Quan chức tham nhũng Việt Nam kiếm tiền từ gỗ buôn lậu ở Campuchia

English:  Corrupt Vietnam officials & Cambodia timber theft

Cơ quan Điều tra Môi trường Ngày 08/5/2017

Một báo cáo gần đây tiết lộ quan chức tham nhũng trong chính phủ và quân đội Việt Nam có dính líu đến việc buôn lậu gỗ bất hợp pháp khối lượng lớn từ Campuchia.

Những người này nhận hối lộ hàng triệu đô la từ những kẻ buôn lậu gỗ để hợp pháp hóa cho hàng trăm nghìn mét khối gỗ tròn chặt trộm từ Vườn quốc gia Campuchia được chuyển vào Việt Nam, môt nền kinh tế chuộng sử dụng gỗ.

Thông tin này được tiết lộ trong báo cáo mới ‘Tội phạm tái diễn: Tình trạng dai dẳng buôn bán gỗ bất hợp pháp diễn ra ở Việt Nam’ của Cơ quan Điều tra Môi trường đặt tại Luân Đôn (EIA), được phát hành chỉ vài ngày trước khi Việt Nam và Liên minh Châu Âu (EU) mới khởi động tìm kiếm thỏa thuận đảm bảo Việt Nam chỉ xuất khẩu gỗ hợp pháp.

Chuyên gia lập chiến dịch cao cấp về Rừng của EIA, Jago Wadley, cho biết “Đây là hoạt động buôn lậu gỗ tròn lớn nhất mà chúng tôi từng thấy trong nhiều năm. Việt Nam phải nêu ra vấn đề yếu kém này trong bất kỳ thỏa thuận nào với EU để chống lại nạn chặt cây bất hợp pháp và buôn bán ngầm.

“Bất kỳ Thỏa thuận Thực thi Luật về Rừng, Quản trị và Thương mại (gọi tắt là FLEGT) nào mà không giải quyết được các vấn đề nền tảng mà Việt Nam đang lờ đi sẽ dẫn đến một thỏa thuận hổng về cơ bản.”

Campuchia đã có lệnh cấm xuất khẩu gỗ tròn và đầu năm 2016 đã đóng cửa biên giới với Việt Nam trong vấn đề gỗ. Tuy nhiên, từ tháng 11/2016 đến tháng 3/2017, các nhân viên điều tra chìm của EIA đã phơi bày ra việc chặt hạ cây bất hợp pháp ở quy mô chưa từng thấy, bao gồm tại các Khu vực được bảo vệ bởi cộng đồng (CPAs – Community Protected Areas) ở các công viên quốc gia Virachey và Ou Ya Dav và ở Khu Bảo tồn Động vật hoang dã Lumphat – các khu vực được bảo vệ ở tỉnh Rattanakiri của Campuchia, một số trong đó được tài trợ bởi EU.

Nhưng thay vì từ chối khoản gỗ bất hợp pháp này, Nhà nước Việt Nam và các cán bộ an ninh lại ban hành và điều phối hạn ngạch chính thức để hợp pháp hóa việc đưa khoản gỗ này vào Việt Nam, trực tiếp thúc đẩy hoạt động chặt phá cây phi pháp quy mô lớn ở Campuchia, thậm chí ngay cả khi Campuchia đang công khai tìm cách ngăn chặn tất cả hoạt động giao thương buôn bán gỗ với Việt Nam.

Không chỉ quan chức chính phủ Việt Nam đang kiếm lợi theo con đường nhận hối lộ mà cả nhà nước Việt Nam cũng vậy, chính thức đánh thuế hoạt động buôn gỗ bất hợp pháp và thu nhiều từ hoạt động tội phạm mà chính mình đang ngăn cấm.

Những người buôn gỗ Việt Nam trả hàng triệu đô la hối lộ cho các quan chức Campuchia để mở khu vực chặt cây và các tuyến đường vận chuyển lậu ở Campuchia; họ nói với các nhà điều tra bí mật rằng số tiền họ cũng phải hối lộ quan chức Việt Nam lên đến 45 đô la/mét khối gỗ, bao gồm cho Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Gia Lai, hải quan, và bộ đội biên phòng để đổi lấy hạn ngạch nhập khẩu vào Việt Nam.

Xấp xỉ 300,000 mét khối gỗ tròn đã được chuyển lậu ra ngoài Campuchia và chuyển lậu vào Việt Nam theo hạn ngạch này; khoản lại quả rất có thể đến hơn 13 triệu đô la Mỹ kể từ đầu tháng 11/2016.

Nói đến trộm gỗ, Việt Nam đã có một kiểu nghiêm trọng trước đây – đến tận 2015, hàng trăm nghìn mét khối gỗ từ Lào mỗi năm chảy vào Việt Nam, bất chấp lệnh cấm xuất khẩu gỗ tròn của Lào, hoạt động buôn lậu này chỉ chấm dứt khi Thủ tướng mới của Lào ban lệnh cấm xuất khẩu toàn bộ gỗ thô.

Wadley nói thêm: “Việc Nhà nước Việt Nam dính dáng vào hoạt động buôn gỗ phi pháp có tổ chức xuyên quốc gia và nhiều triệu đô la này đơn giản là không thể chấp nhận được đối với cộng đồng quốc tế, và EU tuyệt đối không thể bỏ qua vụ việc này”.

Tác giả sẵn sàng nhận trả lời phỏng vấn theo đề nghị; xin mời liên hệ Jago Wadley tại jagowadley@eia-international.org or telephone +44 (0) 20 7354 7960

Ghi chú của biên tập viên

1.    Cơ quan Điều tra Môi trường (The Environmental Investigation Agency – EIA) là một tổ chức phi chính phủ đặt tại Anh và Washington DC, chuyên điều tra và lập chiến dịch chống lại các loại  tội phạm môi trường, bao gồm buôn bán động vật hoang dã bất hợp pháp, chặt gỗ bất hợp pháp, rác thải nguy hiểm và buôn bán hóa chất làm biến đổi tầng ozone và khí hậu.

2.    Đọc và tải về tài liệu: Tội phạm tái diễn: Hoạt động buôn bán gỗ bất hợp pháp diễn ra dai dẳng ở Việt Nam tại https://eia-international.org/wp-content/uploads/Repeat-Offender.pdfPDF

> Bài liên quan

Hàng loạt vi phạm: Việt Nam tiếp tục nhập gỗ lậu từ Campuchia