- Dang dở giấc mơ Làng Cam – Bài 1: ‘Trùm mền’ sau 4 năm khởi công
- Dang dở giấc mơ Làng Cam – Bài 2: Những hệ lụy
***
Dang dở giấc mơ Làng Cam – Bài 1: ‘Trùm mền’ sau 4 năm khởi công
Được kỳ vọng sẽ là mái nhà chung của nạn nhân nhiễm chất độc da cam/dioxin thế hệ thứ 2, thứ 3, Làng Cam là dự án quy mô lớn đầu tiên trên cả nước dành cho những nạn nhân da cam/dioxin được UBND Thành phố Hồ Chí Minh phê duyệt từ năm 2013. Năm 2015, công trình chính thức khởi công nhưng đến tháng 3/2019, Dự án Làng Cam vẫn nằm trên giấy.
Năm 2013, UBND Thành phố Hồ Chí Minh quyết định giao cho Hội nạn nhân chất độc da cam/dioxin thành phố 49.000 m2 đất để xây dựng Làng Cam. Tuy nhiên gần 6 năm trôi qua, Làng Cam vẫn chỉ là cái tên trên giấy.
Khởi công rầm rộ
Sau 3 năm khởi công, dự án Làng Cam vẫn “trùm mền”.
Giữa năm 2015, tại ấp 6, xã Xuân Thới Thượng, huyện Hóc Môn, Thành phố Hồ Chí Minh, Hội Nạn nhân chất độc da cam/dioxin thành phố khởi công xây dựng Trung tâm Nuôi dưỡng, điều trị và dạy nghề cho nạn nhân bị nhiễm chất độc da cam (hay còn gọi là Làng Cam).
Lúc đó, Thiếu tướng Trần Ngọc Thổ, Chủ tịch Hội Nạn nhân chất độc da cam/dioxin Thành phố Hồ Chí Minh khẳng định, việc xây dựng Làng Cam là nhiệm vụ cần thiết, cấp bách, nhằm góp phần khắc phục hậu quả sau chiến tranh hóa học của Mỹ gây ra. Khi hoàn thành, Làng Cam sẽ chăm sóc sức khỏe y tế, đồng thời dùng thuốc đặc trị để điều trị, tẩy độc theo phác đồ của từng loại bệnh trong cơ thể các nạn nhân chất độc da cam.
Bên cạnh đó, Làng Cam tổ chức các hoạt động dạy nghề cho họ và con cháu nạn nhân chất độc hóa học nhằm khuyến khích tinh thần tự lực, vượt qua khó khăn để vươn lên trong cuộc sống, hòa nhập cộng đồng. Đây sẽ là mái nhà chung cho những mảnh đời bất hạnh do hậu quả chiến tranh để lại.
Để xây dựng Làng Cam, UBND Thành phố Hồ Chí Minh đã cấp cho Hội Nạn nhân chất độc da cam 49.000 m² đất tại xã Xuân Thới Thượng, huyện Hóc Môn. Dự kiến, nguồn vốn xây dựng do Hội Nạn nhân chất độc da cam/dioxin vận động từ các các nhà hảo tâm trong nước và quốc tế, dự trù khoảng 100 tỷ đồng.
Theo đó, kinh phí khởi công giai đoạn 1 khoảng 40 tỷ đồng bao gồm phát quang, san lấp mặt bằng, xây tường rào bao quanh, xử lý nước thải và điện chiếu sáng. Giai đoạn 2 và 3 thực hiện các công trình cơ bản của Trung tâm nuôi dưỡng như khu trung tâm hành chính, khu nuôi dưỡng, khu điều trị, khu tập vật lý trị liệu. Dự kiến Làng Cam sẽ hoàn thành và hoạt động từ quý 4/2018.
Có dấu hiệu lừa đảo?
Cỏ dại um tùm ở dự án Làng Cam, xã Xuân Thới Thượng, huyện Hóc Môn.
Gần 4 năm sau lễ khởi công rầm rộ ấy, đầu năm 2019, quay trở lại dự án Làng Cam, trên 49.000 m2 đất mà UBND thành phố cấp thay vì một công trình quy mô và hoành tráng chỉ là bãi đất hoang, cỏ dại um tùm.
Con đường dẫn vào Làng Cam dọc kênh T10 vẫn chỉ là con đường mòn nhỏ ít người qua lại. Hỏi người dân xung quanh về dự án Làng Cam, nhiều người lắc đầu trả lời chưa nghe nói bao giờ. Theo lời một người đàn ông sinh sống tại đây, anh được thuê để bảo vệ mảnh đất bỏ hoang này, còn dự án hơn 3 năm qua vẫn chưa có dấu hiệu khởi động.
Thiếu tướng Trần Ngọc Thổ, Chủ tịch Hội Nạn nhân da cam/dioxin Thành phố Hồ Chí Minh – đơn vị được giao xây dựng Làng Cam cho biết, Làng Cam chưa thể khởi động vì thiếu vốn. Trong những năm qua dù Hội đã nhiều lần kêu gọi, vận động, tuy nhiên các nhà hảo tâm mới chỉ dừng lại ở việc “hứa” chứ chưa chuyển tiền.
Mặt khác, nhiều đơn vị chỉ chấp nhận hỗ trợ hiện vật như quạt máy, xe lăn, giường… mà không hỗ trợ tiền. Chưa kể Tổ chức Trăng lưỡi liềm quốc tế có hỗ trợ kinh phí xây dựng Làng Cam nhưng lại chuyển cho Hội Chữ thập đỏ và số tiền đó Hội Nạn nhân da cam/dioxin không thể “đòi” lại được (???).
“Hiện chúng tôi mới vận động được 8 tỷ đồng, không đủ để hoàn thiện hạ tầng cơ bản chứ chưa nói đến xây dựng Làng Cam hoàn chỉnh. Chúng tôi không thể đưa những nạn nhân da cam về đó rồi phát cho họ manh chiếu, bữa cơm sống qua ngày mà buộc phải đầy đủ hạ tầng, cơ sở vật chất, nhân viên chăm sóc…”, Thiếu tướng Trần Ngọc Thổ chia sẻ.
Theo tìm hiểu của phóng viên TTXVN, thời điểm trước khi khởi công Làng Cam, Hội Nạn nhân da cam/dioxin Thành phố Hồ Chí Minh đã ủy quyền cho Công ty Trách nhiệm hữu hạn Da cam đứng ra kêu gọi, vận động tài trợ.
Để tạo niềm tin, Công ty này đã hứa ứng trước khoảng 40 tỷ đồng ban đầu để xây dựng cơ sở hạ tầng cho Làng Cam bao gồm phát quang, san lấp mặt bằng, xây tường rào bao quanh, xử lý nước thải… Song, đến nay doanh nghiệp này vẫn chưa thực hiện như cam kết ban đầu, còn số tiền mà họ đứng ra vận động được bao nhiêu, số tiền đó đi về đâu không ai biết.
Thiếu tướng Trần Ngọc Thổ thừa nhận đã “tin lầm” và không thể kiểm soát được những việc làm của doanh nghiệp này. Sau khi phát hiện Công ty Trách nhiệm hữu hạn Da cam không làm đúng cam kết ban đầu, Hội Nạn nhân da cam/dioxin Thành phố Hồ Chí Minh đã chấm dứt hợp đồng và yêu cầu doanh nghiệp không được nhân danh Hội để đi vận động tài trợ cho Làng Cam.
Một thành viên Hội Nạn nhân da cam/dioxin Thành phố vô cùng bức xúc cho biết, chính hành vi lừa đảo của doanh nghiệp này đã gây ảnh hưởng không nhỏ đến việc vận động tài trợ xây dựng Làng Cam, làm mất niềm tin của các nhà hảo tâm vào việc ủng hộ công trình mang ý nghĩa nhân văn này. Đó cũng chính là lý do đến nay Làng Cam vẫn còn nằm trên giấy.
Bài 2: Không ít hệ lụy
Dang dở giấc mơ Làng Cam – Bài 2: Những hệ lụy
Làng Cam được xác định sẽ là nơi nuôi dưỡng, chăm sóc và điều trị cho những nạn nhân chất độc da cam và người khuyết tật. Dự án này mãi chẳng thể khởi công, vì vậy những đứa trẻ đang được nuôi dưỡng tại Làng Hòa Bình (Bệnh viện Từ Dũ) chưa biết đi về đâu khi Bệnh viện Từ Dũ TP Hồ Chí Minh quyết định sẽ “đóng cửa” mái ấm này.
Làng Hòa Bình đầu tiên sắp bị khai tử
Bác sỹ Lê Thị Hiền Nhi, Trưởng Khoa Phục hồi chức năng, Bệnh viện Từ Dũ – đơn vị quản lý trực tiếp Làng Hòa Bình cho biết, Ban Giám đốc Bệnh viện Từ Dũ đã quyết định sẽ dừng hoạt động Làng Hòa Bình. Điều này có nghĩa, Bệnh viện sẽ không tiếp tục chăm sóc, nuôi dưỡng toàn bộ 35 trẻ em hiện có của Làng Hòa Bình.
Làng Hòa Bình – mái ấm của các em nhỏ khuyết tật, trong đó có nhiều em là nạn nhân thế hệ thứ 2, thứ 3 của chất độc hóa học dioxin tồn tại gần 30 năm qua sẽ bị xóa bỏ. Theo kế hoạch của Bệnh viện Từ Dũ, toàn bộ 35 em nhỏ sẽ được giao cho Sở Lao động – Thương binh và Xã hội TP Hồ Chí Minh. “Chúng tôi đã làm việc với Sở Lao động – Thương binh và Xã hội để đơn vị này nhận trẻ về chăm sóc.
Làng Hòa Bình, Bệnh viện Từ Dũ sẽ đóng cửa trong thời gian tới.
Hiện Sở Lao động – Thương binh và Xã hội đang quản lý nhiều trung tâm nuôi dạy, chăm sóc trẻ em khuyết tật nên chắc chắn trẻ em của Làng Hòa Bình khi chuyển về sẽ được chăm sóc chu đáo”, Bác sỹ Hiền Nhi cho biết.
Nói về nguyên nhân đóng cửa Làng Hòa Bình, Bác sỹ Hiền Nhi cho hay, các em bé ở Làng Hòa Bình ngày càng lớn và các con cần một môi trường chuyên nghiệp hơn, đầy đủ hơn để phát triển. Đặc biệt, trẻ cần có một môi trường sống có thể hòa nhập với cộng đồng, xã hội để phát triển toàn diện hơn. Bao nhiêu năm qua, Làng Hòa Bình chỉ mới dừng lại ở việc chăm sóc cho trẻ về y tế, còn học văn hóa, dạy nghề phải gửi trẻ ra bên ngoài để đi học rất vất vả và phức tạp. Việc được sinh sống trong các trung tâm nuôi dưỡng trẻ khuyết tật có đầy đủ bộ phận y tế chăm sóc sức khỏe, bộ phận giáo dục, dạy nghề, hướng nghiệp thì sẽ tốt hơn cho tương lai của trẻ.
“Đây là môi trường bệnh viện, không phù hợp cho sự phát triển của bất kỳ một đứa trẻ bình thường nào, chứ chưa nói đến trẻ khuyết tật và chúng tôi chỉ muốn làm những gì tốt nhất cho trẻ”, Bác sỹ Hiền Nhi khẳng định.
Làng Hòa Bình – Bệnh viện Từ Dũ được thành lập từ năm 1990 với sự hỗ trợ của Tổ chức phi chính phủ Làng Hòa Bình thế giới – Cộng hòa dân chủ Đức. Đây là Làng Hòa bình đầu tiên trong tổng số 13 Làng Hòa Bình trên cả nước nhận nuôi dưỡng, chăm sóc cho trẻ em khuyết tật là nạn nhân chất độc da cam và bị bỏ rơi. Từ khi thành lập đến nay, Làng Hòa Bình đã chăm sóc, nuôi dưỡng cho hơn 400 trẻ. Đặc biệt, nơi đây được biết đến là đơn vị có công chăm sóc, nuôi dưỡng cho cặp song sinh dính liền nhau Việt – Đức trước và sau khi phẫu thuật tách rời.
Chăm sóc trẻ nhiễm chất độc da cam/dioxin tại Làng Hòa Bình, Bệnh viện Từ Dũ.
Nhờ sự cưu mang, chăm sóc của các y bác sỹ Làng Hòa Bình, nhiều trẻ khuyết tật đã học đến đại học và có việc làm ổn định, có thể tự nuôi sống mình. Hiện Làng Hòa Bình đang nuôi dưỡng 35 trẻ, trong đó chiếm 2/3 là trẻ bại não. Một số trẻ có khả năng vận động đã được gửi đi học ở một số cơ sở giáo dục, dạy nghề ở bên ngoài. Em bé nhỏ tuổi nhất được nuôi dưỡng tại đây mới 3 tuổi, còn người lớn nhất cũng đã 38 tuổi. Để chuẩn bị cho việc đóng cửa Làng Hòa Bình, từ 3 năm nay, Bệnh viện Từ Dũ không tiếp nhận thêm các trẻ em khuyết tật bị bỏ rơi. Sau khi không nuôi dưỡng các em nhỏ khuyết tật, Làng Hòa Bình sẽ trở thành khu vực dành riêng để điều trị phục hồi chức năng cho trẻ em.
Mong chờ một mái ấm
Trở thành thành viên của Làng Hòa Bình từ 10 năm nay, với Phạm Thị Thu Thủy – cô bé 21 tuổi bị teo hoàn toàn cả 2 chân, đây chính là ngôi nhà ấm áp của mình. Từ ngày sống tại Làng Hòa Bình, Thủy như được sinh ra lần nữa bởi em luôn nhận được tình yêu thương của các cô, các bác, các anh chị là bác sỹ, điều dưỡng. Đặc biệt là tình thương, sự đồng cảm của những đứa trẻ cùng cảnh ngộ khác.
Cũng như nhiều trẻ ở Làng Hòa Bình, Thủy được tạo điều kiện đi học và hiện em đang là sinh viên Khoa Giáo dục đặc biệt, Trường Đại học Sư phạm TP Hồ Chí Minh. Thế nên, thông tin Làng Hòa Bình sẽ đóng cửa khiến Thủy hụt hẫng vô cùng. Ước mơ được trở lại Làng, dạy học cho các em của Thủy càng trở nên xa vời hơn bao giờ hết. “Không biết chúng em còn được ở với nhau bao lâu nữa, chúng em lớn lên cùng nhau, coi nhau như người thân dù không ruột rà, máu mủ, xin đừng chia cách chúng em”, Thủy khẩn thiết.
Giáo sư Nguyễn Thị Ngọc Phượng, nguyên Giám đốc Bệnh viện Từ Dũ – người sáng lập Làng Hòa Bình chia sẻ, Làng Hòa Bình không đơn thuần là nơi nuôi dưỡng trẻ em khuyết tật mà từ lâu đã trở thành gia đình của các em. Những đứa trẻ khuyết tật, là nạn nhân thế hệ thứ 2 thứ 3 của chất độc da cam/dioxin cần một nơi để nương tựa. Với tâm huyết của mình, bao nhiêu năm qua, Giáo sư Nguyễn Thị Ngọc Phượng, Giáo sư Tạ Thị Chung cùng biết bao thế hệ cán bộ, nhân viên Làng Hòa Bình đã cố công vun đắp cho mái ấm này ngày một thêm đủ đầy, ấm áp như một gia đình.
Vì thế với việc đóng cửa Làng Hòa Bình, Giáo sư Nguyễn Thị Ngọc Phượng lo ngại, những đứa trẻ của Làng sẽ phải “tứ tán” khắp nơi. Và những đứa trẻ vốn coi nhau như người thân ruột thịt sẽ phải chia lìa nhau. Điều này sẽ để lại sự hụt hẫng, khoảng trống tâm lý rất lớn cho những đứa trẻ sinh ra vốn đã bất hạnh. “Tâm nguyện của các con là được ở với nhau bởi các con coi nhau như ruột thịt – đây là câu nói mà tôi được nghe nhiều nhất khi trở về Làng Hòa Bình. Phải chi Làng Cam được xây dựng đúng tiến độ, có lẽ các con đã chẳng phải chịu cảnh “tan đàn xẻ nghé” như thế này”, Giáo sư Ngọc Phượng ngậm ngùi.
Một trẻ nhiễm chất độc da cam/dioxin đang được nuôi dưỡng tại Làng Hòa Bình, Bệnh viện Từ Dũ.
Làng Hòa Bình đóng cửa, tương lai của những đứa trẻ này sẽ đi về đâu? Câu trả lời ngay cả người dành nhiều tâm huyết với trẻ như Giáo sư Nguyễn Thị Ngọc Phượng cũng chưa thể trả lời. Nhưng bà và những người cùng chung chí hướng vẫn đang âm thầm nỗ lực từng ngày để vận động, quyên góp xây dựng Làng Cam: “Chúng tôi đang nỗ lực tìm mọi cách để xây dựng Làng Cam sớm nhất, để sớm có được mái ấm đúng nghĩa cho các con – những đứa trẻ Làng Hòa Bình và cả nhiều nạn nhân da cam/dioxin khác”.
Liên hệ với Sở Lao động – Thương binh và Xã hội TP Hồ Chí Minh, phóng viên TTXVN được ông Trần Ngọc Sơn, Phó Giám đốc Sở cho biết, về cơ bản, Sở sẽ tiếp nhận các cháu nhỏ từ Làng Hòa Bình, Bệnh viện Từ Dũ khi cơ sở này không còn hoạt động. Tuy nhiên, do Làng Hòa Bình trực thuộc Sở Y tế TP Hồ Chí Minh nên Sở Lao động – Thương binh và Xã hội cùng Sở Y tế chắc chắn sẽ có những buổi làm việc cụ thể để thống nhất về quy trình và thời gian tiếp nhận và đưa các cháu đến sinh sống ở đơn vị mới. “Sau khi tiếp nhận, chúng tôi sẽ có những đánh giá về vấn đề sức khỏe, tình trạng tật nguyền của các cháu để từ đó có giải pháp đưa các cháu về nơi ở mới phù hợp”, ông Trần Ngọc Sơn cho hay.
CVD 