Tinh dầu quý từ cây húng quế

Theo kinh nghiệm của những người trồng húng quế, một sào rau sẽ chiết xuất khoảng 6 kg tinh dầu. Để chất lượng tinh dầu đạt hiệu quả cao sau khi chiết xuất thì cần phải chọn đúng thời điểm để thu hoạch, đó là khi ngồng hoa húng quế đạt độ dài tối đa, từ 5 – 7 cm, có màu tím đậm và có mùi thơm đặc trưng. Vì chỉ khi ấy, rau húng quế mới có thể cho lượng tinh dầu cao nhất.

Sắc tím của hoa húng quế rất giống với hoa oải hương. Ảnh: Công Đạt Chị Trần Thị Hiền (xã Hồng Thái, Phú Xuyên) cho biết, gia đình chị có gần 10 ha đất trồng cây húng quế, chủ yếu trồng trải dọc bờ sông Hồng: “Nhà tôi mới trồng và làm tinh dầu được 3 năm, giống cây này trồng chăm sóc phụ thuộc nhiều vào thời tiết”. Ảnh: Ngọc Thành Hình ảnh về cánh đồng hoa tím ngắt một màu phủ bạt ngàn trên cánh đồng xã Hồng Thái đang được nhiều bạn trẻ quan tâm, đến chụp hình. Ảnh: Ngọc Thành Rau húng quế được trồng trên đất pha cát mỗi năm trồng ba vụ. Trung bình 1ha có thể thu hoạch được 25 tấn cây húng quế tươi. Ảnh: Công Đạt Những cánh đồng rau húng quế trải dọc sông hồng đoạn qua địa phận xã Hồng Thái (Phú Xuyên, Hà Nội) đang vào vụ thu hoạch. Ảnh: Công Đạt Khi thu hoạch, cây cao tầm 1 mét và sẽ dùng liềm cắt cây với độ dài 70cm tính từ ngọn xuống gốc. Ảnh: Ngọc Thành Người dân địa phương tuyển chọn những hạt giống tốt sau mỗi vụ mùa. Mỗi cân hạt gieo được hai ha đất. Có thời điểm giá hạt giống lên tới hai triệu đồng/kg. Ảnh: Công Đạt

Người nông dân tự ươm cây giống bằng hạt gieo trực tiếp khoảng một tháng, cứ hạt nảy mầm thành cây là đạt yêu cầu và cây cao gần 20cm là có thể nhổ trồng. Việc làm đất thực hiện bằng máy rồi tiến hành đánh luống. Húng quế dễ sống, đất trồng cần bảo đảm thoát nước tốt, có nắng nhiều thì hàm lượng tinh dầu mới cao. Loại cây này trồng theo khoảng cách cây cách cây 30cm, hàng cách hàng 30cm.

Cây húng quế cho thu ba vụ mỗi năm và sau đó sẽ lại phải trồng mới. Khi thu hoạch, cây cao tầm một mét và sẽ dùng liềm cắt với độ dài 70 cm tính từ ngọn xuống gốc. Cứ một ha cho thu khoảng 25 tấn húng quế tươi.

So với trồng ngô, đỗ và các loại rau màu khác thì trồng rau húng quế nhàn hơn cả về khâu chăm sóc và thu hoạch. Chi phí trung bình trồng rau húng quế chỉ khoảng 200 nghìn đồng/sào/vụ. Sau khi làm đất và trồng cây giống chỉ mất công chăm sóc trong khoảng một tháng đầu. Sau đó, mỗi lần cắt hái, chăm sóc thêm để bổ sung chất dinh dưỡng cho cây tiếp tục phát triển.

Công đoạn chưng cất tinh dầu được tiến hành ngay sau khi thu hoạch và ngay tại khu nhà dựng lên gần nơi trồng húng quế. Thời gian chưng cất tinh dầu mỗi mẻ kéo dài 4 giờ đồng hồ theo phương pháp thủ công đốt bằng củi. Việc bảo quản tinh dầu cũng không cầu kỳ, có thể đóng chai, can, phuy ở điều kiện nhiệt độ dưới 30⁰C, tránh ánh nắng trực tiếp.

Việc trồng, thu hoạch và chiết xuất tinh dầu phải tiến hành trong trời nắng nóng, khi đó lượng tinh dầu trong cây luôn đạt chất lượng cao nhất. Ảnh: Ngọc Thành Mỗi chiếc thùng phuy được nhồi chặt cây húng quế. Nó sẽ được đưa và bếp lò tự chế để đun nóng, chiết xuất bằng phương pháp thủ công. Ảnh: Ngọc Thành “Ở Việt Nam, tinh dầu húng quế thường được sử dụng tạo hương cho các món ăn, nhiều nơi đốt tinh dầu đuổi muỗi, ngoài ra còn xuất đi nước ngoài”, ông Trương Văn Sơn, người có nhiều năm sản xuất tinh dầu húng quế cho biết. Ảnh: Ngọc Thành Tinh dầu húng quế có mùi thơm, vị hơi đắng, gây tê đầu lưỡi. Ảnh: Ngọc Thành Giá tinh dầu bán buôn khoảng 800.000 đồng/cân. Mỗi năm một gia đình làm nghề này có thể thu nhập tới 500 triệu đồng. Ảnh: Ngọc Thành

Với giá bán hiện nay khoảng 700 – 1 triệu đồng/kg tinh dầu húng quế đã mang lại nguồn thu nhập 4 – 5 triệu đồng/sào/vụ. Bên cạnh đó, trên cùng một đơn vị diện tích canh tác, ngoài thời gian 6 tháng/năm trồng rau húng quế, người dân cũng có thể trồng các loại cây rau màu khác như ngô, đỗ tăng thêm thu nhập cho gia đình./.