Ở Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL), chỉ riêng năm 2011, lượng cát khai thác là 50 triệu tấn, dẫn đến hệ lụy không có giặc ngoại xâm mà đất đai vẫn bị mất dần. Theo ước tính của Bộ NN-PTNT, mỗi năm ĐBSCL bị mất 500ha, chỉ vài chục năm sau, diện tích ĐBSCL sẽ mất đi một nữa.
Nhu cầu về cát cho xây dựng ở ĐBSCL hiện rất lớn, trong khi nguồn cát bồi đắp từ sông Mê Kông ngày một ít đi
ĐÌNH TUYỂN
Nguồn tài nguyên quý hiếm không thể tái sinh
Một “mỏ cát” thường được hình thành vài trăm năm, thậm chí cả ngàn năm, nên nhiều nhà khoa học cho rằng đây là loại tài nguyên không tái tạo vì khi nó bị mất đi thì rất khó và rất lâu mới hình thành một khối lượng cát giá trị khai thác.
Cát sa mạc hình thành do sự ma sát, bào mòn chủ yếu do gió nên bị tròn nhẵn, mất khả năng kết dính với các loại vữa xi măng nên gần như không sử dụng cho xây dựng, nhiều quốc gia có sa mạc như ở vùng Trung Đông vẫn phải nhập cát về xây dựng.
Sand is the foundation of human construction and a fundamental ingredient in concrete, asphalt, glass and other building materials.
But sand, like other natural resources, is limited and its ungoverned extraction is driving erosion, flooding, the salination of aquifers and the collapse of coastal defences.
The United Nations Environment Programme (UNEP) has partnered with Kenyan spoken word poet Beatrice Kariuki to shed light on the problems associated with sand mining, part of a wider push towards a zero waste world.
“We must redouble our efforts to build a circular economy, and take rubble to build structures anew,” Kariuki says in a new video. “Because without new thinking, the sands of time will run out.”
Sand is the second-most used resource on Earth, after water. It is often dredged from rivers, dug up along coastlines and mined. The 50 billion tonnes of sand thought to be extracted for construction every year is enough to build a nine-storey wall around the planet.
A 2022 report from UNEP, titled Sand and Sustainability: 10 Strategic Recommendations to Avert a Crisis, found that sand extraction is rising about 6 per cent annually, a rate it called unsustainable. The study outlined the scale of the problem and the lack of governance, calling for sand to be “recognized as a strategic resource” and for “its extraction and use… to be rethought.”
The report builds on UNEP research from 2019 that found increasing demand for sand, which saw a three-fold growth over 20 years, had caused river pollution and flooding, while also shrinking aquifers and deepening droughts.
UNEP has identified solutions to the problems linked to sand mining, including the creation of legal frameworks for sand extraction. There is also a need to develop a circular economy for sand and other building materials, accurately map and monitor sand resources, and restore ecosystems damaged by sand mining.
Recycling construction material from demolition sites and developing the potential of ore-sand are two simple ways to reduce the consumption of new sand, while contributing to global circular economy ambitions, the Sand and Sustainability report found. Ore-sand is a by-product of mineral processing designed for construction and industrial application that reduces the production of mine tailings and potentially provide an alternative source of sand.
To fight the pervasive impact of pollution on society, UNEP launched #BeatPollution, a strategy for rapid, large-scale and coordinated action against air, land and water pollution. The strategy highlights the impact of pollution on climate change, nature and biodiversity loss, and human health. Through science-based messaging, the campaign showcases how transitioning to a pollution-free planet is vital for future generations.
With data on the flow of sand from the upstream Mekong and the amount being extracted, scientists can now calculate how much sand can be mined without further harm to Vietnam’s Mekong Delta
Dredged sand is transported in the Mekong Delta, Vietnam. The Mekong Delta is sinking due to unsustainable sand mining and the impacts of upstream dams. (Image: Josef Kubes / Alamy)
“>
Dredged sand is transported in the Mekong Delta, Vietnam. The Mekong Delta is sinking due to unsustainable sand mining and the impacts of upstream dams. (Image: Josef Kubes / Alamy)
Many people will be familiar with the dread when your income no longer covers your expenses; when you’ve exhausted your savings and are sinking ever deeper into debt. In the Mekong Delta, a similar downward spiral is happening. But it’s not the delta’s finances that are draining away – it’s the sand that sustains it. Not its economic stability that is being undermined, but its very foundations.
The Mekong is literally drowning in ‘sand debt’: far more sand is being removed than is being replenished. Without a budget setting out how much sand can be extracted sustainably, this debt will turn into disaster.
If you only look at the headline figures, all seems well with Vietnam’s Mekong Delta and the connected Dong Nai Delta – home to a combined 40 million people, growing cities, thriving economies, and a major regional rice bowl and seafood source. But a closer look reveals some real cause for alarm. The Mekong Delta is sinking. Saltwater is intruding ever further inland. The water table is dropping. All these come with significant costs to communities and nature, as infrastructure, livelihoods and the survival of species are negatively affected.
mekongeye – Residents of the Mekong Delta are seeing houses tumble into rivers and livelihoods disappear due to erosion driven by sand mining
Local government workers use sandbags to fill in areas of subsidence along the Hau River in Chau Phu district, An Giang province, Vietnam (Image: Dinh Tuyen)
Editor’s note: In light of increasingly volatile seasons, the unquantified effects from hydropower, and continued sand mining, mainland Southeast Asia finds itself combating ever more mercurial sandbanks. For the highly populated Mekong Delta region of Vietnam, homes being washed away has become a regular facet of the wet season. But the effects of overdevelopment on the Mekong are felt across the Mekong basin. In Cambodia, the recent consequences have been stark: in May, Vannak Si and Bun Thoeun Srey Leak, both 12, died when a bank gave way in Kandal province, on the border with Vietnam. As the land beneath river-dwellers’ feet becomes ever more unstable, the sand mining and concrete industry defy solutions, as mainland Southeast Asia continues with breakneck development.
When a riverbank subsided and gave way four years ago, Tran Van Bi’s house collapsed into a river in Vietnam’s Mekong Delta. Everything his family had accumulated over 32 years was gone in an instant.
Thanh Niên – Khi nhu cầu về cát ở ĐBSCL càng lớn, dự báo lên tới hàng trăm triệu mét khối/năm thì việc quản lý, khai thác cát bền vững, hạn chế tác động môi trường, ảnh hưởng đến người dân là bài toán vô cùng nan giải.
Dưới cơn mưa tầm tã trắng cả sông Hậu, những xáng cạp khai thác cát vẫn gầm rú như những con quái vật làm náo động đoạn sông giáp ranh giữa tỉnh Vĩnh Long và TP.Cần Thơ. Mỗi khi chiếc cần cẩu vươn dài như một cánh tay khổng lồ quăng gầu sắt xuống sông, sóng nước tung tóe như một vụ nổ mìn. Tiếng động cơ rú lên, khói đen phả ra, từng gầu cát được cần cẩu lôi lên khỏi mặt nước, từ từ di chuyển sang ngang rồi há miệng nhả cát vào khoang của những chiếc xà lan đậu cặp bên. Ngay khi chiếc xà lan đầy khẳm cát, nhổ neo rời đi, lập tức một chiếc xà lan khác đang sắp tài gần đó lại thế chỗ “ăn cát”. Quanh khu vực mỏ cát, hàng chục chiếc xà lan khác đang neo chờ tới lượt. Cách đó chừng trăm mét là cồn Sơn, một cù lao nằm giữa sông Hậu, thuộc quận Bình Thủy, TP.Cần Thơ. Phía đuôi cồn, người dân đã đóng một hàng cọc dài hệt như một bức tường để ngăn sạt lở.
Two sand-mining boats with dredgers extract sand from the Tra On River, only 100 meters away from the shore, in Vinh Long Province, Vietnam, February 23, 2021. Photo: Chi Hanh / Tuoi Tre
Despite facing furious opposition from local residents, a big barge equipped with dredgers is publicly extracting sand off the Tra On River in Vinh Long Province, located in Vietnam’s Mekong Delta.
The barge has mined sand on the river for a few days, residents of My An Village in the province’s Binh Minh Town, said in a report to Tuoi Tre (Youth) newspaper on Tuesday.
As witnessed by Tuoi Tre, a massive boat numbered LA-07135 appeared at the junction of the Hau River and the Tra On River.
It was accompanied by another boat with registration number BTr-7402, with a perceived load capacity of hundreds of cubic meters of sand.
Southeast Asia’s most critical river is entering uncharted waters Stefan Lovren – Bình Yên Đông lược dịch
National Geographic – January 31, 2020
Không ảnh, chụp ngày 28 tháng 10 năm 2019, cho thấy khúc sông Mekong dài 185 miles từ đập Xayaburi ở Lào. Đáy sông khô cạn ở hạ lưu đập đã khuấy động sự phản đối của các nhà bảo tồn và dân làng dựa vào hệ sinh thái đa dạng để sinh sống.
Dòng sông nầy đã nuôi dưỡng nhiều nền văn minh hàng ngàn năm. Ngày nay, nó đang khô cạn, bị tấn công bởi việc xây đập, đánh bắt bừa bãi, và khai thác cát.
PHNOM PENH, CAMBODIA – Nhiều tháng trước, một con cá heo Irrawaddy hiếm hoi bị vướng vào lưới và mất phương hướng ở rất xa nơi cư trú thông thường ở đông bắc Cambodia trên sông Mekong đang vùng vẫy ở Đông Nam Á (ĐNA). Các nhà bảo tồn đang tranh đua để đưa ra một kế hoạch giúp cho loài cá sắp tuyệt chủng trước khi quá trễ, nhưng thời gian không còn bao lâu. Tiếp tục đọc “Con sông quan trọng nhất Đông Nam Á đang đi vào vùng nước lạ”→
The delta of the Mekong River in Vietnam has been heavily impacted by anthropogenic stresses in recent years, such as upstream dam construction and sand mining within the main and distributary channels, leading to riverbank and coastal erosion. Intensive bathymetric surveys, conducted within the Tien River branch during the dry and wet season 2018, reveal a high magnitude of sand mining activities. For the year 2018, an analysis of bathymetric maps and the local refilling processes leads to an estimated sand extraction volume of 4.64 ±± 0.31 Mm33/yr in the study area, which covered around 20 km. Reported statistics of sand mining for all of the Mekong’s channels within the delta, which have a cumulative length of several hundred kilometres, are 17.77 Mm33/yr for this period. Results from this study highlight that these statistics are likely too conservative. It is also shown that natural sediment supplies from upper reaches of the Mekong are insufficient to compensate for the loss of extracted bed aggregates, illustrating the non-sustainable nature of the local sand mining practices.
TTO – Hơn 10 năm trước, Krông Nô (sông Bố – một trong hai nhánh của dòng sông chảy ngược Sêrêpốk) còn uốn lượn êm đềm, cấp nước cho các ruộng đồng, làng xóm. Từ ngày có thủy điện, “cát tặc” lộng hành, dòng sông bị đục khoét, phình to hàng trăm mét, ruộng đất của dân theo đó lở ầm ầm xuống sông…
Hiện tại, dù tỉnh Đắk Nông đã có chủ trương nghiêm cấm khai thác, tác động tại 19 khu vực sạt lở nghiêm trọng trên chiều dài gần 10km dọc sông Krông Nô. Nhưng xuôi dòng, phóng viên Tuổi Trẻ vẫn chứng kiến hàng trăm điểm bị đục khoét, xói lở, phình to.
Nhiều người lo ngại khi các tỉnh thượng nguồn sông Đồng Nai cho phép các dự án khai thác cát đã được cấp phép nhưng tạm ngưng thời gian qua được hoạt động trở lại
Không ít chuyên gia, nhà khoa học cho rằng để cứu sông Đồng Nai thì cần cấm triệt để việc khai thác cát Ảnh: XUÂN HOÀNG
Giữa tháng 9, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Đồng Nai cho biết 3 tỉnh Đồng Nai, Lâm Đồng và Bình Phước đã thống nhất đồng ý việc cho phép các dự án khai thác cát đã được cấp phép hoạt động trở lại sau thời gian tạm ngưng trên sông Đồng Nai. Như vậy, sau thời gian ngưng tất cả dự án do Bộ Giao thông Vận tải và các tỉnh khu vực cấp phép, hoạt động khai thác cát trên sông này đã trở lại. “Cát tặc” theo đó rất dễ có điều kiện hoành hành. Tiếp tục đọc “Sông Đồng Nai “sống chết mặc bây”!”→
VNE – Biểu tượng của cả nền văn minh đang teo nhỏ trước sự lộng hành của tội phạm.
“Sông Hồng” là tên một nền văn minh của người Việt. Họ đã tạo dựng những nhà nước đầu tiên, hoàn thiện kết cấu xã hội, bồi đắp nền văn hóa và hình thành tập quán lao động quanh dòng chảy đỏ phù sa này, trước khi mở rộng xuống phía Nam.
Suốt nhiều thế kỷ, những người Việt vùng châu thổ mang thói quen cầu xin sông Hồng điều họ cần. Khắp một dải đồng bằng, từ Bạch Hạc (Phú Thọ), Lảnh Giang (Hà Nam) cho đến Nhật Tân, Xuân Trạch (Hà Nội), trung tâm của các nghi thức tín ngưỡng là múc và rước nước sông Hồng. Dòng sông, nhân cách hóa qua các vị thủy thần, được đề nghị giúp đỡ phần lớn hoạt động sản xuất, thương mại, an ninh quốc gia. Tiếp tục đọc “Sông Hồng biến dạng trong cơn đói cát”→
NN – 04/04/2019, 09:20 (GMT+7) Chục năm trở lại đây, những dòng sông khắp các tỉnh miền núi phía Bắc: Sông Hồng, sông Chảy, ngòi Thia, ngòi Hút và các con suối Nậm Mu, Nậm Kim, Nậm Mả, Nậm Rạng…đang quằn quoại chết dần chết mòn vì thủy điện, khai thác cát sỏi và rác thải…
Sông Hồng đoạn từ ngã ba Việt Trì ngược lên Lào Cai mùa này cạn kiệt, nhiều đoạn người ta có thể xắn quần lội qua. Nhiều khúc sông các doi cát cao như núi do các tàu hút cát sỏi và đào vàng thải ra ngổn ngang những gò đống như vừa trải qua trận hủy diệt bằng bom B52.
Những đống sỏi thải trên sông Hồng do “cát tặc” để lại
Trong hàng chục năm qua, chính phủ Singapore luôn bị “ám ảnh” bởi chuyện phải tạo thêm không gian cho đất nước nhỏ bé với diện tích chỉ hơn 700 km2 này.
Với quốc gia có diện tích đứng thứ 192 thế giới, bằng 1/5 thành phố New York (Mỹ), thiếu đất là một nỗi lo luôn theo đuổi người Singapore. Từ khi trở thành một quốc gia độc lập cách đây 52 năm, Singapore đã tăng được diện tích đất của họ thêm 1/4, từ 580 km2 lên 717 km2. Đến năm 2030, chính phủ Singapore tham vọng sẽ mở rộng diện tích đất của họ lên 776 km2. Trong ảnh, dự án cải tạo đất để xây dựng siêu cảng Tuas nằm trên mặt nước. Tiếp tục đọc “Công cuộc lấp biển mở đất của Singapore”→
Bộ Mỏ và Năng lượng Campuchia ngày 12-7 thông báo chính thức chấm dứt bán cát cho Singapore, nơi nhập khẩu phần lớn cát của Campuchia trong nhiều năm qua.
Theo Reuters, các tổ chức môi trường đã kêu gọi Chính phủ Campuchia chấm dứt xuất khẩu cát, với cáo buộc rằng trong những tháng gần đây cát vẫn được xuất khẩu trái phép bất chấp lệnh cấm tạm thời vào tháng 11-2016.
Hoạt động nạo vét cát rầm rộ trong tháng 7-2017 ở tỉnh Koh Kong, Campuchia. Ảnh: Mother Nature
CVD 
![https://www.thethirdpole.net/content/uploads/2022/12/Dredged-sand-transported-in-Mekong-Delta_Alamy_HFPKCG-scaled.jpg"](https://www.thethirdpole.net/content/uploads/2022/12/Dredged-sand-transported-in-Mekong-Delta_Alamy_HFPKCG-scaled.jpg"){kind=link}