Bộ trưởng Quốc phòng Phi Luật Tân vừa cho biết, “TQ đã bảo đảm với Phi Luật Tân sẽ không chiếm thêm nơi nào ở Biển Đông” cũng như sẽ không xây thêm gì ở Scarborough Reef (Bãi An Nhơn) của Phi bị TQ chiếm đóng từ năm 2012. Được hỏi về điều này, người phát ngôn của Bộ Ngoại giao TQ chỉ nói vòng vòng mà không trả lời. Vậy là sao?
Vậy là nói chuyện kiểu thả hỏa mù của TQ.
– Nếu TQ có hứa với Phi Luật Tân, cùng lắm là TQ giữ lời hứa với Phi Luật Tân (nếu tin được TQ). Nếu TQ chiếm đất của ai khác thì cùng lắm TQ sẽ nói, “Đây là đất của tôi, tôi chẳng hứa hẹn gì với quý vị hết.”
– Nhưng TQ vẫn nói với Phi kiểu như hứa hẹn cho tất cả mọi quốc gia là sẽ “không chiếm thêm gì ở Biển Đông” để thế giới hy vọng một TQ hòa bình, kiểu các con cừu hy vọng sói sẽ không xực mình. Thế giới luôn có nhiều người ngớ ngẩn như thế, nghe một anh hung hăng hứa hòa bình là, vì sợ quá, nên cố tin anh hùng hổ muốn hòa bình thật.
Nhưng tại sao TQ lại muốn nói kiểu úp mở như thế?
Đương nhiên là TQ cảm thấy không thể có tác phong hung hăng mãi, vì:
1. Tòa Trọng Tài UNLCOS đã tuyên bố là các nơi TQ hiện đang chiếm đóng ở Biển Đông chỉ là “đá”, nghĩa là cùng lắm thì chỉ có hải phận 12 hải lý, và chẳng có thêm gì cả (Không có Vùng Độc quyền Kinh tế và Thềm lục địa). TQ muốn lờ tòa nhưng cả thế giới vẫn giữ phán quyết tòa trong đầu.
2. Trump tiếp tục áp lực TQ: phàn nàn về việc TQ phá giá đồng nhân dân tệ gây khó khăn hơn cho các công ty Mỹ cạnh tranh, TQ đánh thuế nhập khẩu nặng trên hàng hóa Mỹ, TQ xây dựng một hệ thống kiến trúc quân sự ở Biển Đông; Mỹ tiếp tục hành quân Tự do Hàng hải ở Biển Đông; đến việc Trump nói chuyện trên phone với Tổng thống Thái Anh Văn của Đài Loan và Mỹ có hợp đồng tiền tỉ bán vũ khí cho Đài Loan; đến việc áp lực TQ góp tay kiểm soát thái độ điên rồ của Bắc Hàn.
TQ bắt đầu cảm thấy mình không thể và không đủ sức để hành động như chúa đảng hoành hành Biển Đông được nữa. Ít nhất thì cũng phải có một chút gì tỏ thái độ hòa hoãn của mình, trong khi mù mờ đủ để khi muốn chối thì chối.
3. Mỹ và Châu Âu, và có thể là sẽ nhiều quốc gia nữa trên thế giới, đang từ từ chận hàng TQ, và chúng ta sẽ thấy khủng hoảng kinh tế lớn của TQ, rồi anh to con hung hăng sẽ bắt đầu nói ngọt như đường phèn. Mới hôm thứ sáu (18/8) TQ, trước đây khuyến khích đầu tư ra nước ngoài tối đa, bắt đầu giới hạn một số lãnh vực đầu tư ra nước ngoài vì sợ số nợ cho các dự án đầu tư có thể quá cao ảnh hưởng đến sức khỏe của cả nền kinh tế TQ.
4. Thông tin mấy ngày vừa qua về việc VN đồng ý mua hỏa tiễn BrahMos của Ấn Độ, trong khi Ấn Độ và TQ đang căng thẳng ở biên giới, là một thông tin tốt về thắt chặt Liên hệ Chiến lược Toàn diện Việt Ấn. Điều này cho TQ thấy VN vẫn đứng thẳng lưng trước TQ.
(Liên hệ TQ – Phi Luật Tân chẳng biết ngày nào đổi chiều vì Duterte xem không thọ lâu với chính sách giết người hằng loạt của anh ta).
5. Việt Nam vẫn nên giữ liên hệ ngoại giao tốt đến mức có thể với TQ, nhưng cần cho TQ biết VN có sức mạnh đứng vững. Không thể nói chuyện được với TQ nếu không có sức mạnh và xương sống. Sức mạnh và xương sống là trọng tâm của chiến lược đối phó với TQ dù chiến lược đó là gì.
Nếu TQ nghĩ rằng VN sợ, thì giống như mấy anh đứng bến, TQ sẽ kiếm chuyện hiếp đáp. Kẻ thích hà hiếp không muốn hà hiếp những người đứng vững và chống lại, vì việc gì phải hà hiếp mấy người khó ăn, để tìm mấy con cừu hà hiếp có phải là sướng hơn không?
6. Có một điều có lẽ TQ vẫn chưa hiểu: thế giới không thể được điều khiển và lạm dụng bởi vì anh mạnh và có tiền. Nếu anh đáng ghét, người ta từ từ tìm bạn khác và tụ lại chống anh. Đây chỉ là chuyện thường tình, chẳng có gì khó hiểu.
Trần Đình Hoành
CVD – Converstations on Vietnam Development
http://www.cvdvn.net
CVD 