04/10/2017 16:12 GMT+7
Khi ngựa vằn, voi, hoa anh đào xuất hiện lạ lẫm ở Thanh Thuỷ – Bình Sơn đã làm cho nhiều người cảm thấy bích họa kiểu này đang phá hỏng không gian quê…
TTO – Từ khi con đường gốm sứ xuất hiện dịp kỷ niệm 1.000 năm Thăng Long đến nay, nhiều mô hình trang trí mỹ thuật công cộng lần lượt ra đời. Đằng sau bức tranh đa sắc của mỹ thuật công cộng ở nhiều thành phố, còn có nhiều điều đáng bàn…
Các đô thị lớn phải rất thận trọng khi trang trí mỹ thuật nơi công cộng và phải có ý kiến các nhà chuyên môn để tính toán kỹ, làm thành phố đẹp hơn chứ không phải làm cho thành phố xấu đi
Hoạ sĩ TRẦN KHÁNH CHƯƠNG (chủ tịch Hội Mỹ thuật VN)
Gây xôn xao cho du khách hơn cả có lẽ là những làng bích họa.
Mô hình vẽ bích họa cho những ngôi làng từ thế giới được du nhập vào VN, với những ngôi làng bích họa từ núi xuống biển.
Từ làng bích họa người Dao ở vùng biên cương Quảng Ninh đến làng bích họa làng biển Tam Thanh (Tam Kỳ, Quảng Nam), Thanh Thủy (Quảng Ngãi), An Bình (Quảng Ngãi)…
Việc vẽ nên những làng bích họa ít nhiều đã tạo nên sự độc đáo, sự khác biệt cho địa phương, thu hút khách du lịch…, từ đó có thể làm thay đổi đời sống người dân ở một cộng đồng.
Không thể lạm dụng biến đường phố thành nơi vẽ một cách tùy hứng. Trách nhiệm của các nhà quản lý đô thị là chỉ ra những chỗ nào được trang trí, chỗ nào không được vì ảnh hưởng đến giao thông đô thị hoặc phản văn hóa. Như các mảng tường ở các di tích thì không thể trang trí được. Hoặc các hầm giao thông, những tuyến đường xe chạy tốc độ nhanh thì những hoa văn trang trí này sẽ ảnh hưởng đến an toàn giao thông.
* KTS Phạm Thanh Tùng (chánh văn phòng Hội Kiến trúc sư VN)
Những bờ tường màu sắc
Ở TP.HCM, có những con đường, trường học cũng được trang trí mỹ thuật.
Hoặc ở những chiến dịch kêu gọi bảo vệ loài tê giác ở châu Phi, để công chúng chú ý, những bức họa về loài tê giác được vẽ lên trên các bức tường ở đường phố.
Cách làm này có hiệu quả, tác động trực tiếp đến người xem. Hình thức trang trí bằng hội họa ở những nơi công cộng không chỉ ở bờ tường mà còn leo lên cột điện, tràn xuống nắp cống…
Gần đây, tại một con ngõ trên phố Hồ Tùng Mậu, Hà Nội xuất hiện một bức tranh liên hoàn gồm 40 bức tranh nhỏ với chiều dài 360m, rộng gần 1.000m2, cao khoảng 3m do 20 họa sĩ vẽ.
Tranh vừa được Hội đồng xác lập kỷ lục VN trao chứng nhận kỷ lục Guinness “Bức tranh 3D dài nhất VN”.
Ông Lê Doãn Hợp – chủ tịch hội đồng – nhận xét bức tranh này rất có ý nghĩa trong dịp Trung thu vì đã tái hiện nhiều câu chuyện dân gian như Thánh Gióng, Sơn Tinh – Thủy Tinh, Cây tre trăm đốt, Cây khế…
Ưu điểm của việc trang trí mỹ thuật công cộng là gây hiệu ứng thị giác trực tiếp, khiến người xem có thể ồ lên, tấm tắc kinh ngạc trước một tác phẩm ấn tượng.
Tuy nhiên, nếu tác phẩm không được đẹp, hoặc trang trí không đúng chỗ thì tạo hiệu ứng ngược lại, gây sự khó chịu, “chịu đựng” về thẩm mỹ.
Vì vậy, việc quản lý, ứng xử ra sao để những hình thức trang trí này góp phần làm đẹp đô thị thay vì làm phiền thị giác, sự cảm thụ thẩm mỹ của mọi người là vấn đề nhiều người đang đặt ra.
Nếu chưa có thì chưa nên trang trí gì cả. Không nhất thiết phải nhân danh mỹ thuật để “bôi bẩn” những khu vực công cộng”.
Họa sĩ Lê Thiết Cương
Tôi nghĩ trang trí mỹ thuật công cộng đang là phong trào, nhưng càng đi vào phong trào thì phải càng chuyên nghiệp. Nên mời các họa sĩ chuyên nghiệp vẽ và giám sát, không phải cứ ai đó muốn làm thì làm!
Họa sĩ Đỗ Xuân Tịnh (trưởng khoa mỹ thuật ĐH Sài Gòn)
Nhà nước nên giao cho một cơ quan mỹ thuật hoặc kiến trúc chuyên trách về việc này. Bởi trang trí để tạo tiếng vang chưa phải là hay, hoặc nơi nào tạo ra nó để làm sự kiện quảng cáo càng chưa phải là hay. Điều nhất thiết phải là đi đến cái đẹp!
Họa sĩ Uyên Huy (chủ tịch Hội Mỹ thuật TP.HCM)
“Không thể bạ đâu vẽ đó”
Khi được hỏi ý kiến về loạt tranh 3D vừa nhận kỷ lục Guinness, họa sĩ Lê Thiết Cương cho rằng cách vẽ được nhưng đây không phải là tranh do những họa sĩ có tên tuổi thực hiện và không có giám tuyển uy tín nên khó đặt nặng về chất lượng mỹ thuật.
Họa sĩ Trần Khánh Chương – chủ tịch Hội Mỹ thuật VN, chủ tịch Hội đồng trang trí đường phố Hà Nội – đánh giá hình thức nghệ thuật công cộng bao gồm tranh ghép gốm, tranh vẽ trên tường… đang phát triển và nên được tạo điều kiện để mỹ thuật đến với công chúng rộng rãi.
“Nhưng tôi không đồng tình việc để tự phát khắp nơi trang trí trên phố Hà Nội, bởi như thế không biết thành phố sẽ ra sao?
Khi đưa những tác phẩm mỹ thuật ra nơi công cộng để công chúng thưởng thức phải là những “món ngon” nghệ thuật thay vì làm bẩn thành phố.
Như vừa rồi, Q.11 (TP.HCM) cho vẽ hoa văn trên cột điện quá xấu, quá phản cảm. Sao có thể mang những hoa văn của các em mẫu giáo ra trang trí ở nơi công cộng trong thành phố như vậy?
Nếu muốn trang trí cho đẹp thì phải tính toán thật kỹ màu sắc, hoa văn để ăn nhập vào không gian, cảnh quan, kiến trúc… của thành phố” ông Chương bày tỏ.
Trong khi đó, họa sĩ Lê Thiết Cương nhấn mạnh yếu tố cần có giám tuyển là người có chuyên môn để hiện thực hóa thiện chí của cá nhân hoặc tổ chức nào đó muốn trang trí ở nơi công cộng.
Là một trong những họa sĩ được mời đến vẽ trang trí cho làng bích họa Tam Thanh (Quảng Nam), họa sĩ Lê Kinh Tài cho hay việc đưa mỹ thuật vào đời sống cộng đồng là cần thiết nhưng ông cũng cho rằng không nên khuyến khích tràn lan.
Họa sĩ Trần Văn Minh – người tham gia vẽ bức tranh tường 3D dài kỷ lục tại Hà Nội – cũng thừa nhận những hoạt động này nên có bàn tay quy hoạch từ phía các cơ quan quản lý đô thị để sản phẩm đạt tính thẩm mỹ tốt nhất.
CVD 
Hình ảnh cuối cùng – những bông hoa trang trí trên cột điện – hic!
ThíchThích
Hình ảnh trên tường gọi là graffiti là ảnh vẽ thường là lung tung bậy bạ lộn xộn trên những khoảng tường ở các thành phố.
Dần dần nhiều người chú ý và biến nó thành nghệ thuật trên những bức tường. Và vì là graffiti nên trên tường nên nếu muốn thì để tường trống cho các nghệ sĩ graffiti vẽ (cái nào lộn xộn thì chủ tường xóa đi). Nghệ sĩ graffiti (graffiti artists) thường là những người, rất nhiều là vị thành niên, không tên tuổi. Không có chuyện họa sĩ tên tuổi và ban thẩm định như bài báo nói.
Những bức tường vẽ graffiti thường là tường của các tư gia, chẳng cần có phép ai cả, miễn là không xâm phạm thuần phong mũ tục. Nhưng nhiều khu phố có quy định của hội gia chủ trong phố là cấm graffiti hoặc graffiti phải được hội gia chủ phố chấp thuận.
Xem một số graffiti ở đây: https://images.search.yahoo.com/search/images;_ylt=A0LEVxr3fCxauIgA3wdXNyoA;_ylu=X3oDMTEyNGJkYnFqBGNvbG8DYmYxBHBvcwMxBHZ0aWQDQjQ0ODJfMQRzZWMDc2M-?p=graffiti&fr=tightropetb
Những cách vẽ trên tường với hình ảnh “truyền thống” hơn thì thường gọi là mural (tranh vẽ trên tường), nhưng trên tường dọc đường đi thì gọi là street art.
Xem street art ở đây: https://images.search.yahoo.com/search/images;_ylt=AwrB8p_7fCxa6CIA0ECJzbkF?fr2=p%3As%2Cv%3Ai%2Cm%3Axpl&p=street+art&fr=tightropetb
Luật lệ về street art cũng như graffiti là tự do của tư nhân, tuỳ thuộc phần nào vào quy định riêng của khu phố. Tuy nhiên, ảnh trên tường dọc phố dù là tường tư nhưng cũng có ảnh hưởng công, cho nên nếu dân thành phố phàn nàn, thành phố có thể có luật thành phố cầm hình ảnh dọc tường phố, hay hình ảnh phải được chấp thuận trước.
Nếu chính quyền thành phố vẽ tranh trên đường phố thì các thành phố thường có quy định riêng.
Còn một loại hội họa đường phố có tên là Banksy. Đây là tên nặc danh của một người hay nhóm người ở Anh, với hội họa đường phố đặc biệt, nhiều màu đen trắng, vẽ theo kiểu “đồ” (stencil), có nội dung chính trị. Banksy arts đã được bán bởi Sotheby (nhà đấu giá tranh ảnh có tiếng nhất thế giới), có bức lên đến trăm nghìn đô, mà người mua phải tìm cách xẻ tường và khiêng tường về nhà. Banksy art hiện nay cũng ảnh hưởng đến nhiều nơi trên thế giới.
Đọc Banksy art ở đây: https://en.wikipedia.org/wiki/Banksy
ThíchĐã thích bởi 1 người
Thanks a Hoành,
Những năm gần đây hội hoạ đường phố Bansky rất phổ biến ở Châu Âu, và có ảnh hưởng lớn tới phong trào chống chiến tranh, nhân quyền, môi trường
ThíchThích
Họa sĩ có tên tuổi cũng được, không có tên tuổi cũng được, chỉ cần thích vẽ thì được. Càng có nhiều tác phẩm thì càng dễ chọn lọc tác phẩm có chất lượng.
Có điều, nghệ thuật là tự do sáng tạo. Khi nghệ thuật [ép phải] phục vụ nhiệm vụ chính trị thì nghệ thuật khó mà phát triển được.
P/S: Hình bông hoa trên cột điện là các đoàn viên quận 11, Tp HCM làm. Nếu để những người thích vẽ (và là người tự do, không vẽ theo chỉ đạo nghệ thuật từ người không theo đuổi nghệ thuật) vẽ thì có thể sẽ khác.
ThíchThích