là tác giả cuốn “GIRL: Tình yêu, Giới tính, Sự lãng mạn và Là Bạn”, nói rằng cha mẹ không nên giả định về những gì con cái của họ biết. Cô nhắc lại kỉ niệm về một học sinh đã tránh không chơi trò trampolines vì em tin rằng mỗi khi em chen lấn xô đẩy, một quả trứng sẽ chết. Một bé gái khác khóc nức nở trong một phòng tắm tại công viên nước khi em đến tháng lần đầu tiên. “Em được người cha đơn thân nuôi dưỡng, cha không bao giờ nói chuyện với em về điều này. Em nghĩ rằng em sắp chết” cô nói.

Yuri Ohlrichs, tác giả và là một nhà giáo dục tình dục tại Rutgers Hà Lan, cho rằng cha mẹ cần giáo dục cho trẻ những thông tin về giới tính bởi nếu không trẻ sẽ có được thông tin lệch lạc từ các bạn học và Internet. Một cậu bé đã nói với bạn cậu rằng nếu làm sạch bộ phận sinh dục với một chất khử trùng y tế sau khi quan hệ tình dục, bạn không thể bị lây truyền các bệnh qua đường tình dục. Ông nói: “Một số quan niệm sai lầm rất đáng lo ngại, và như những người trưởng thành có trách nhiệm chúng ta có giúp hoá giải sự căng thẳng mà những hiểu lầm tạo ra.”

Thừa nhận sự không thoải mái và bình tĩnh

Đối với cha mẹ, thừa nhận sự không thoải mái là bước đi tốt đầu tiên. “Bạn có thể bắt đầu cuộc trò chuyện với ‘Vấn đề này sẽ rất lúng túng, nhưng chúng ta sẽ nói về nó bởi vì nó quan trọng’,” Rayne nói. Ngay cả khi cha mẹ nhận thức được điều này không có nghĩa là con của họ cũng vậy. “Cha mẹ cần bình thường hoá cuộc trò chuyện và tạo một không gian nơi trẻ em có thể hỏi bất cứ điều gì”, cô nói. “Nếu con trẻ nói điều gì đó gây sốc, bố mẹ có thể nói, ‘Oh, điều này làm mẹ/bố ngạc nhiên đấy.'” Tuy nhiên, cô khuyên các bậc cha mẹ hãy bình tĩnh và trì hoãn phản ứng thực của họ. “Thử nói chuyện với một người bạn, và sau đó phản ứng trong trạng thái cảm xúc tốt nhất”, cô nói.

Nói về các giá trị gia đình

Khi Roffman nói chuyện với các cha mẹ, cô yêu cầu họ liệt kê ít nhất 5 giá trị mà họ muốn con mình áp dụng đến tất cả tình huống tình dục mà các em gặp phải trong cuộc sống. Sau đó, cô hối thúc họ cho trẻ biết những giá trị đó càng sớm càng tốt.

Bằng cách tiếp cận này, cha mẹ có thể dạy trẻ về tầm quan trọng của sự cảm thông, chân thành và tôn trọng trước khi trẻ bước vào ngữ cảnh tình dục. “ Cha mẹ có thể nói, “ Con đang ở gần bố/mẹ quá. Con đang không tôn trọng giới hạn của bố/mẹ”, và dạy trẻ về việc không ai được phép chạm vào cơ thể khi chưa được trẻ cho phép”, Roffman nói.

Năm trước, những em học sinh lớp 8 muốn dạy đàn em lớp 5 về sự tự nguyện. Các em đưa ra bức ảnh một chàng hoàng tử hôn nàng Công chúa ngủ trong rừng cùng với những minh chứng về sự tự nguyện, không liên quan chuyện tình dục. Và cuối bài trình bày, các em đã hiểu tại sao nàng Công chúa không thể có khả năng có đồng ý cho hoàng tử hôn hay không.

Thận trọng khi chia sẻ chuyện cá nhân

Trước khi chia sẻ thông tin cá nhân, cha mẹ cần suy nghĩ thật kĩ về lý do chia sẻ điều đó, Roffman khuyên. “Cần có điểm ý nghĩa cho mỗi câu chuyện. Phụ huynh mong trẻ học được điều gì qua câu chuyện?” Cô cũng nhấn mạnh, việc chỉnh lái hành vi của trẻ cũng không phải động cơ tốt. “Mục đích nên là việc giúp trẻ nghĩ thấu trước khi ra quyết định của riêng mình”, cô cho biết.
Phụ huynh cũng có thể đưa ra những gợi ý khi các em hỏi xin chỉ dẫn. “Việc tạo ra giới hạn rất hữu hiệu, cha mẹ có thể nói, “Đây là một câu hỏi cá nhân, và bố/mẹ sẽ trả lời cho con khi con lớn hơn nhé”, Rayne nói.

Đối với vấn đề hình mẫu và sự khác biệt về giới

Ohlrichs khuyến khích người lớn cần hãy có cách tiếp cận tích cực với bản năng giới tính của cả nam và nữ. Không phải tất cả các bé trai hay nam giới đều sẵn sàng chỉ để có quan hệ tình dục nhiều nhất có thể,” Ông cho biết, các em nam cảm thấy bất ổn có thể phải vật lộn để thể hiện mình. “Chúng ta phải đảm bảo rằng các bé trai hiểu rằng khi các em chưa từng có kinh nghiệm về tình dục, các em vẫn là một người đàn ông bình thường.”
Ông cũng khuyên các phụ huynh giải thích rằng mặc dù không có quá nhiều sự khác biệt, tuy nhiên nam và nữ có thể tiếp cận vấn đề tình dục theo những cách khác nhau. “Con trai không phải lúc nào cũng hiểu được rằng một cô gái có thể ngừng hôn anh ấy vì cô đang tập trung vào những gì xảy ra xung quanh”, ông giải thích thêm. “Các chàng trai có thể hoàn toàn bật đèn xanh, nhưng nếu một cô gái nghe thấy ai trong nhà hoặc chàng trai nói điều chi làm cô nhớ đến trải nghiệm tiêu cực của mình, thì việc đang làm sẽ chấm dứt.” Cha mẹ có thể giải thích rằng không nhất thiết là phải từ chối mà cả hai bên cần liên kết để tạo thoải mái hơn. Ông cũng gợi ý phụ huynh nên nói với các em nếu em nào đó đang cười khúc khích hoặc lo lắng, “Điều này có thể không tích cực cho trường hợp của em đâu.”

Ohlrichs kêu gọi các bậc cha mẹ đề cập đến vấn đề liên quan đến hình mẫu bản năng tình dục phụ nữ, lưu ý rằng tất cả các cô gái cần nhận thức được về việc cần phải bảo vệ danh dự của mình. “ Các bé gái đang được thông điệp rằng các em cần phải che đi sự phấn khích, tránh chủ động, và câu chuyện đang dừng lại ở một phía”, ông nói.

Sử dụng truyền thông và các nguồn khác để bắt đầu cuộc trò chuyện

“Mọi sự trong đời sống đều có thể kết nối với câu chuyện giới tính”, Roffman nói, và các cha mẹ có tìm ra những dẫn chứng thật tự nhiên qua các chủ đề, ví dụ như âm nhạc và thể thao. Sexetc.org, một website do các bạn trẻ vị thành niên quản trị, do trường Đại học Rutgers kiểm soát, gồm một danh sách những chủ đề có thể giúp cha mẹ bắt đầu cuộc trò chuyện. Scarleteen.com cũng có phần hội thoại dành cho bậc làm cha mẹ và các nhóm hội thoại cho trẻ vị thành niên có sự kiểm soát của người lớn.

Rayne đã sử dụng bộ phim “Wonder Woman” và series film “Grey’s Anatomy” để nói về vấn đề giới tính với con của cô ấy. Cô cũng trò chuyện với những đứa trẻ về tin nhắn gợi dục và chia sẻ về những câu chuyện cảnh giác công khai trên mạng Internet. Những cuốn sách về tình dục, giới tính và sinh sản luôn sẵn có trong nhà cô.

Ohlrichs gợi ý cha mẹ nên khuyến khích câu hỏi gián tiếp thông qua nghiên cứu và tin tức. “Bạn có thể nói là, ‘Bố/Mẹ mới đọc trên báo là có đến một nửa những người trẻ đang yêu. Con nghĩ sao về điều này?” Ông nói.

Hiểu về những giai đoạn phát triển

Roffman nói, mỗi lứa tuổi đều phải đối mặt với những trở ngại khác nhau. “Cha mẹ: Con trẻ thường trò chuyện với tôi luôn, nhưng giờ chúng không vậy nữa, có phải tôi đang làm gì sai?” Cô nhắc rằng vấn đề này thường được đề cập khi các bé gái ở tuổi khoảng 11. “Những bé gái ở độ tuổi này có thể tự ý thức sự ham muốn hay về sự thay đổi trong cơ thể”, thêm vào đó, phụ huynh không nên né tránh bất cứ tình huống nào. “Các em chưa ở tuổi trưởng thành. Các em cần chúng ta, tuy nhiên chúng cũng ngày càng hướng đến sự độc lập”. Phụ huynh có thể giải thích cho trẻ rằng để có được ưu tiên đó, chúng cần chủ động tham gia trò chuyện trước khi bắt đầu những thay đổi mới, ví dụ như hẹn hò.

Sau khi nói chuyện với đứa con 9 tuổi của tôi, bé hỏi tôi 1 câu. “Có phải tất cả mọi người đều yêu nhau trước khi họ có em bé không mẹ?” Những câu hỏi của bé lớp 7 nhà tôi cũng nhiều hơi hướng đến những vấn đề về mối quan hệ và hình ảnh cơ thể hơn là về cơ chế quan hệ tình dục. “Làm thế nào thuyết phục ai đó yêu quý con nhiều hơn là tình bạn?” “Con có thể hẹn hò với rất nhiều người lớn tuổi hơn con không?” “Khi qua tuổi dậy thì, có phải ngực của con sẽ ngừng phát triển không mẹ?” Hiểu một cách đơn giản: Khi tới độ tuổi mà cơ thể phát triển nhanh hơn suy nghĩ, trẻ muốn biết điều gì là bình thường và điều gì sẽ đến tiếp theo. Vì vậy các cha mẹ cần nên có đủ dũng khí để giải thích với các em.

Phyllis L. Fagell, cố vấn trường Sheridan School và nhà trị liệu tại Chrysalis Group.