Bất cập trong quản lý khiến rừng phòng hộ ven biển liên tiếp bị xâm hại (3 bài)

Rừng phòng hộ ven biển ở một số tỉnh miền Trung đang bị chặt phá trái phép. Các vụ việc diễn ra ở Huế, Quảng Trị và Hà Tĩnh.

Hằng năm, những tháng 9, tháng 10 này là mùa mưa bão ở miền Trung. Rừng phòng hộ ven biển giúp chống bão bằng cách chắn gió, làm giảm cường độ gió bão thổi vào bờ, và giảm thiểu tác động của sóng biển, từ đó hạn chế thiệt hại cho nhà cửa, công trình, và đời sống của người dân ven biển. Ngoài ra, rừng còn giúp ngăn chặn xói lở bờ biển, bảo vệ đất liền khỏi sự xâm nhập mặn và cố định bãi bồi.

Tuy nhiên, vì “lỗ hổng” quản lý, rừng phòng hộ ven biển bị chặt phá.

Nguyễn Bảo Ngọc

  • VnEconomy – Bất cập trong quản lý khiến rừng phòng hộ ven biển liên tiếp bị xâm hại
  • Tiền Phong – Chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra vụ chặt hạ rừng phòng hộ ven biển tại Huế
  • Tiền Phong – Rừng tràm phòng hộ ven biển Quảng Trị bị chặt phá hàng loạt

Bất cập trong quản lý khiến rừng phòng hộ ven biển liên tiếp bị xâm hại

VE – Nguyễn Thuấn – 17/07/2025, 06:00

Hơn 3 ha rừng thuộc Dự án 661 tại phường Phong Quảng, thành phố Huế và hàng trăm cây phi lao ở xã Thạch Hải, thành phố Hà Tĩnh vừa bị khai thác trái phép. Hai vụ việc liên tiếp cho thấy nhiều bất cập trong công tác quản lý rừng phòng hộ ven biển…

Tổng diện tích rừng bị khai thác trái phép tại phường Phong Quảng là hơn 3ha
Tổng diện tích rừng bị khai thác trái phép tại phường Phong Quảng là hơn 3ha

Theo thông tin từ UBND thành phố Huế, ngày 2/7/2025, lực lượng kiểm lâm địa bàn phát hiện việc khai thác trái phép rừng trồng tại thôn An Lộc, phường Phong Quảng (trước đây là xã Quảng Công), thành phố Huế. Qua kiểm tra hiện trường, diện tích rừng bị chặt phá lên tới 3,1416 ha, trong đó có 2,5843 ha là rừng phòng hộ và 0,5573 ha rừng sản xuất. Tổng cộng 1.461 cây keo lưỡi liềm bị triệt hạ, nhiều thân cây còn để lại gốc mới cưa, vỏ rừng còn tươi.

Diện tích này thuộc Dự án 661 trồng rừng phòng hộ vùng cát, được triển khai từ năm 2008 nhằm phục hồi hệ sinh thái và chắn gió, cát ven biển. Từ tháng 9/2020, khu rừng do UBND xã Quảng Công (nay là UBND phường Phong Quảng) trực tiếp quản lý.

 “LỖ HỔNG” QUẢN LÝ TỪ CẤP CƠ SỞ

Diễn biến vụ việc cho thấy quá trình tổ chức và kiểm soát ở cấp xã/phường tồn tại nhiều lỗ hổng. Theo kết quả điều tra bước đầu, ngày 18/2/2025, Ban Chấp hành Đảng bộ xã Quảng Công (cũ) đã họp và thống nhất chủ trương thanh lý diện tích rừng bị gãy đổ sau bão. Một ngày sau, UBND xã tổ chức cuộc họp và thống nhất giao 8 ha rừng sản xuất cho ông Nguyễn Văn Quốc (trú tại thị xã Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế cũ) khai thác, với mức giá 85 triệu đồng.

Tổng số cây bị khai thác là 1.461 cây
Tổng số cây bị khai thác là 1.461 cây

Tuy nhiên, trên thực tế, ông Quốc chỉ khai thác 3,1416 ha – phần lớn lại là rừng phòng hộ, không được phép đụng đến. Tại buổi làm việc với chính quyền ngày 11/7, ông Quốc khai được cán bộ địa chính xã khi đó là ông Lê Nguyễn An chỉ dẫn vị trí khai thác, và chính ông An cũng thường xuyên có mặt giám sát quá trình chặt hạ rừng.

Trong vòng khoảng 12 ngày, ông Quốc thuê 6 lao động từ Quảng Trị vào khai thác và sử dụng 10 xe tải vận chuyển gỗ đi tiêu thụ tại Công ty cổ phần Năng lượng sinh học Huế, với giá bán khoảng 900.000 đồng/tấn. Ngày 19/4/2025, ông Quốc chuyển khoản 85 triệu đồng cho bà Cao Thị Thủy – cán bộ thủ quỹ xã Quảng Công.

Đáng chú ý, ngày 14/5/2025, UBND xã Quảng Công yêu cầu hoàn lại số tiền vì lý do “khai thác chưa đủ diện tích 8 ha”. Nhưng chỉ một ngày sau, ông Quốc lại chuyển khoản 30 triệu đồng cho ông Nguyễn Đình Thông – Chủ tịch UBND xã Quảng Công (nay là Phó Chủ tịch UBND phường Phong Quảng), đồng thời trực tiếp đưa thêm 35 triệu đồng tiền mặt cho ông Lê Nguyễn Oai – Phó Chủ tịch UBND xã tại thời điểm đó. Việc này diễn ra ngay tại phòng làm việc của ông Oai.

Theo nhận định ban đầu, việc bán rừng sản xuất đã dẫn đến khai thác nhầm sang rừng phòng hộ, vốn không thuộc diện được phép thanh lý. Càng nghiêm trọng hơn khi ông Lê Nguyễn An – cán bộ địa chính được giao giám sát – lại chính là người dẫn chỉ vị trí rừng bị chặt hạ.

Thực tế, từ ngày 23/4/2025, khu vực lô 152 và 161 – nơi xảy ra vụ chặt rừng – đã được đoàn kiểm tra liên ngành xác định là rừng phòng hộ, cần tăng cường bảo vệ. Tuy nhiên, công tác giám sát tại địa phương lại không được thực hiện đúng mức, dẫn tới việc khai thác trái phép diễn ra trót lọt.

Không chỉ riêng Huế, tại tỉnh Hà Tĩnh, mới đây cũng xảy ra tình trạng tương tự. Theo báo cáo của Đội Kiểm lâm cơ động và Phòng cháy chữa cháy rừng tỉnh Hà Tĩnh, trong hai ngày 24 và 30/6/2025, đơn vị phối hợp với UBND xã Thạch Hải và Công an xã phát hiện 2 hộ dân tự ý chặt phá cây phi lao tại tiểu khu 283, xã Thạch Hải (nay là xã Thạch Khê).

Cụ thể, tại các vị trí tọa độ (548389-2038142) và (547088; 2040337), hai hộ dân đã khai thác 135 cây phi lao – trong đó có 100 cây đường kính gốc từ 5 đến 20 cm, còn lại là những cây từ 21 đến 30 cm. Khu vực này là đai rừng phòng hộ chắn cát ven biển, có chiều rộng từ 20 đến 200 mét, do UBND xã Thạch Hải làm chủ quản lý.

Khu rừng phòng hộ ven biển ở thôn Bắc Hải của xã Thạch Khê (trước đây là xã Thạch Hải, thành phố Hà Tĩnh), hàng trăm gốc cây phi lao vốn là lớp chắn sóng, chắn gió ven biển đã bị đốn hạ, chỉ còn trơ gốc. 
Khu rừng phòng hộ ven biển ở thôn Bắc Hải của xã Thạch Khê (trước đây là xã Thạch Hải, thành phố Hà Tĩnh), hàng trăm gốc cây phi lao vốn là lớp chắn sóng, chắn gió ven biển đã bị đốn hạ, chỉ còn trơ gốc. 

Theo lý giải của địa phương, vào những năm 1990, khi dãy đất ven biển còn là đất trống, chính quyền xã vận động các hộ dân tự bỏ vốn trồng rừng phi lao. Tuy nhiên, hiện nay, khi muốn khai thác, các hộ vẫn buộc phải lập phương án và xin phê duyệt theo đúng quy định của pháp luật. Việc tự ý khai thác, dù trên diện tích do gia đình đầu tư trồng, vẫn vi phạm luật hiện hành.

Ngay sau khi phát hiện vi phạm, lực lượng kiểm lâm đã lập biên bản đình chỉ việc chặt cây, tạm giữ lâm sản và chuyển hồ sơ để tiếp tục xác minh, xử lý theo quy định.

SIẾT CHẶT KIỂM TRA

Cả hai vụ việc tại Huế và Hà Tĩnh đều phản ánh một thực trạng đáng lo ngại trong công tác quản lý rừng phòng hộ ven biển, nơi đáng lẽ được bảo vệ nghiêm ngặt thì lại bị xâm hại ngay dưới sự quản lý trực tiếp của cấp cơ sở. Trong đó, nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ sự lỏng lẻo trong giám sát, thiếu kiểm tra định kỳ và đặc biệt là sự mơ hồ trong phân định trách nhiệm giữa các cơ quan, đơn vị.

Tại thành phố Huế, sau khi vụ việc xảy ra, UBND thành phố đã chỉ đạo Công an thành phố khẩn trương điều tra, xử lý nghiêm các vi phạm. Đồng thời, yêu cầu Sở Nông nghiệp và Môi trường, Chi cục Kiểm lâm và các đơn vị liên quan rà soát, xác định rõ trách nhiệm của từng cá nhân, tổ chức, báo cáo trước ngày 22/7/2025. Thành phố cũng yêu cầu kiện toàn cơ chế phối hợp giữa chính quyền phường, xã với kiểm lâm địa bàn, đồng thời biên soạn tài liệu hướng dẫn rõ ràng về quyền hạn, nghĩa vụ trong quản lý rừng theo mô hình chính quyền hai cấp.

Về phía Hà Tĩnh, UBND tỉnh đã có văn bản yêu cầu thực hiện nghiêm chỉ đạo về công tác bảo vệ rừng, phòng cháy chữa cháy rừng. Các xã, phường có rừng được giao nhiệm vụ kiểm tra thường xuyên, rà soát các khu vực rừng có nguy cơ bị xâm hại cao và xử lý kịp thời các hành vi vi phạm.

Tỉnh cũng yêu cầu rà soát diện tích đất lâm nghiệp chưa giao, chưa cho thuê, đang do UBND xã quản lý để xây dựng phương án sử dụng phù hợp. Các chủ rừng phải tổ chức quản lý rừng theo phương án bền vững, tăng cường tuần tra, truy quét, tuyệt đối không để xảy ra tình trạng khai thác, lấn chiếm trái phép.

***

Chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra vụ chặt hạ rừng phòng hộ ven biển tại Huế

Ngọc Văn – 25/07/2025 20:00

TPOVụ chặt phá hơn 3ha rừng ven biển tại phường Phong Quảng (Huế) đã được Chi cục Kiểm lâm Huế chuyển hồ sơ sang Công an thành phố để điều tra dấu hiệu vi phạm pháp luật. Vụ việc cũng đã được UBND TP Huế báo cáo lên Thủ tướng Chính phủ và Ban Thường vụ Thành ủy.

Tự ý bán rừng sản xuất, chặt luôn rừng phòng hộ

Chiều 25/7, trao đổi với phóng viên Tiền Phong, ông Lê Ngọc Tuấn – Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm TP Huế, cho biết, đã gửi văn bản kèm các bút lục tài liệu, giấy tờ liên quan đến vụ chặt hạ rừng phòng hộ tại phường Phong Quảng (xã Quảng Công cũ, huyện Quảng Điền) đến Công an TP Huế để xem xét theo quy định của pháp luật.

dji-0369.jpg
Rừng phòng hộ ven biển tại phường Phong Quảng (TP Huế) có chức năng bảo vệ bờ biển, bảo vệ môi trường sinh thái, chống sạt lở… đã bị “cạo trọc” để bán gỗ.

Vụ việc hiện được Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu, môi trường – Công an TP Huế tiếp nhận, giải quyết.

Theo kết quả xác minh ban đầu của kiểm lâm, tại khu vực phường Phong Quảng đã có tổng cộng hơn 3,1ha rừng bị chặt hạ, bao gồm gần 2,6ha rừng phòng hộ và hơn 0,5ha rừng sản xuất, với 1.461 cây keo lưỡi liềm bị đốn hạ. Thời gian chặt phá rừng diễn ra từ cuối tháng 4 đến đầu tháng 5/2025.

Làm việc với cơ quan chức năng, ông Nguyễn Đình Thông – nguyên Chủ tịch UBND xã Quảng Công, hiện giữ chức Phó Chủ tịch UBND phường Phong Quảng, xác nhận vụ việc chặt hạ để thanh lý rừng trồng đã được thống nhất trong cuộc họp mở rộng của Ban Chấp hành Đảng ủy xã do ông Lê Duận – Bí thư Đảng ủy xã thời điểm đó chủ trì.

Việc khai thác được lãnh đạo xã Quảng Công thống nhất thông qua với chủ trương bán 8ha rừng sản xuất, ước thu 85 triệu đồng. Tuy nhiên, thực tế quá trình chặt hạ đã xâm phạm hơn 2,5ha rừng phòng hộ. Diện tích này thuộc tiểu khu 89, có chức năng phòng hộ ven biển, bảo vệ môi trường sinh thái, chống sạt lở và hiện tượng cát bay xâm lấn khu dân cư và đất sản xuất.

Ông Nguyễn Văn Quốc (trú tại Phong Điền, Huế) là người mua diện tích rừng nói trên và trực tiếp tổ chức khai thác cây keo. Ông Quốc khai với cơ quan chức năng, được ông Lê Nguyễn An – cán bộ địa chính xã Quảng Công, xác định vị trí khai thác từ thôn An Lộc đến khu vực các trụ điện giáp xã Hải Dương cũ. Ông An còn thường xuyên có mặt tại hiện trường, theo dõi quá trình khai thác.

1-pha-rung-phong-ho-ven-bien.jpg
Tiền bán rừng sản xuất và rừng phòng hộ không được nộp vào ngân sách.

Toàn bộ gỗ rừng sau khai thác được vận chuyển bằng khoảng 10 chuyến xe đến bán cho Công ty CP Năng lượng sinh học Huế tại Khu công nghiệp Phú Bài, với giá 900.000 đồng/tấn (chưa bao gồm chi phí nhân công, vận chuyển). Tuy nhiên, số tiền thu được không được nộp vào ngân sách xã theo quy định.

Phần lớn tiền được chuyển vào tài khoản cá nhân của lãnh đạo xã

Theo lời khai, ngày 19/4, ông Quốc chuyển 85 triệu đồng vào tài khoản của bà Cao Thị Thủy – thủ quỹ UBND xã Quảng Công. Tuy nhiên, đến ngày 14/5, do chưa khai thác đủ diện tích 8ha như thỏa thuận, lãnh đạo xã yêu cầu bà Thủy hoàn trả tiền cho ông Quốc.

Chỉ một ngày sau, tức 15/5, ông Quốc chuyển tiếp 30 triệu đồng vào tài khoản cá nhân của ông Nguyễn Đình Thông – Chủ tịch UBND xã Quảng Công lúc đó; đồng thời, đưa trực tiếp 35 triệu đồng tiền mặt cho ông Lê Nguyên Oai – Phó Chủ tịch UBND xã, tại phòng làm việc của ông này. Như vậy, tổng cộng 65 triệu đồng đã được chuyển thẳng cho lãnh đạo xã thay vì nộp vào ngân sách địa phương qua hệ thống kho bạc.

Theo nhận định của một lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường TP Huế, vụ việc chặt hạ rừng nêu trên có tính chất phức tạp, liên quan đến dấu hiệu vi phạm về quản lý rừng, quản lý tài sản công và chức vụ.

Ngay sau khi vụ việc xảy ra, Sở đã chỉ đạo lực lượng kiểm lâm khẩn trương lập hồ sơ ban đầu, lấy lời khai các đối tượng liên quan, bảo vệ hiện trường, hoàn tất thủ tục tố giác tội phạm, chuyển hồ sơ đến cơ quan điều tra theo quy định.

4-pha-rung-phong-ho-ven-bienjpg.jpg
Vụ việc có dấu hiệu liên quan đến vi phạm về quản lý rừng, quản lý tài sản công.

Sở cũng chỉ đạo Chi cục Kiểm lâm tiếp tục phối hợp chặt chẽ với công an để xử lý vụ việc theo đúng pháp luật. Đồng thời, tổ chức các buổi làm việc với UBND các xã, phường để hướng dẫn, chấn chỉnh hoạt động quản lý lâm nghiệp, thống nhất ranh giới địa bàn rừng sau sáp nhập hành chính, cập nhật dữ liệu quản lý rừng cho các đơn vị hành chính mới.

Hiện UBND TP Huế đã có văn bản báo cáo Thủ tướng Chính phủ và Ban Thường vụ Thành ủy Huế về toàn bộ vụ việc.

Ông Lê Ngọc Tuấn – Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm TP Huế, cho biết, liên quan vụ việc này, đơn vị đã họp kiểm điểmquyết định kỷ luật khiển trách một kiểm lâm viên thuộc Hạt Kiểm lâm khu vực phía Bắc thành phố, là người phụ trách địa bàn xã Quảng Công trước đây. Đồng thời kiểm điểm, rút kinh nghiệm đối với một lãnh đạo Hạt Kiểm lâm khu vực phía Bắc thành phố do để xảy ra vụ việc trong quá trình quản lý, điều hành; cùng một kiểm lâm viên Hạt Kiểm lâm huyện Quảng Điền cũ.

***

Rừng tràm phòng hộ ven biển Quảng Trị bị chặt phá hàng loạt

Hữu Thành – 29/08/2025 16:07

TPORừng tràm phòng hộ hàng chục năm tuổi ven biển phía Nam tỉnh Quảng Trị bị đốn hạ chặt phá quy mô lớn song địa phương đã không ngăn chặn kịp thời.

Khu vực rừng phòng hộ chắn cát bay, cát lấp bị chặt phá, đốn hạ thuộc 2 xã Mỹ Thủy và Vĩnh Định của tỉnh Quảng Trị. Tại ngã ba Quốc lộ 15D – đường trục Khu kinh tế Đông Nam Quảng Trị, vào sâu trong rừng phòng hộ khoảng 200m là bắt gặp cảnh chặt phá cây rừng ngổn ngang.

Thực tế hiện trường ngày 29/8 cho thấy, rừng bị phá trắng thành nhiều khoảnh rộng hàng nghìn m2 mỗi khu vực. Các khoảnh bị phá cách quãng nhau. Cây tràm bị cưa hạ sát gốc khoảng chừng 50cm bằng cưa máy. Nhiều gốc cây có đường kính 20cm. Tất cả thân cành đều được mang ra khỏi rừng.

rung-tram-phong-ho-nam-quang-tri-bi-chat-pha-4.png
Những cây tràm rừng chắn cát bị cưa hạ. Ảnh: T. Hoàng.
rung-tram-phong-ho-nam-quang-tri-bi-chat-pha-5.png
Gốc cây bị cày ủi, vận chuyển đến nơi khác tập kết. Ảnh: T. Hoàng.

Theo người dân địa phương, gỗ tràm sau khi cưa hạ không được đưa đi ngay mà thường được tập kết thành từng đống trong rừng để tránh sự chú ý của người dân cũng như cơ quan chức năng. Lúc đã đủ số lượng mới cho xe cơ giới vào tận nơi để bốc gỗ lên, rồi vận chuyển theo lối mòn ra đường chính.

Hạt Kiểm lâm Hải Lăng cho biết, sự việc được ghi nhận và kiểm tra hiện trường từ ngày 12 đến 14/8, nhưng gần đây mới có số liệu chính thức.

Cụ thể, tại nhiều tiểu khu ở Khu kinh tế Đông Nam Quảng Trị xảy ra tình trạng rừng phòng hộ bị cưa hạ, diện tích lên tới gần 13.700m2. Tại 4 lô khác nhau thuộc tiểu khu 797A có 1.836m2 rừng phòng hộ chắn cát, trồng năm 2001 và 2.989m2 rừng keo ngoài quy hoạch 3 loại rừng bị cưa hạ. Tổng cộng 4.825m2 rừng bị chặt, mật độ còn khoảng 600 cây/ha, đều do UBND xã Mỹ Thủy quản lý.

Tại xã Vĩnh Định, tiểu khu 810Q, lực lượng chức năng phát hiện thêm 4.572m2 rừng keo lá tràm bị chặt hạ, đường kính gốc từ 6 – 12cm, trồng năm 2001, nằm ngoài quy hoạch 3 loại rừng, hiện do UBND xã quản lý.

Ở cùng tiểu khu, hai vị trí rừng tiếp tục bị xâm hại, diện tích 4.280m2. Trong đó, một phần thuộc rừng phòng hộ chắn cát, một phần nằm ngoài quy hoạch rừng, đã được tỉnh phê duyệt chuyển đổi mục đích để thực hiện dự án Trung tâm dịch vụ hậu cần và logistics thuộc Khu kinh tế Đông Nam. Nhiều cây keo lá tràm đường kính 10 – 22cm.

rung-tram-phong-ho-nam-quang-tri-bi-chat-pha-1.png
Một khoảnh đất rừng bị chặt phá, được cày xới thành hàng nghi chiếm đất, chờ đền bù. Ảnh: T.Hoàng.

Ngoài chặt phá cây, theo lực lượng Kiểm lâm, việc người dân dùng máy cày, máy múc để san ủi đất, chôn cọc bê tông làm vườn, một số gốc cây bị đào đem giấu nơi khác. Các đối tượng thường hoạt động ban đêm, có người canh gác, sử dụng máy múc, cưa, rựa và đèn pin để tránh bị phát hiện.

Lúc lực lượng chức năng tiếp cận, không còn người vi phạm tại hiện trường. Mục đích của việc chặt phá là lấn chiếm đất rừng để chờ đền bù.

rung-tram-phong-ho-nam-quang-tri-bi-chat-pha-3.png
Rừng phòng hộ ven biển bị phá quy mô lớn song địa phương không kịp thời ngăn chặn. Ảnh: T. Hoàng.

Bình luận về bài viết này