- Báo ND – Hộ kinh doanh trước áp lực chuyển đổi số
- Báo TT – Hỗ trợ để hộ kinh doanh ‘bỏ’ thuế khoán
- Báo TN – Hộ kinh doanh gặp khó với hóa đơn đầu vào
***
Hộ kinh doanh trước áp lực chuyển đổi số
Chuyển đổi sang hóa đơn điện tử là một phần tất yếu trong tiến trình minh bạch hóa nền kinh tế. Nhưng với khu vực hộ kinh doanh, nơi đa số còn yếu về công nghệ và vốn thì điều quan trọng không chỉ là quy định mà là sự đồng hành.
ND – Thứ Ba, ngày 15/07/2025 – 22:45
Nghị định 70 được ban hành, trong đó yêu cầu hộ kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ đồng trở lên sử dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền kết nối với cơ quan thuế.
Hàng chục nghìn hộ kinh doanh (HKD) nhỏ lẻ bắt đầu áp dụng hóa đơn điện tử theo Nghị định 70/2025. Tuy nhiên, sau một tháng có hiệu lực (1/6/2025) nhiều hộ vẫn đang loay hoay giữa quy định mới, áp lực chi phí, rào cản công nghệ và thiếu hỗ trợ. Nếu không có sự đồng hành thực chất từ cơ quan chức năng, chính sách đúng rất có thể trở thành gánh nặng.
Biết nhưng chưa hiểu
Chị Lê Thanh Nguyệt (hộ kinh doanh cho thuê nhà) chia sẻ, khó khăn lớn nhất không phải là nộp thuế, mà là việc phải kê khai sổ sách kế toán theo mẫu chung. “Chúng tôi không bán hàng, không có hàng tồn kho hay đầu vào như siêu thị, mà vẫn phải kê khai như vậy. Cơ quan thuế chưa liên hệ trực tiếp gì cả, chỉ có vài email phổ biến quy định mới”.
Cùng hoàn cảnh, chị Nguyễn Thị Khánh Ly (chủ hộ kinh doanh phụ tùng ô-tô Phạm Gia) cho biết, khi chuyển từ khoán sang kê khai, vướng mắc trong việc xác định hàng tồn kho và các khoản công nợ cũ. “Nếu yêu cầu kê khai thì nên có thời gian chuẩn bị rõ ràng, chứ áp dụng ngay thì quá gấp. Quan trọng nhất, phải công bằng. Khi áp dụng kê khai thì cần áp cho tất cả, chứ không thể có hộ làm, hộ không”.
Những băn khoăn trên không phải cá biệt. Theo khảo sát của Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) thực hiện với gần 1.400 HKD thuộc nhiều lĩnh vực, có đến 94% cho biết đã nghe đến Nghị định 70/2025 về hóa đơn điện tử. Tuy nhiên, chỉ 11% số hộ hiểu rõ nội dung nghị định, 21% “biết nhưng chưa hiểu”, còn lại nắm rất mơ hồ. 57% HKD cảm nhận chi phí đầu tư ban đầu cho chuyển đổi là một gánh nặng lớn hoặc rất lớn. 54% cảm thấy chi phí vận hành hàng tháng cũng đáng kể. Điều này đặc biệt đáng lưu tâm trong bối cảnh phần lớn HKD có quy mô nhỏ, doanh thu không ổn định và ít tích lũy.
Ngoài rào cản nhận thức và tài chính, việc tiếp cận công nghệ cũng là vấn đề lớn. 49% số hộ cho biết thời gian và công sức để quản lý hóa đơn điện tử là một gánh nặng. Họ không chỉ phải mua sắm máy móc, phần mềm, mà còn cần kiến thức kế toán và hiểu biết về quy trình số hóa. Trong khi đó, sự hỗ trợ từ cơ quan thuế còn khá hạn chế. Có đến 51% số hộ chưa từng được liên hệ hay hướng dẫn. 35% được hỗ trợ nhưng ở mức độ rất chung chung. Chỉ 14% số hộ khẳng định đã nhận được hướng dẫn rõ ràng từ cơ quan thuế địa phương.
Với sự thay đổi này, có 56% HKD dự kiến doanh thu giảm, 26% HKD không chắc chắn về sự thay đổi của doanh thu và chỉ 9% dự kiến doanh thu sẽ không đổi và 8% dự kiến doanh thu tăng. Trong trường hợp chịu tác động tiêu cực, giảm quy mô là lựa chọn phổ biến nhất (63%) của HKD. Tạm ngừng hoạt động là phương án dự kiến tiếp theo, với 23% HKD lựa chọn. Chuyển sang loại hình khác được 11% các HKD cân nhắc. Chỉ có một tỷ lệ rất nhỏ, 3% các HKD, cho biết họ dự kiến sẽ đóng cửa hoàn toàn.
Đa số các hộ kinh doanh hoạt động trong lĩnh vực bán lẻ, dịch vụ với nguồn lực hạn chế và trình độ công nghệ còn thấp. Ảnh: Song Anh</p
Cần chính sách hỗ trợ thật và đủ
Nhìn nhận về những khó khăn này, ông Phạm Ngọc Thạch, Phó Trưởng ban Pháp chế VCCI nhấn mạnh, Nghị định 70 là một bước đi quan trọng của Chính phủ nhằm tăng cường tính minh bạch, hiện đại hóa hệ thống quản lý thuế và từng bước xây dựng môi trường kinh doanh công bằng, hiệu quả. Tuy nhiên, bất kỳ chính sách nào, dù đúng đắn, nếu không được thực thi một cách thấu đáo, đồng bộ và phù hợp thực tiễn thì cũng khó mang lại hiệu quả như mong muốn.
HKD là một lực lượng quan trọng, linh hoạt và năng động của nền kinh tế nhưng cũng là nhóm dễ bị tổn thương nhất khi chính sách thay đổi. Đa số họ là các hộ nhỏ lẻ, hoạt động trong lĩnh vực bán lẻ, dịch vụ với nguồn lực hạn chế và trình độ công nghệ còn thấp. Để tháo gỡ, các HKD đề xuất 3 mong muốn chính đó là, đơn giản hóa thủ tục hành chính, hỗ trợ tài chính như miễn, giảm thuế và tổ chức các khóa đào tạo, tập huấn miễn phí. Đặc biệt, cần thiết phải hỗ trợ chuyên biệt cho các nhóm dễ bị tổn thương.
Cũng theo ông Thạch, Nghị định 70 chỉ là bước khởi đầu. Theo Nghị quyết 198/2024 và dự thảo Luật Quản lý thuế (sửa đổi), trong 3 năm tới, toàn bộ HKD sẽ phải từ bỏ phương pháp khoán và áp dụng chế độ hóa đơn, chứng từ điện tử. Cụ thể: Từ 1/1/2026 – 31/12/2026, các HKD có doanh thu từ 200 triệu đến dưới 1 tỷ đồng/năm sẽ phải dùng hóa đơn, chứng từ đơn giản, dự kiến qua app, Zalo, SMS hoặc mẫu có mã QR. Từ năm 2027, HKD có doanh thu từ 800 triệu đồng/năm trở lên phải dùng máy tính tiền có kết nối với cơ quan thuế. Từ năm 2028, toàn bộ HKD chịu thuế sẽ phải áp dụng quy định này.
Như vậy, chỉ trong hơn 2 năm tới, toàn bộ hệ thống HKD sẽ chuyển đổi hoàn toàn về phương thức quản lý thuế, một cuộc “cách mạng” về tư duy, quy trình và công cụ. Để điều này không trở thành cú sốc, sự hỗ trợ đồng bộ là điều không thể thiếu.
Với thực trạng đó, đại diện VCCI kiến nghị một số điều chỉnh nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn cho HKD trong quá trình chuyển đổi. Thứ nhất, cần quy định rõ thời gian chuyển tiếp tối thiểu là 6 tháng để các hộ chuẩn bị, thay vì áp dụng ngay khiến họ bị động. Thứ hai, các quy định liên quan đến kế toán, hóa đơn, chứng từ cần được ban hành ít nhất 1 năm trước thời điểm áp dụng, cùng với kế hoạch truyền thông, hướng dẫn, tập huấn cụ thể.
Thứ ba, cần bổ sung quy định không hồi tố truy thu thuế hoặc xử phạt đối với giai đoạn trước 1/6, thời điểm bắt đầu áp dụng hóa đơn điện tử. Đây là rào cản tâm lý lớn khi nhiều hộ lo ngại sẽ bị đánh giá lại quá khứ hoặc truy thu thuế do không có hóa đơn đầu vào hợp lệ cho hàng tồn kho. Thứ tư, cần xem xét các chính sách hỗ trợ tài chính, đặc biệt là miễn hoặc giảm thuế trong 6-12 tháng đầu. Đây không chỉ là hỗ trợ trước mắt mà còn là động lực để các hộ chuyển đổi lên chính thức, đóng góp vào hệ thống thuế lâu dài.
Đáng lưu ý, ông Thạch cũng cho rằng, việc áp dụng hóa đơn điện tử là một bước đi quan trọng nhằm thúc đẩy minh bạch, hiện đại hóa hệ thống thuế và tăng hiệu quả quản lý. Tuy nhiên, để chính sách đi vào cuộc sống, không thể chỉ dựa vào mệnh lệnh hành chính mà cần lộ trình hợp lý, hướng dẫn kịp thời, sự đồng hành thực chất từ phía cơ quan nhà nước.
Ông Phạm Ngọc Thạch: “Nếu không có sự hỗ trợ thích đáng, nhóm này sẽ gặp nhiều khó khăn, tác động không nhỏ đến sinh kế của hàng triệu người dân và tiềm năng phát triển thành doanh nghiệp trong tương lai. Nuôi dưỡng lực lượng này cũng chính là động lực để chúng ta thực hiện thành công Nghị quyết của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân”.
Đây không chỉ là yêu cầu pháp lý, mà còn là bước đệm để các hộ tiếp cận công nghệ, chuyển đổi số và từng bước phát triển thành doanh nghiệp. Sau 1 tháng triển khai, đã có hơn 47.000 hộ đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử, trong đó khoảng 10.000 hộ tự nguyện tham gia dù chưa đến ngưỡng doanh thu bắt buộc. Tuy vậy, ông Thạch thừa nhận vẫn còn nhiều ý kiến băn khoăn từ các HKD. Bộ Tài chính đang tổng hợp phản ánh, khảo sát để hoàn thiện chính sách và sẽ tiếp tục đẩy mạnh truyền thông, hướng dẫn để HKD không còn cảm thấy bỡ ngỡ.
Từ góc độ cơ quan quản lý, ông Nguyễn Đức Huy, Phó Trưởng ban Nghiệp vụ thuế, Cục Thuế, Bộ Tài chính cho biết, Nghị định 70 được ban hành nhằm triển khai Nghị quyết 68, trong đó yêu cầu HKD có doanh thu từ 1 tỷ đồng trở lên sử dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền kết nối với cơ quan thuế. Theo rà soát, cả nước có khoảng 37 nghìn hộ thuộc diện này, chiếm khoảng 1% tổng số HKD. “Chúng tôi đã và tiếp tục cử cán bộ thuế đến từng hộ để tuyên truyền, hướng dẫn, đồng thời phối hợp nhà cung cấp công nghệ hỗ trợ giảm giá thiết bị, phần mềm nhằm giảm áp lực chi phí ban đầu”, ông Huy cho biết.
Chuyển đổi sang hóa đơn điện tử là một bước đi đúng, cần thiết và không thể đảo ngược trong lộ trình hiện đại hóa quản lý thuế và thúc đẩy minh bạch. Với hàng triệu HKD nhỏ lẻ (lực lượng nòng cốt trong nền kinh tế phi chính thức) nếu được hỗ trợ thật sự từ thể chế, công nghệ đến con người – khu vực này không chỉ “sống sót” qua thay đổi, mà còn có thể trở thành lực lượng chính thức, minh bạch, đóng góp tích cực và bền vững hơn cho ngân sách và tăng trưởng kinh tế.
GIA HƯNG
***
TT – 14/07/2025 08:05 GMT+7
Hỗ trợ để hộ kinh doanh ‘bỏ’ thuế khoán
Từ năm 2026, quản lý thuế với hộ kinh doanh sẽ có bước thay đổi lớn: bỏ thuế khoán để chuyển sang tính thuế trên doanh thu. Cần cơ chế thúc đẩy theo hướng “Nhà nước và nhân dân cùng làm”.
Nhiều chuyên gia cho rằng cần cơ chế hỗ trợ cụ thể cho hộ kinh doanh chuyển đổi số. Trong ảnh: tiểu thương buôn bán tại chợ Bến Thành, TP.HCM – Ảnh: QUANG ĐỊNH
Nghị quyết 68 của Trung ương về phát triển kinh tế tư nhân đã nêu rõ: cung cấp miễn phí các nền tảng số, phần mềm kế toán dùng chung, dịch vụ tư vấn pháp lý… cho doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ, hộ kinh doanh (HKD), cá nhân kinh doanh. Vì vậy, nhiều HKD, chuyên gia đề nghị cần sớm có cơ chế hỗ trợ cụ thể.
Để cả nước có 2 triệu doanh nghiệp như nghị quyết 68 đặt ra, phải hỗ trợ HKD chuyển đổi số, lên doanh nghiệp. Chi phí chuyển đổi số cần theo hướng Nhà nước hỗ trợ một phần. Kinh nghiệm quốc tế, các nước như Singapore, Trung Quốc… cũng đã làm như vậy.
Ông Trần Minh Tuấn
Lo chi phí xuất hóa đơn đẩy giá hàng hóa
Theo Cục Thuế (Bộ Tài chính), tính đến 30-6 cả nước có hơn 47.000 HKD đăng ký và sử dụng hóa đơn điện tử (HĐĐT) khởi tạo từ máy tính tiền, tăng 10.000 hộ so với chỉ tiêu ban đầu.
Theo quy định của nghị định 70/2025, từ 1-6 những HKD doanh thu từ 1 tỉ đồng/năm thuộc các nhóm ngành nghề như ăn uống, nhà hàng, khách sạn, siêu thị, bán lẻ… áp dụng xuất HĐĐT từ máy tính tiền có kết nối dữ liệu với cơ quan thuế.
Sau một tháng triển khai, nhiều HKD có doanh thu chưa đến ngưỡng này cũng đăng ký áp dụng vì thấy lợi ích và họ đã dần quen với quy định mới.
Chia sẻ với Tuổi Trẻ, chị Đ.T.N., kinh doanh hàng thời trang tại chợ Đồng Xuân (Hà Nội), cho biết từ 1-6 chị đã áp dụng HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền kết nối với cơ quan thuế vì rất tiện khi xuất nhập hàng, không phải ghi sổ nữa mà doanh thu được thể hiện trên HĐĐT xuất ra. Khách thanh toán qua chuyển khoản, quét mã QR… rất tiện và giảm tối đa nhầm lẫn.
Chỉ vài ngày làm quen với phần mềm, đến nay việc kinh doanh gần như giao dịch trên môi trường điện tử, không phải dùng sổ sách ghi tay nữa. Đặc biệt, theo chị N., khi bán hàng có xuất HĐĐT, lượng khách hàng tăng so với trước.
Tuy vậy điều chị N. băn khoăn nhất là chi phí phần mềm xuất HĐĐT khá cao. Dù được nhà cung cấp giải pháp miễn phí sử dụng phần mềm HĐĐT trong 6 tháng nhưng tháng 6 vừa rồi, tiền phí sử dụng phần mềm xuất HĐĐT cho năm 2026 đã phải thanh toán cho nhà cung cấp là 1.850.000 đồng.
Như vậy chi phí sử dụng phần mềm hóa đơn là 150.000 đồng/tháng. Với số HĐĐT xuất ra mỗi tháng chỉ 120 – 150 tờ, tính ra giá bình quân là khoảng 1.000 – 1.200 đồng/tờ, chưa kể thiết bị in và xuất HĐĐT là 2,5 triệu đồng nữa.
“Hiện tôi vừa làm vừa theo dõi, trước mắt thì phải giảm lợi nhuận để giữ khách. Nhưng có thể sang năm sẽ phải tăng giá bán. Để chia sẻ khó khăn với người kinh doanh nhỏ, tôi mong đơn vị cung cấp phần mềm có mức giá phù hợp và Nhà nước có chính sách hỗ trợ phần nào chi phí thiết bị hay phần mềm xuất HĐĐT, chữ ký số…” – chị Đ.T.N. đề xuất và góp ý HĐĐT nên xem như thuê bao điện thoại của các nhà mạng, chi phí khoảng 50.000 đồng/tháng/hộ nếu sử dụng dưới 300 hóa đơn/tháng. Hộ nào xuất nhiều hơn thì chi phí tăng thêm nhưng ở mức chấp nhận được.
Đồng tình ý chị N., bà P.T.H, chủ HKD hàng bách hóa trên phố Hàng Buồm (Hà Nội), cho hay vừa bán sỉ, vừa bán lẻ nên có ngày cao điểm hơn 200 HĐĐT/ngày, vì bán cái bút bi 5.000 đồng cũng phải xuất hóa đơn. Vậy là 4.000 hóa đơn/tháng, với chi phí phần mềm hóa đơn là 200.000 đồng. Đó là chưa kể thiết bị in và xuất hóa đơn được đầu tư trước đó là gần 5 triệu đồng.
“Ngoài chi phí phần mềm HĐĐT, hộ kinh doanh từ nay sẽ phải tính cả thuế VAT hàng tiêu dùng là 1% vào giá hàng hóa nữa. Nên người mua hàng cuối cùng phải trả” – bà H. cho hay.
Lê Thanh – Nguồn: VCCI
Cần thuận lợi và sát thực tiễn hơn
Áp dụng xuất HĐĐT từ máy tính tiền có kết nối dữ liệu với cơ quan thuế hơn một tháng qua, anh Nguyễn Thanh Tân – HKD Tân Vinh Nguyên (đường Nguyễn Chí Thanh, phường Chợ Lớn, TP.HCM) – cho biết đã quen với hình thức mới.
Doanh thu tiệm hủ tiếu của gia đình anh khoảng 100 triệu đồng/tháng (tương đương 1,2 tỉ đồng/năm). Nên với mức thuế 4,5% doanh thu thì tiền thuế phải nộp có cao hơn một chút so với trước đây nộp thuế khoán là hơn 4 triệu đồng/tháng.
Tuy nhiên băn khoăn nhất sau một tháng là có lúc nhầm món, hay phát sinh thêm nước, khăn… lỡ in hóa đơn rồi, dữ liệu chuyển thẳng đến cơ quan thuế nên không thể in lại được. Nếu in lại bị tính là một lần bán mới, làm đội doanh thu lên.
Anh Tân cũng cho biết trên thực tế đã có người đáng ra trả 2 triệu đồng nhưng chuyển khoản nhầm thành 20 triệu. Quán phải trả lại phần thừa nhưng anh lo sẽ làm doanh thu của quán trong tháng đội lên, tăng số thuế phải nộp. “Tôi kiến nghị nên có bước trung gian để các cửa hàng có thể chỉnh sửa những thông tin nhầm, chưa khớp”, anh Tân nói.
Trong khi đó chị Đoàn Ân, đại diện tiệm chè Hà Ký (đường Châu Văn Liêm, phường Chợ Lớn, TP.HCM), cho hay sau khi áp dụng xuất HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền có kết nối dữ liệu với cơ quan thuế, tiệm đã thuê hai nhân viên làm theo ca hỗ trợ bấm điện thoại để xuất HĐĐT cho khách vào những giờ cao điểm. Do không bố trí được máy POS nên tiệm xuất hóa đơn từ phần mềm điện thoại.
“Sau hơn 1 tháng, nhân viên bắt đầu quen với cách làm mới, tuy nhiên đôi lúc xảy ra lỗi trong quá trình sử dụng nhưng khi báo với nhà cung cấp lại không được khắc phục kịp thời, chẳng hạn lỗi in đơn khi khách đặt món. Kiến nghị cơ quan thuế nên có quy định với nhà cung cấp để đảm bảo quyền lợi cho HKD” – chị Ân đề xuất.
Cần chính sách hỗ trợ hộ kinh doanh
Trao đổi với Tuổi Trẻ ở góc độ là chuyên gia, ông Trần Minh Tuấn – vụ trưởng Vụ kinh tế số và xã hội số (Bộ KH&CN) – cho rằng HKD đã áp dụng HĐĐT kết nối máy tính tiền, mua bán hàng thanh toán không dùng tiền mặt, sử dụng phần mềm kê khai, nộp thuế điện tử… là đã tham gia vào quá trình chuyển đổi số.
Đây là đối tượng được xem là yếu thế nhất trên thị trường. Đây cũng là đối tượng mà Nhà nước đang khuyến khích phát triển. Nghị quyết 68 của Trung ương về phát triển kinh tế tư nhân đã nêu rõ cung cấp miễn phí các nền tảng số, phần mềm kế toán dùng chung, dịch vụ tư vấn pháp lý… cho doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ, HKD, cá nhân kinh doanh. Nên Nhà nước cần đầu tư 1-2 nền tảng số như chữ ký số, hỗ trợ pháp lý… để hỗ trợ HKD.
Tuy nhiên có HKD mỗi ngày xuất 300- 500 hóa đơn, nhưng có HKD chỉ 3-5 hóa đơn. Do đó, cần phân chia theo quy mô, lĩnh vực, ngành nghề kinh doanh… để hỗ trợ cho phù hợp.
“Để đạt mục tiêu đến năm 2030, cả nước có 2 triệu doanh nghiệp như nghị quyết 68 đặt ra, phải hỗ trợ HKD chuyển đổi số, lên doanh nghiệp. Chi phí chuyển đổi số cần theo hướng Nhà nước hỗ trợ một phần.
Kinh nghiệm quốc tế, các nước như Singapore, Trung Quốc… cũng đã làm như vậy” – ông Tuấn thông tin và gợi mở: Nhà nước hỗ trợ 50% chi phí mua phần mềm xuất HĐĐT, trả trực tiếp cho nhà cung cấp. Một nửa chi phí còn lại do HKD trả.
Về chi phí phần mềm HĐĐT, cũng theo ông Tuấn, hiện nay các nhà cung cấp đưa ra các gói có mức chi phí tương ứng với số lượng HĐĐT nhất định. Gói càng cao thì có số lượng HĐĐT xuất ra càng nhiều và ngược lại. Để chi phí phần mềm phù hợp, Bộ Tài chính cần xây dựng định mức chi phí xây dựng và một tỉ lệ lợi nhuận phù hợp chứ không thể tùy doanh nghiệp.
“Các công ty phần mềm nhất là các doanh nghiệp có vốn nhà nước như VNPT, Viettel, MobiFone cung cấp giải pháp HĐĐT cho HKD nên với trách nhiệm xã hội, thực hiện nhiệm vụ mà Nhà nước giao hơn là vì mục tiêu kinh doanh” – ông Tuấn nói.
Bà Nguyễn Thị Cúc – chủ tịch Hội tư vấn thuế – nhận định hệ thống chính sách thuế hiện nay vẫn tương đối phức tạp, nhất là với những hộ mới tiếp cận công nghệ hoặc chuyển đổi mô hình kinh doanh. Chẳng hạn, với người lớn tuổi, việc sử dụng HĐĐT, kê khai trên nền tảng số còn nhiều lúng túng.
Vì vậy thời gian tới bà Cúc kiến nghị ngành thuế cần tiếp tục đơn giản hóa thủ tục, hướng dẫn rõ ràng, nâng cấp hạ tầng công nghệ để hỗ trợ người nộp thuế.
“Chúng tôi kỳ vọng sẽ có thêm nhiều giải pháp đồng bộ để HKD không chỉ tuân thủ đúng pháp luật mà còn yên tâm phát triển”, bà Cúc nhấn mạnh.
2,11 triệu hộ kinh doanh thuộc diện phải nộp thuế
Về quản lý thuế đối với HKD, bà Nguyễn Thị Thu – trưởng ban Ban nghiệp vụ (Cục Thuế) – cho biết đến hết tháng 6, cả nước có tổng số HKD đã nộp tờ khai thuế là 3,03 triệu hộ, trong đó có 2,19 triệu hộ khoán, số còn lại là hộ kê khai. Số hộ thuộc diện phải nộp thuế là 2,11 triệu hộ, chiếm 70%. Số HKD không thuộc diện nộp thuế là 0,92 triệu hộ.
Tổng thu ngân sách từ HKD 6 tháng đầu năm 2025 ước đạt 17.100 tỉ đồng (Hà Nội ước đạt 3.371 tỉ, TP.HCM ước đạt 5.436 tỉ đồng), đạt 53,4% so với nhiệm vụ thu, bằng 131% so với cùng kỳ 2024.
Đáng quan tâm là trong 6 tháng qua, có 13.699 HKD nộp thuế khoán chuyển đổi sang nộp thuế theo phương pháp kê khai. Đặc biệt có 1.474 HKD, trong đó riêng tháng 6 có 910 HKD chuyển đổi lên doanh nghiệp.
Thuế TP.HCM nỗ lực kéo chi phí về 50 đồng/tờ hóa đơn
Việc triển khai HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền có kết nối với cơ quan thuế trên địa bàn TP.HCM, ông Đoàn Minh Dũng, trưởng Thuế TP.HCM, cho biết tính đến 30-6 có 18.370 HKD đã áp dụng.
Thuế TP.HCM đã làm việc với các đơn vị cung cấp giải pháp máy tính tiền, để thống nhất mức giá HĐĐT tối đa 50 đồng/tờ hóa đơn.
Ông Đoàn Minh Dũng
Khách thanh toán chuyển khoản tiền mua cà phê và lấy hóa đơn ở TP.HCM – Ảnh: Q.ĐỊNH
Theo ông Dũng, toàn bộ HKD theo đối tượng triển khai trên địa bàn đã được hỗ trợ tiếp cận giải pháp máy tính tiền, sử dụng HĐĐT đúng quy định. Đây là nền tảng thuận lợi để tiến tới chuyển đổi hộ khoán sang hộ kê khai, doanh nghiệp từ ngày 1-1-2026.
Để đạt được kết quả này, theo ông Dũng, ngay đầu năm nay, Thuế TP.HCM đã xác định việc triển khai HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền là một trong những nhiệm vụ trọng tâm năm 2025.
Thuế TP.HCM cũng phối hợp triển khai với các đơn vị cung cấp giải pháp máy tính tiền, giải pháp HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền, Hội tư vấn và Đại lý thuế TP.HCM nhằm hỗ trợ HKD. Qua chương trình, các nhà cung cấp giải pháp đã đồng thuận miễn phí từ 6 – 12 tháng các sản phẩm dịch vụ và HĐĐT, các đại lý thuế cam kết hỗ trợ tư vấn kê khai thuế miễn phí cho HKD từ 6 – 12 tháng.
Về chi phí triển khai HĐĐT kết nối máy tính tiền, ông Dũng cho hay Thuế TP.HCM đã làm việc với các đơn vị cung cấp giải pháp máy tính tiền, để thống nhất mức giá HĐĐT tối đa 50 đồng/tờ hóa đơn.
Nhằm đảm bảo triển khai hiệu quả, bền vững, đồng thời chuẩn bị cho mục tiêu chuyển đổi toàn bộ hộ khoán sang hộ kê khai từ 1-1-2026, ông Đoàn Minh Dũng kiến nghị Cục Thuế xây dựng lộ trình chuyển đổi linh hoạt, phù hợp từng nhóm đối tượng, đặc biệt là HKD lâu năm, chủ hộ lớn tuổi, hộ có doanh thu thấp. Đồng thời chế độ kế toán cho HKD cần đơn giản; nhanh chóng xây dựng và triển khai các phần mềm miễn phí hỗ trợ chuyển đổi số cho HKD.
Mặt khác ông Dũng cho rằng cần nâng cấp tính năng “thông tin xuất hóa đơn theo dạng mã vạch” trên eTax mobile, giúp người mua nhanh chóng cung cấp thông tin cho người bán qua quét mã vạch.
***
Hộ kinh doanh gặp khó với hóa đơn đầu vào
Nguyên Nga– ngngathanhnien@gmail.com
TN – 09/07/2025 06:18 GMT+7
Tuân thủ xuất hóa đơn điện tử đầu ra nhưng nhiều hộ sản xuất kinh doanh thực phẩm, may mặc, giày dép… cho biết việc mua nguyên phụ liệu đầu vào vẫn rất khó có được hóa đơn.
Mua 10 đồng, hóa đơn xuất 1 đồng?
Theo phản ánh của nhiều hộ kinh doanh, trong khi họ tuân thủ việc xuất hóa đơn điện tử cho khách hàng thì việc xuất hóa đơn ở khâu cung ứng nguyên phụ liệu đầu vào vẫn chưa thực hiện nghiêm túc. Khảo sát thực tế, chiều 5.7, chúng tôi đến khu vực bán vải sỉ lớn trên các tuyến đường quanh chợ Tân Bình, hỏi mua lượng lớn các loại vải linen, vải xô… các cửa hàng vải ở đây đều từ chối xuất hóa đơn điện tử. Lý do chưa hoàn thiện hệ thống xuất hóa đơn. Tại cửa hàng vải D. trên đường Phú Hòa (P.Bảy Hiền thuộc Q.Tân Bình cũ), người bán cho biết chỉ ghi hóa đơn bán hàng của cửa hàng. Khi chúng tôi yêu cầu hóa đơn điện tử, cửa hàng đưa hóa đơn được xuất bởi công ty nhập khẩu vải có địa chỉ trên đường Cộng Hòa với giá tiền thấp hơn nhiều giá trị giao dịch. Tương tự, cửa hàng vải A. trên đường Duy Tân (P.Bảy Hiền, Q.Tân Bình cũ) cũng cho biết chưa khởi tạo hóa đơn điện tử được và từ chối cấp hóa đơn đúng giá bán hàng.
“Nếu cô muốn lấy hóa đơn, công ty nhập khẩu vải sẽ xuất nhưng đơn giá tính bằng ki lô gam vải và giá thấp hơn nhiều. Chịu thì chúng tôi bán, không thì thôi”, người bán vải nói. Tại chợ bán sợi, phụ kiện thời trang Đại Quang Minh, khi được hỏi mua các loại sợi để đan len, tổng giá trị đơn hàng gần 6 triệu đồng, người bán cũng chỉ có hóa đơn bán hàng viết tay.
Một số cơ sở may mặc cũng thừa nhận khi mua nguyên phụ liệu hay vải từ các cửa hàng bán vải lớn, nếu yêu cầu xuất hóa đơn điện tử, các cửa hàng đưa hóa đơn xuất từ công ty nhập khẩu vải, giá ghi trên hóa đơn chỉ bằng 1/10 giá bán thực tế. Ví dụ, một số loại vải linen, xô… giá in trên hóa đơn điện tử là 13.000 – 25.000 đồng/kg vải (mỗi kg vải khoảng 1,8 – 2,2 m, tùy loại), tức là chỉ khoảng 6.000 – 12.500 đồng/m, trong khi giá bán ra thực tế tại cửa hàng vải là 60.000 – 140.000 đồng/m, cao hơn gấp 10 lần.
AdvertisementsX
Bà Kim Đán, chủ cơ sở may mặc tại P.Tăng Nhơn Phú (TP.Thủ Đức cũ, TP.HCM), thừa nhận mua vải tại các quầy sạp khu vực quanh chợ Tân Bình đều không có hóa đơn, cho dù mua số lượng lớn. “Các cửa hàng vải vẫn dùng quyển biên lai bán hàng in màu đỏ các dữ liệu tên sạp, địa chỉ, số điện thoại của sạp như lâu nay. Muốn có hóa đơn điện tử, cửa hàng lại chuyển cho một công ty có địa chỉ trên đường Cộng Hòa xuất hóa đơn. Giá trị đơn hàng thường cao gấp 5 – 10 lần trị giá được ghi trên hóa đơn điện tử”, bà Kim Đán thông tin.
Ông N.V.B, chủ cơ sở may mặc lớn tại xã Tân An Hội (H.Củ Chi cũ, TP.HCM), cho hay từ khi có quy định đóng thuế theo hóa đơn đầu vào, cơ sở luôn tuân thủ việc xuất hóa đơn cho khách hàng. Song để có đủ hóa đơn mua hàng hóa vải vóc, phụ liệu để có cơ sở trình khi cơ quan quản lý kiểm tra là điều vô cùng khó khăn.
“Lâu nay cơ sở mua vải tại chợ khu vực Phú Thọ Hòa, chợ Tân Bình (Q.Tân Bình cũ) hay Soái Kình Lâm (P.Chợ Lớn thuộc Q.5 cũ) thường có hóa đơn bán hàng, ghi đúng số mét vải và giá bán. Tuy nhiên, khi hỏi hóa đơn điện tử hợp lệ, cửa hàng bảo chưa xuất được do chưa hoàn thiện hệ thống. Trong khi chúng tôi may áo quần đưa hàng ra chợ và đi tỉnh đều xuất hóa đơn, in bỏ kèm trong gói hàng để nếu quản lý thị trường kiểm tra, nhà xe còn có cơ sở mà khai báo”, ông N.V.B kể và băn khoăn : “Chúng tôi bán hàng tuân thủ việc xuất hóa đơn và phải trả thuế 4,5% cho cơ quan thuế. Thế nhưng việc chúng tôi mua hàng hóa đầu vào hóa đơn không đủ, không đúng giá trị thực tế, khi cơ quan quản lý kiểm tra, chúng tôi có bị vi phạm không?”.
Tương tự, một chủ cơ sở sản xuất giò chả ở P.Bình Đông (Q.8 cũ, TP.HCM) cũng cho hay cơ sở mua thịt, lá, tiêu, hành, tỏi… tại chợ đầu mối Bình Điền đều chưa có hóa đơn điện tử bán hàng. Trong khi đó, cơ sở bỏ nem, giò sống cho các nhà hàng đều phải xuất hóa đơn điện tử đầy đủ. “Mỗi buổi sáng, chở hàng đi bỏ cho các nhà hàng, quán ăn, tôi đều cho in hóa đơn điện tử mang đi theo, nhỡ có bị cơ quan quản lý hỏi có cái mà trình”, chủ cơ sở sản xuất này cho hay nhưng đầu ra đầy đủ còn đầu vào thì hết sức khó khăn.
Rủi ro mua hàng một nơi, hóa đơn một nơi
Luật sư Trần Xoa, Công ty luật Minh Đăng Quang, khẳng định: Hộ kinh doanh không bắt buộc phải có hóa đơn đầu vào, nhưng việc có hóa đơn đầu vào hợp lệ mới chứng minh được nguồn gốc hàng hóa, chi phí hợp pháp. Còn không đủ hóa đơn đầu vào sẽ dễ rơi vào diện sử dụng nguyên liệu bất hợp pháp và bị kiểm tra nhiều hơn. Đặc biệt là khi quyết toán thuế hoặc khi có kiểm tra từ cơ quan thuế, việc không có hóa đơn đầu vào hợp lý khiến hộ kinh doanh mất quyền khấu trừ thuế giá trị gia tăng, nếu có.
Ngoài ra, với các hộ kinh doanh có doanh số lớn, LS Trần Xoa khuyên nên “lên đời” doanh nghiệp bởi nếu duy trì hộ kinh doanh sẽ nộp thuế toàn bộ theo doanh số sẽ rất lớn. Đó là chưa kể hóa đơn đầu vào không bảo đảm, nếu bị phát hiện, có thể bị phạt, thu hàng. Trong khi lên doanh nghiệp có lợi hơn khi vừa bảo đảm được hóa đơn đầu vào, chi phí thực tế rõ ràng minh bạch. “Ngay cả việc mua hàng chỗ này, xuất hóa đơn của đơn vị khác cũng rất nguy hiểm. Bởi hiện tại có tình trạng lập công ty ma để bán hóa đơn, sau vài tháng nghỉ luôn… thì cũng sẽ đối diện không ít khó khăn. Theo tôi, hộ kinh doanh đã có doanh thu lớn, nên cố gắng tìm nguồn hàng có hóa đơn hợp pháp. Phải đấu tranh để có được quyền lợi mua hàng này để có thể lên đời doanh nghiệp sớm hơn”, luật sư Trần Xoa khuyên.
PGS-TS Đinh Trọng Thịnh, chuyên gia kinh tế tài chính, cũng đồng tình việc có hóa đơn đầu vào là yêu cầu bắt buộc để chứng minh nguồn gốc hàng hóa. Đặc biệt với những mặt hàng có nguy cơ gian lận cao như hàng tiêu dùng, điện thoại, mỹ phẩm, thời trang, thực phẩm chế biến… nếu không có hóa đơn đầu vào thì cơ quan thuế có thể xem đó là hàng lậu, hàng trốn thuế. “Tuy nhiên việc tuyên truyền áp dụng việc khởi tạo hóa đơn đang được thực hiện từng bước, không thể làm ngay, nhưng nếu làm đúng và điều chỉnh hợp lý, sau thời gian mọi thứ sẽ vào guồng và chắc chắn tốt hơn. Nếu có phản ánh từ phía hộ sản xuất rằng khu vực nguyên phụ liệu chưa tuân thủ, cơ quan quản lý phải tìm hiểu để nắm vấn đề, hướng dẫn thực hiện cho đúng”, ông Thịnh đề nghị.
Các hộ kinh doanh, trường hợp tạm thời chưa có hóa đơn điện tử, có thể lập bản ghi rõ thông tin, căn cước công dân của bên bán, số lượng hàng hóa thực, giá trị thực tế, địa chỉ… như cách các hộ kinh doanh nông thủy sản áp dụng do phải mua hàng từ các hộ nông dân, ngư dân… để tránh rủi ro vi phạm pháp luật.
PGS-TS Đinh Trọng Thịnh
CVD 