Dang dở giấc mơ Làng Cam – Bài 1: ‘Trùm mền’ sau 4 năm khởi công
Được kỳ vọng sẽ là mái nhà chung của nạn nhân nhiễm chất độc da cam/dioxin thế hệ thứ 2, thứ 3, Làng Cam là dự án quy mô lớn đầu tiên trên cả nước dành cho những nạn nhân da cam/dioxin được UBND Thành phố Hồ Chí Minh phê duyệt từ năm 2013. Năm 2015, công trình chính thức khởi công nhưng đến tháng 3/2019, Dự án Làng Cam vẫn nằm trên giấy.
Năm 2013, UBND Thành phố Hồ Chí Minh quyết định giao cho Hội nạn nhân chất độc da cam/dioxin thành phố 49.000 m2 đất để xây dựng Làng Cam. Tuy nhiên gần 6 năm trôi qua, Làng Cam vẫn chỉ là cái tên trên giấy.
plo – Những ngày đầu tháng 9, khi mọi người đang chuẩn bị sẵn sàng cho lễ khai giảng năm học mới thì ngồi trên chiếc thuyền, Trần Thị Hậu thẳng thừng nói: “Hết năm nay có thể em sẽ nghỉ học”.
Năm trước, vào những ngày cận kề tết Nguyên đán, cũng trên chính chiếc thuyền này, Hậu là một em gái nhanh nhẹn, tháo vát, còn kể cho mọi người nghe về thành tích nhiều năm liền đạt danh hiệu học sinh giỏi và hứng khởi nói ước mơ sẽ làm cô giáo. Tiếp tục đọc “Những giấc mơ ‘chết mòn’ của lũ nhóc vạn đò”→
Dù tuyên truyền vận động thường xuyên, nhưng nạn tảo hôn trong cộng đồng dân tộc thiểu số vẫn diễn ra khá phổ biến ở Tây nguyên.
Căn nhà chật hẹp và trống trơ này là nơi sinh sống cả gia đình H’Hảo với 8 người Ảnh: Quang Viên
Hệ quả của việc lấy chồng, lấy vợ sớm và sinh nhiều con là nghèo đói, thất học. Nhưng cái vòng luẩn quẩn “Tảo hôn – sinh nhiều – nghèo đói – thất học” vẫn tồn tại từ đời này qua đời khác trong cộng đồng đồng bào thiểu số. Nó không chỉ là gánh nặng gia đình mà cho toàn xã hội.
Lời ru buồn ở buôn Kiều
Ở đây, người Mông 14 – 15 tuổi đã lấy vợ lấy chồng. Có khi ba mươi mấy tuổi đã đẻ bảy, tám đứa con. Hạn chế nạn tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống là cả quá trình
Nguyễn Văn Tâm, Chủ tịch xã Cư Pui
Có lẽ buôn Kiều là một trong số ít tên buôn nghe có vẻ “thuần Việt” và đẹp nhất vùng Tây nguyên. Nhưng, từ trung tâm H.Krông Bông, Đắk Lắk, vượt chừng 24 km đến nơi hun hút này vào một chiều mưa mới thấy buôn Kiều nghèo xác xơ và buồn hiu hắt.
“Nạn tảo hôn vẫn còn. Tuyên truyền giáo dục nhiều lần mà họ không nghe. Ở đây dân làm nương, làm rẫy thôi, nghèo lắm. Nghèo mà lại lấy chồng sớm quá nên cực khổ và con cái dễ thất học”, trưởng buôn Kiều, Ama Duyên chia sẻ. Rồi anh đưa tôi đến gặp H’Quế Ksơr, cô gái lấy chồng từ năm 15 tuổi. Vào nhà H’Quế thấy cô gái nhỏ nhắn, mặt còn non choẹt địu một đứa bé, tôi hỏi “Em cháu đấy à?”, cô bé trả lời: “Không, con của cháu đấy”.
Sau một hồi lâu ngần ngại và được trưởng buôn trấn an, H’Quế mới thỏ thẻ: “Cháu học đến lớp 9, định học hết lớp 12 nhưng bố mẹ đi hỏi chồng cho, thế là phải lấy thôi. Chồng cháu ở buôn Kuah, gặp nhau chỉ hai tháng sau là cưới”.
Đứa bé nằm trong chiếc địu của H’Quế còm nhom như suy dinh dưỡng, cứ thao láo mở đôi mắt đen tròn, ngơ ngác nhìn người lạ thật tội nghiệp. Nó cứ rúc đầu vào vú người mẹ tuổi 15, song liên tục khóc. Bà mẹ trẻ trông vẻ “khô khan” nên có lẽ cũng thiếu sữa. “Chồng cháu đi làm rẫy và làm thuê nhưng để có cái ăn hằng ngày cho gia đình cũng khó lắm rồi. Làm gì có tiền mua thêm sữa cho bé”, H’Quế nói giọng buồn buồn.
Bỗng có con chó từ đâu chạy vô nhà thấy người lạ sủa ầm ĩ. Đứa bé trong lòng H’Quế khóc thét lên. H’Quế đong đưa con và khe khẽ hát bằng tiếng M’Nông:“Con ta ơi, mau cao lớn nhé. Con ta ơi, cầm rổ xúc cá. Con ta ơi, cầm nỏ bắn sóc”. Lời ru thể hiện ước nguyện của người mẹ trẻ đối với đứa con yêu nhưng giọng H’Quế cất lên lại thấy thật não lòng. Lời ru sao buồn quá!
Nhiều cô học trò M’Nông bỏ học từ cấp 2 để lấy chồng
Trong buôn này H’Hảo vừa học xong lớp 9 cũng cưới chồng, con nay đã hơn 1 tuổi. Gặp chúng tôi, H’Hảo vẫn hồn nhiên như cô học trò cấp 2. “Nhà nghèo nên cháu nghỉ học để lấy chồng về giúp đỡ bố mẹ. Ở buôn này, con gái lấy chồng sớm là bình thường mà”, H’Hảo tâm sự. Mẹ H’Hảo là H’Lơi cũng lấy chồng năm 16 tuổi. Bây giờ con nhỏ của H’Lơi cũng lớn hơn con của H’Hảo một chút. Nhìn vào đám trẻ nheo nhóc, khó phân biệt ai là con, ai là cháu, ai là bà, ai là mẹ.
Người M’Nông theo chế độ mẫu hệ, nhà gái nhắm được chàng rể nào ưng bụng thì cưới cho con gái và người con trai sẽ về nhà vợ ở rể. Với họ, việc tìm được chàng rể cho con gái thơ dại cũng như mang lại sự thịnh vượng, giàu có cho cả gia đình. Chẳng biết bao giờ thì gia đình H’Hảo mới thịnh vượng, giàu có. Hiện tại, nhìn gia cảnh, nghe mẹ H’Hảo kể về thu nhập ít ỏi từ việc đi lột vỏ keo chỉ biết chạnh lòng.
Lấy chồng từ thuở 13
Có lẽ ở nhiều buôn làng vùng Tây nguyên, câu hát “Lấy chồng từ thuở 13, đến năm 18 thiếp đà 5 con” không có gì là “phi thực tế”. H’Luyến Byă ở buôn Kiều, xã Yang Mao, H.Krông Bông lấy chồng khi còn đang học lớp 7. Bây giờ H’Luyến cũng đã con bồng con bế. Sao cháu lấy chồng sớm vậy? H’Luyến trả lời ngắn gọn: “Phong tục thôi”. Trưởng buôn cho biết: “Còn đi học cấp 2, chúng đã yêu nhau, bố mẹ không biết, mà biết cũng không ngăn cản. Vài đứa bị bố mẹ cấm yêu thì dọa uống thuốc tự tử. Chính quyền đi tuyên truyền về hôn nhân gia đình thì người già đi nhưng trẻ không đi”.
H’Hảo với gương mặt còn quá trẻ đã sớm có con
Từ xã Yang Mao, chúng tôi đến xã Cư Pui. Chủ tịch xã Nguyễn Văn Tâm chân thành tâm sự: “Chúng tôi dùng nhiều biện pháp tuyên truyền vận động, nhưng nạn tảo hôn vẫn còn nhiều, rất nan giải. Do tập quán lâu đời, ý thức kém nên nhiều người lấy vợ, lấy chồng sớm. Ở đây, người Mông 14 – 15 tuổi đã lấy vợ lấy chồng. Có khi ba mươi mấy tuổi đã đẻ bảy, tám đứa con. Hạn chế nạn tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống là cả quá trình”.
Vượt đèo dốc, chúng tôi cùng một cán bộ xã Cư Pui đến thôn Ea Uôl. Gặp phó thôn Sính Chứ Chơ nhờ đưa đến các gia đình có người lấy chồng, lấy vợ sớm. Phó thôn lắc đầu quầy quậy: “Mình không đưa đi được đâu. Nhà báo về rồi đồng bào uống rượu say là chửi mình. Họ bảo họ sinh nhiều con, họ tự nuôi. Tới thăm họ có cho họ gì đâu”.
Dù ông Sính Chứ Chơ không tạo điều kiện cho chúng tôi tiếp cận, nhưng qua tìm hiểu ở đây không chỉ riêng nạn tảo hôn mà phụ nữ Mông còn như “cái máy đẻ”. Lúc mới 34 tuổi, Dương Văn Dính đã có tới 6 đứa con. Con gái Dính là Dương Thị Tòng năm 13 tuổi đã lấy chồng sinh con nên anh Dính còn sớm “lên chức”… ông ngoại. Cô gái khác là Dương Thị Sua cũng lấy chồng từ năm 14 tuổi, đẻ vèo vèo 3 đứa con. Tuổi trăng tròn của Vũ Thị Song, Thắm Thị Dua cũng không thể đẹp mộng mơ nữa khi họ cũng từ giã trường học để lấy chồng, sinh con và nếm trải nỗi nhọc nhằn làm mẹ.
Ông Trần Kim Phụng, Phó chủ tịch xã Yang Mao, cho biết: “Cần có giải pháp đồng bộ, căn cơ hơn đó là khắc phục tình trạng đói nghèo, lạc hậu, bất bình đẳng giới, phân biệt đối xử giữa các vùng miền. Đồng thời nâng cao dân trí cho toàn cộng đồng. Ngoài ra, cần ngăn chặn tình trạng bỏ học giữa chừng, khuyến khích tạo điều kiện để các em được đi học, học nghề, bố trí việc làm…”. (còn tiếp)
Mặc dù máy tính và các công cụ công nghệ thông tin mang lại nhiều tiềm năng để tác động đến việc học tập, giảng dạy và cung cấp dịch vụ giáo dục theo những cách có lợi, việc sử dụng các công nghệ như vậy cũng mang đến nhiều rủi ro – đặc biệt là cho trẻ em. Mặc dù hầu hết người dùng đều quen thuộc với các tiêu đề thu hút sự chú ý liên quan đến nội dung khiêu dâm, quấy rối tình dục, tải xuống bất hợp pháp và ‘không phù hợp’ hoặc phát ngôn chính trị, đây chỉ là một vài trong số các vấn đề liên quan đến việc giữ an toàn cho trẻ em trực tuyến. Ví dụ, ở một số nơi, đe doạ trực tuyến dường như là mối đe dọa hàng ngày phổ biến hơn đối với nhiều sinh viên, và người dùng cũng ngày càng hiểu được ‘mối đe dọa’ tiềm ẩn đối với trẻ em liên quan đến những thứ như quyền riêng tư và bảo mật dữ liệu. Tiếp tục đọc “Các nước đang phát triển đang làm gì để đảm bảo an toàn trực tuyến cho trẻ em?”→
Bức thư gửi tới trẻ em thế giới của Bà Henrietta Fore, Giám đốc Điều hành UNICEF nhân dịp kỷ niệm 30 năm Công ước Liên Hợp Quốc về Quyền Trẻ em
Bà Henrietta Fore, Giám đốc Điều hành UNICEF
18 Tháng 9 2019
Gửi các con, trẻ em của thế giới hôm nay và mai sau,
Cách đây 30 năm, trong bối cảnh trật tự thế giới thay đổi – sự sụp đổ của Bức tường Berlin, sự tuy tàn của chế độ phân biệt chủng tộc apartheid, sự ra đời của mạng lưới toàn cầu world wide web – thế giới đã đoàn kết lại để bảo vệ trẻ em và tuổi thơ của các con. Mặc dù phần lớn những bậc cha mẹ thời kỳ đó đã lớn lên dưới sự lãnh đạo của những chế độ độc tài hay những chính phủ thất bại, họ vẫn hi vọng cuộc sống tốt đẹp hơn, nhiều cơ hội hơn và nhiều quyền được thực hiện cho con em của mình. Vì vậy, khi các vị lãnh đạo toàn cầu đoàn kết lại vào năm 1989 trong một dịp rất hiếm hoi nhằm đưa ra một cam kết mang tính lịch sử đối với trẻ em thế giới để bảo vệ và thực hiện đầy đủ quyền trẻ em, chúng ta có một sự hi vọng thực sự cho thế hệ mai sau. Tiếp tục đọc “8 lý do tôi lo lắng và hy vọng vào thế hệ tương lai”→
Nhức nhối tình trạng dụ dỗ trẻ em đi lao động (Bài 1)
Ám ảnh những phận đời trẻ thơ
Lợi dụng sự khó khăn, thiếu hiểu biết của người dân vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số ở Đắk Lắk, từ năm 2014 đến nay, nhiều đối tượng đã dụ dỗ, lôi kéo trẻ em đi lao động bất hợp pháp. Tình trạng này đang gây nên sự bất ổn xã hội và tiềm ẩn nhiều nguy cơ. Tiếp tục đọc “Nhức nhối tình trạng dụ dỗ trẻ em đi lao động (2 bài)”→
HAPPY HOME: Thảo talks with children at the OBV. Photos courtesy of OBV
by Thu Hằng
We hear many harrowing tales of child sexual abuse.
When a case of child abuse is discovered, most condemn the perpetrator and think of how they should be punished. However, less attention is paid to the victim, and how they can continue living after such a horrific experience.
One woman is always willing to help and offer hope to sexually abused and exploited children with her enthusiasm and kindness.
PUTTING ON A SHOW: Students at the Phú Mỹ Love Class enjoy a traditional dance on the opening day of the new school year. VNA/VNS Photo Hữa Khoa
HCM CITY On an area of 10 square metres in a narrow alley on Sài Gòn riverbank is a special classroom which has operated for more than 20 years making literary dreams come true for many underprivileged children in the city.
Chiến tranh đã lùi xa, nhưng nỗi đau vẫn còn hiện hữu đến tận bây giờ trên những thân thể mang di chứng của chiến tranh. Tại Hội nạn nhân chất độc da cam Dioxin tỉnh Gia Lai đang có những con người hằng ngày vẫn âm thầm xoa dịu nỗi đau, di chứng chiến tranh để lại. Những hành động tưởng chừng như bình dị nhưng mang ý nghĩa hết sức cao cả.
Cô giáo H’Khuin dạy học cho học sinh là nạn nhân của di chứng chất độc da cam.
Một ngày của gần 80 trẻ có “H” đã bắt đầu khi mặt trời còn chưa ló rạng, sương sớm giăng giăng trên những đồi chè xanh ngắt ở Ba Vì. Nhưng hôm nay có lẽ là một ngày thật đặc biệt, khi các em được đến trường khai giảng năm học mới.
Làm cha mẹ là hành trình mang yêu thương và sự chăm sóc cho con bạn. Làm cha mẹ không hề dễ dàng, đôi khi có thể khiến bạn nản lòng. Bên cạnh niềm vui từ việc nuôi dạy con cái, cha mẹ cũng phải đối mặt với rất nhiều vấn đề. Những khoảng thời gian khó khăn có thể mang lại cơ hội cho bạn học hỏi và trưởng thành trong vai trò là cha mẹ.
Nhờ đến sự giúp đỡ là điều bình thường bởi không ai trong chúng ta là người hoàn hảo. Không có cha mẹ hoàn hảo, con cái hoàn hảo hay người hoàn hảo. Chúng ta chỉ có thể làm tốt nhất trong khả năng của mình và bất kỳ ai cũng có thể cần sự giúp đỡ trong một lúc nào đó. Tiếp tục đọc “Sổ tay hướng dẫn làm cha mẹ”→
Đắk Nông:Cuộc sống “8 không” đầy bế tắc và giấc mơ được làm… công dân!
Dân trí – Gần 20 năm bám trụ ở Đắk Nông, hàng ngàn người dân đang sinh sống tại 4 cụm dân cư 8, 9, 10, 12 thuộc thôn 7, xã Đắk R’măng (huyện Đắk G’Long) luôn bị bủa vây bởi nghèo đói, bệnh tật, thất học; cuộc sống bế tắc với “8 không”: không đường, không trường, không trạm, không điện, không nước sạch, không sóng điện thoại, không hộ khẩu và không khai sinh.
Cách dễ dàng nhất để di chuyển vào các cụm dân cư là bằng xe máy cày
Một nghịch lý đang tồn tại tại các trung tâm bảo trợ xã hội trẻ em ở TP. HCM, số lượng trẻ gửi vào các cơ sở công lập không nhiều. Trong khi đó, tại một số cơ sở ngoài công lập, dù cơ sở vật chất còn khó khăn nhưng tình trạng quá tải lại đang diễn ra.
Các trẻ tại Trung tâm Tam Bình, TP. HCM. (Ảnh: VTV News)
“Trời đã mưa – một cơn mưa rất dài!! Chị không biết mọi người ở đây đã chờ đợi cơn mưa này bao lâu đâu,”Cha Ma Lế Thị Hem kể lại về cơn mưa vừa tuần trước trong lúc nói chuyện với tôi. Người mẹ 29 tuổi người dân tộc Raglei ở Ninh Thuận này đã phải vất vả suốt 36 tháng qua để chống chọi lại tình hình hạn hán kéo dài do không có mưa.
Trong chuyến đi vào cuối tháng 11 của tôi đến tỉnh miền trung hạn hán này với mục đích là gặp gỡ những người phụ nữ của cộng đồng Raglei, cộng đồng vẫn duy trì tập quán mẫu hệ với những người phụ nữ đóng vai trò người chủ gia đình, tôi gặp Hem ở chặng dừng đầu tiên. Tôi không ngừng nghĩ đến những gì họ đã trải qua trong khoảng thời gian thiên tai vừa qua. Tiếp tục đọc “Đưa cuộc sống của người dân địa phương trở lại bình thường”→
Population exposure to heat is increasing due to climate change, and this trend will continue. Globally, extreme temperature events are observed to be increasing in their frequency, duration, and magnitude. Between 2000 and 2016, the number of people exposed to heat waves increased by around 125 million. In 2015 alone, 175 million additional people were exposed to heat waves compared to average years.
