Bảo vệ trẻ em bằng cách gì? Bằng cách dạy trẻ tự bảo vệ mình?

Chúng ta đã nói nhiều về hàng giả (thuốc giả, đồ ăn giả, bằng giả…), và cách giải quyết là gì? Là bắt những kẻ làm hàng giả vô tù. Không có chuyện bắt người tiêu dùng phải tự biết bảo vệ mình.

Vậy, với những kẻ xâm phạm trẻ em và phụ nữ cũng vậy, phải bắt vô tù. Không có chuyện phải bắt trẻ em và phụ nữ tự học cách bảo vệ mình.

Đàn ông xâm hại trẻ em và phụ nữ phải vô tù để được giáo dục cách sống với cộng đồng.

Đàn ông VN phải được giáo dục như một người văn minh.

PTH

• Sự thật đau lòng từ những con số “biết nói”
• Nạn xâm hại tình dục trẻ em: Thống kê không phản ánh hết nỗi đau
• Hành động để bảo vệ trẻ em trước nguy cơ bị xâm hại

***

Sự thật đau lòng từ những con số “biết nói”

ĐSPL – HUYỀN TRANG Thứ Ba, ngày 13/05/2025 11:19

Xâm hại tình dục trẻ em đang là vấn nạn báo động. Trong những năm qua, các vụ xâm hại tình dục trẻ em gây thiệt hại về thể chất, tinh thần đang có xu hướng gia tăng, gây bất bình trong dư luận xã hội.

Trẻ trai cũng bị… xâm hại

Tại tỉnh Tiền Giang, ngày 7/4, Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh Tiền Giang vừa bắt giữ đối tượng Thái Bình Sơn (SN 1986, ngụ tại huyện Gò Công Đông) để điều tra về hành vi Hiếp dâm người dưới 16 tuổi. Theo thông tin, trước đó, ngày 31/3, Công an xã Tân Thành, huyện Gò Công Đông tiếp nhận tin báo của một người đàn ông ở huyện Tân Phú Đông về việc cháu gái ông sinh năm 2012 (nay 13 tuổi), nhiều lần bị cha dượng xâm hại. Theo lời trình bày, cha mẹ cháu gái đã ly hôn nên cháu sống cùng ông tại huyện Tân Phú Đông. Tháng 2, cháu gái về sống cùng mẹ và cha dượng là Thái Bình Sơn. Đến ngày 29/3, cháu trở về nhà ông và cho biết đã bị cha dượng xâm hại. Tại cơ quan công an, Sơn thừa nhận hành vi xâm hại tình dục với con riêng của vợ. Vụ việc đang được Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh Tiền Giang điều tra làm rõ.

Mới đây, tại tỉnh Lâm Đồng, 7 trẻ em trai được cho là đã bị Nguyễn Đắt Vũ (SN 1987) xâm hại tình dục tại một cơ sở tự phát ở đường Kim Đồng, phường 6, TP Đà Lạt.

Công an tỉnh Lâm Đồng đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can và ra lệnh tạm giam Nguyễn Đắt Vũ để điều tra, xử lý tội “hiếp dâm người dưới 16 tuổi” Ảnh: Công an

Theo đó, ngày 6/4, Công an tỉnh Lâm Đồng đã khởi tố bị can đối với Nguyễn Đắt Vũ (38 tuổi) về tội Hiếp dâm người dưới 16 tuổi. Nguyễn Đắt Vũ sinh hoạt tại cơ sở T.T đóng trên địa bàn phường 6, thành phố Đà Lạt. Từ năm 2023 đến tháng 3/2025, Vũ có hành vi xâm hại tình dục 7 chú tiểu từ 9 đến 16 tuổi. Các chú tiểu này được gia đình gửi đến cơ sở để tu tập. Một trong số các chú tiểu bị Vũ xâm hại đã cùng người thân đứng ra tố cáo hành vi của ông này vào cuối tháng 3.

Nguyễn Đắt Vũ từng mang pháp danh Thích Vạn Chánh và sinh hoạt tại một chùa ở thành phố Đà Lạt. Tuy nhiên, Vũ vi phạm về đạo hạnh nên Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Lâm Đồng trục xuất, tước tăng tịch từ tháng 11/2024. Ông này sau đó đến cơ sở T.T và tổ chức tu học cho các chú tiểu.

Trước thông tin vụ việc, ngày 12/4, Bộ Y tế có văn bản gửi các tỉnh, thành phố đề nghị tăng cường công tác phòng, chống xâm hại trẻ em. Theo Bộ Y tế, những ngày qua, báo chí đồng loạt đưa tin về vụ việc Nguyễn Đắt Vũ (38 tuổi, trú tại TP Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng) đã nhiều lần thực hiện hành vi xâm hại tình dục 7 trẻ em tại cơ sở T.T gây bức xúc dư luận xã hội. Nhằm bảo đảm quyền trẻ em, tăng cường công tác phòng, chống xâm hại trẻ em, giảm tối đa các tổn hại cho trẻ em, Bộ Y tế đề nghị các tỉnh, thành phố triển khai thực hiện đồng bộ, quyết liệt, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp về bảo vệ trẻ em, phòng, chống xâm hại trẻ em.

Trong đó, Bộ Y tế đề nghị các đơn vị tăng cường công tác chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em; thực hiện hiệu quả việc thực hiện chính sách, pháp luật về phòng, chống xâm hại trẻ em. Tăng cường công tác truyền thông, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của người dân, các cấp, các ngành trong việc phát hiện, báo cáo và xử lý các vụ việc vi phạm quyền trẻ em. Đặc biệt, hướng dẫn cha, mẹ, người trực tiếp chăm sóc trẻ em về kiến thức, kỹ năng bảo vệ trẻ em, phòng chống xâm hại trẻ em; giáo dục kiến thức, kỹ năng tự bảo vệ, tự phòng ngừa xâm hại cho trẻ em. Tiếp tục quảng bá Tổng đài điện thoại quốc gia bảo vệ trẻ em (số 111), khuyến khích việc phát hiện sớm, lên tiếng, thông báo, tố cáo các hành vi xâm hại trẻ em. Các đơn vị thực hiện kịp thời, hiệu quả việc tiếp nhận, xử lý thông tin, thông báo, tố giác nguy cơ; giải quyết, xử lý nghiêm các vụ việc xâm hại trẻ em ở địa phương, đặc biệt với các hành vi che giấu, không thông báo, tố giác hành vi bạo lực, xâm hại trẻ em hoặc thiếu trách nhiệm trong việc xử lý các vụ việc bạo lực, xâm hại trẻ em.

Hệ quả nặng nề để lại cho nạn nhân

Những ngày đầu tháng 10/2024, vụ bé gái sinh năm 2011, học lớp 8 bị hàng xóm xâm hại dẫn tới hậu quả mang song thai tại xã Cẩm Bình, huyện Cẩm Thủy, tỉnh Thanh Hóa thu hút sự quan tâm của dư luận. Nạn nhân là em B.T.H, có hoàn cảnh rất đặc biệt khi có cả bố và mẹ đều đi xuất khẩu lao động, gửi con ở nhà cho ông bà nội chăm sóc, học hành. Dù nhiều lần bị xâm hại nhưng em H không dám nói với ông bà, người thân và thầy cô.

Thời gian gần đây, thấy bụng học sinh to lên và có nhiều biểu hiện bất thường, cô giáo chủ nhiệm đã báo cáo sự việc với hiệu trưởng nhà trường. Sau khi liên lạc, được mẹ H đồng ý, cô giáo chủ nhiệm đã đưa học sinh tới trung tâm y tế siêu âm thì xác định nữ sinh này đang mang song thai. Từ lá đơn tố cáo của gia đình, Công an huyện Cẩm Thủy đã khởi tố bị can, bắt tạm giam đối tượng xâm hại em B.T.H để phục vụ công tác điều tra.

 Cán bộ điều tra lấy lời khai đối với đối tượng Thái Bình Sơn. (Ảnh: Công an)

Đầu năm 2024, một bé gái cũng mang thai ở tuổi 12, mà mãi đến khi cái thai hơn 6 tháng tuổi, gia đình mới phát hiện ra. Đáng nói, dù có thai, nhưng cháu bé không hề ý thức được điều đó. Cháu vẫn chạy nhảy, chơi đùa như không có chuyện gì xảy ra. Với sự hỗ trợ tận tâm, nhiệt tình, trách nhiệm của đội ngũ bác sỹ có chuyên môn cao tại Bệnh viện Phụ sản Hà Nội, cháu đã hạ sinh một bé trai nặng 3kg bằng phương pháp đẻ mổ an toàn. Chia sẻ với phóng viên, TS.BS CKII. Mai Trọng Hưng – Giám đốc Bệnh viện Phụ sản Hà Nội đánh giá, việc làm mẹ ở tuổi trẻ con thực sự là một nỗi lo của xã hội. Đối tượng làm các em mang thai, sinh con sau đó có thể sẽ bị bắt giữ, khởi tố điều tra theo quy định của pháp luật. Về mặt sinh lý, thai phụ là trẻ em hoặc ở độ tuổi vị thành niên thường phải đối mặt với rất nhiều tai biến sản khoa, nguy cơ ảnh hưởng sức khỏe, tính mạng của mẹ và bé trong suốt thai kỳ cũng như hành trình “vượt cạn”, khả năng sinh sản về sau của trẻ cũng có thể bị ảnh hưởng. Trẻ vị thành niên mang thai, sinh con có tỷ lệ trẻ dị tật cao. Sau sinh, nếu các em không được người thân quan tâm, dễ dẫn đến trầm cảm, rối loạn tâm thần, thậm chí là tự tử… Do đó, đối với những ca này, các bác sỹ luôn cố gắng để đảm bảo tốt nhất cho sức khoẻ của mẹ và con, đồng thời rất cần sự hỗ trợ về tâm lý của các tổ chức đoàn thể để các em ổn định tâm lý, ổn định cuộc sống.

Theo số liệu thống kê của Trung tâm Pháp y Hà Nội về tổng số vụ xâm hại tình dục (XHTD) ở các độ tuổi mà Trung tâm đã tiếp nhận giám định cho thấy, nếu năm 2017 tổng số vụ là 90 (trong đó nạn nhân dưới 13 tuổi là 30 vụ; từ 13 – 16 tuổi là 20 vụ) thì chỉ trong 6 tháng đầu năm 2024 tổng số vụ là 144 (trong đó nạn nhân dưới 13 tuổi là 11 vụ; từ 13 – 16 tuổi là 31 vụ). Các năm trước đó, số vụ cũng rất cao, năm 2023 là 249 vụ, 2022 là 234 vụ, 2021 là 206 vụ…

Trong một hội thảo, Bộ LĐ-TB&XH cũng đánh giá, tình hình xâm hại trẻ em tiếp tục diễn biến phức tạp, chưa phòng ngừa, kiểm soát và kéo giảm so với mục tiêu đặt ra. Thực tế vẫn còn xảy ra các vụ việc bạo lực trẻ em trong gia đình, bạo lực học đường, xâm hại trẻ em gây bức xúc trong dư luận xã hội. Từ năm 2020 đến hết tháng 9/2023, cả nước phát hiện 7.483 vụ, 8.788 đối tượng, xâm hại 7.883 trẻ em. Đáng chú ý trong đó số vụ xâm hại tình dục trẻ em chiếm tới hơn 80%.

Đối tượng xâm hại lợi dụng mối quan hệ lệ thuộc về gia đình; mối quan hệ gần gũi, quen biết với trẻ em hoặc lợi dụng mạng xã hội để dụ dỗ, lừa gạt hoặc gây sức ép đối với trẻ em để thực hiện hành vi… Trong khi đó, cha mẹ, giáo viên, người chăm sóc trẻ em và bản thân trẻ nhỏ chưa được hướng dẫn, giáo dục để có nhận thức, kiến thức đầy đủ, cập nhật về bảo vệ trẻ em.

Ngoài ra việc thông tin, thông báo, tố giác các trường hợp trẻ em bị xâm hại, trẻ em có nguy cơ bị xâm hại có nơi, có lúc vẫn chưa được kịp thời. Công tác phối hợp cung cấp, kết nối các dịch vụ bảo vệ trẻ em ở một số địa phương vẫn còn lúng túng.

Xâm hại tình dục trẻ em là vấn nạn, không chỉ để lại hậu quả nặng nề với bản thân người bị hại mà còn ảnh hưởng đến gia đình và xã hội. Vì vậy, cần sự chung tay vào cuộc của cả gia đình, cộng đồng xã hội để tạo môi trường sống an toàn, lành mạnh cho trẻ em.

HUYỀN TRANG

***

Nạn xâm hại tình dục trẻ em: Thống kê không phản ánh hết nỗi đau

Thứ Ba, 06:10, 08/07/2025

VOV.VN – Năm 2024, cả nước đã khởi tố gần 1.900 vụ xâm hại tình dục trẻ em. Đằng sau mỗi vụ án là những câu chuyện đầy ám ảnh về tổn thương tâm lý, đổ vỡ niềm tin và sự đơn độc của trẻ em tại nơi lẽ ra phải là an toàn nhất. Sau những bản án là những nỗi đau dai dẳng mà nạn nhân phải mang theo suốt đời.

Theo số liệu thống kê, trung bình mỗi năm, Việt Nam ghi nhận từ 1.000-1.800 vụ xâm hại trẻ em, trong đó 80% là xâm hại tình dục. Gần 60% thủ phạm là người thân hoặc quen biết. Năm 2023, cả nước ghi nhận 2.498 vụ xâm hại trẻ em. Riêng tại Bệnh viện Nhi Trung ương, năm 2024 tiếp nhận và điều trị cho 66 trẻ bị xâm hại, trong đó: 65,1% bị xâm hại thân thể, 28,8% bị xâm hại tình dục, 6,1% bị bỏ mặc.

Các chuyên gia cảnh báo, xâm hại trẻ em có thể xảy ra ở bất cứ đâu: trong gia đình, trường học, cộng đồng và cả môi trường mạng. Đặc biệt, thủ phạm thường là người quen biết, có mối quan hệ gần gũi với trẻ như họ hàng, hàng xóm, bạn của cha mẹ, thậm chí là người thân ruột thịt…

Giáo dục giới tính: khoảng trống vẫn còn quá lớn

Bà Nguyễn Phương Linh, chuyên gia về quyền trẻ em và giáo dục cho hay, hiện nay, tình trạng xâm hại tình dục trẻ em ở Việt Nam vẫn diễn biến phức tạp, thậm chí còn xuất hiện nhiều yếu tố mới khiến vấn đề trở nên khó lường hơn.

Bà Linh chỉ ra một số nguyên nhân cả từ phía khách quan lẫn chủ quan: Thứ nhất, tâm lý e ngại và sợ tai tiếng. Nhiều gia đình khi con em bị xâm hại đã chọn cách im lặng, không tố cáo vì lo ngại ảnh hưởng đến danh dự, sợ xấu hổ. Có những vụ việc kéo dài nhiều năm chỉ vì gia đình không muốn công khai. Việc này vô tình khiến trẻ không được bảo vệ kịp thời và triệt để.

Thứ hai, thiếu kiến thức và kỹ năng phòng vệ. Nhiều phụ huynh còn ngần ngại trong việc trao đổi với con về giới tính, lo sợ “vẽ đường cho hươu chạy”. Trong khi đó, trẻ em lại không được trang bị đầy đủ kỹ năng nhận biết nguy cơ và bảo vệ bản thân.

Thứ ba, môi trường mạng xã hội làm gia tăng rủi ro bị xâm hại tình dục trực tuyến. Nếu như trước đây, các vụ việc chủ yếu xảy ra trực tiếp thì nay xuất hiện thêm hình thức dụ dỗ gửi hình ảnh, clip nhạy cảm qua mạng để tống tiền hoặc đe dọa.

“Trong nhiều buổi chia sẻ, tôi từng nghe trẻ kể về việc bị người lạ nhắn tin yêu cầu gửi ảnh “chứng minh tình yêu” hoặc dụ dỗ tham gia vào các cuộc trò chuyện nhạy cảm. Đây là những nguy cơ rất mới và khó kiểm soát nếu trẻ không có kỹ năng số an toàn”, bà Linh chia sẻ.

Ngoài ra, công tác thực thi pháp luật còn thiếu đồng bộ. Mặc dù hệ thống pháp luật hiện hành đã có nhiều quy định đầy đủ và nghiêm khắc, nhưng việc áp dụng trên thực tế còn chưa nhất quán. Có nơi xử lý rất nghiêm minh, nhưng cũng có nơi lại chọn cách “dĩ hòa vi quý”, hòa giải hoặc chỉ xử phạt hành chính, làm giảm tính răn đe. Bà Linh cho rằng, mọi hành vi xâm hại tình dục trẻ em đều không thể chấp nhận và cần phải bị xử lý nghiêm khắc để bảo vệ trẻ em và tạo niềm tin cho xã hội.

Chuyên gia này khẳng định, nếu tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật, nâng cao kỹ năng cho trẻ em, phụ huynh và cộng đồng, đồng thời xây dựng môi trường an toàn cả trong không gian mạng lẫn ngoài đời thực, thì hoàn toàn có cơ sở để hy vọng vào việc ngăn chặn hiệu quả tình trạng xâm hại tình dục trẻ em.

Cũng theo bà Nguyễn Phương Linh, giáo dục giới tính ở Việt Nam vẫn còn nhiều bất cập. Nhiều nơi chỉ dừng lại ở việc truyền đạt kiến thức sinh học đơn thuần mà chưa chú trọng đến kỹ năng phòng vệ, nhận diện hành vi xâm hại hay hiểu biết về quyền trẻ em. Trẻ cần được học cách nói “không”, cách rời đi khỏi tình huống nguy hiểm, cách tìm người tin cậy để chia sẻ.

Khi bị xâm hại, nỗi đau càng sâu sắc hơn nếu người gây ra hành vi xâm hại lại chính là người thân, thầy cô hoặc hàng xóm, những người mà trẻ từng đặt trọn niềm tin. Việc bị tổn thương bởi người đáng lẽ phải là chỗ dựa khiến trẻ dễ mất niềm tin vào thế giới người lớn, sống khép kín và phòng thủ.

“Trẻ em, dù là nạn nhân, vẫn thường xuyên phải đối mặt với tâm lý xấu hổ, tội lỗi, thậm chí tự trách mình vì những gì đã xảy ra. Không ít em rơi vào tình trạng khủng hoảng, phải điều trị tâm lý do gặp ác mộng, sợ bóng tối, hoảng loạn khi tiếp xúc với người lạ. Tôi cho rằng, những tổn thương này không chỉ là nỗi đau cá nhân của nạn nhân, mà còn là “vết sẹo” của xã hội nếu không được phát hiện, can thiệp và hỗ trợ kịp thời, toàn diện”, bà Phương Linh chia sẻ.

Cần cơ chế bảo vệ trẻ em đồng bộ và hiệu quả

Luật sư Đặng Văn Cường – Trưởng Văn phòng Luật sư Chính Pháp, Ủy viên Ban Chấp hành Hội Bảo vệ quyền trẻ em Việt Nam – nhận định, tình trạng xâm hại tình dục trẻ em hiện đang diễn biến rất phức tạp và đáng lo ngại. Đặc biệt, nhiều vụ việc xảy ra ngay trong môi trường gia đình hoặc học đường, nơi mà lẽ ra trẻ em phải được bảo vệ an toàn tuyệt đối.

Theo ông Cường, điều đáng báo động là nạn nhân thường là các em nhỏ, thậm chí chỉ vài tháng tuổi và thủ phạm lại chính là người thân như cha mẹ, thầy cô, chú bác… Thực tế cho thấy, trẻ em có thể bị xâm hại bất kỳ lúc nào. Bảo vệ trẻ em không chỉ là trách nhiệm của Nhà nước, mà là nghĩa vụ của toàn xã hội, từ gia đình, nhà trường đến các cơ quan, tổ chức, đoàn thể và địa phương.

Luật sư Cường cho biết, hệ thống pháp luật Việt Nam hiện đã tương đối hoàn chỉnh trong lĩnh vực bảo vệ trẻ em. Việt Nam là một trong những quốc gia sớm gia nhập Công ước quốc tế về quyền trẻ em. Từ Hiến pháp đến các đạo luật và văn bản dưới luật đều quy định cụ thể về quyền, nghĩa vụ của trẻ em, cũng như trách nhiệm của cha mẹ, nhà trường và cơ quan chức năng.

Bộ luật Hình sự hiện hành quy định các hình phạt rất nghiêm khắc với tội phạm xâm hại tình dục trẻ em, thậm chí có thể bị tuyên án tù chung thân hoặc tử hình đối với hành vi giao cấu, hiếp dâm người dưới 16 tuổi. Nghị quyết số 06/2019 của Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao cũng đã thống nhất cách hiểu và hướng dẫn xử lý các hành vi như dâm ô, giao cấu, quan hệ tình dục khác… góp phần tạo cơ sở pháp lý rõ ràng để xử lý nghiêm minh tội phạm.

Từ thực tiễn hỗ trợ pháp lý cho các nạn nhân bị xâm hại, luật sư Đặng Văn Cường chỉ ra ba nhóm nguyên nhân chính dẫn đến các vụ việc đau lòng. Đó là, nhiều kẻ xâm hại trẻ em có biểu hiện bệnh lý tình dục, rối loạn hành vi, mất kiểm soát lý trí do ảnh hưởng của các yếu tố sinh lý hoặc chất kích thích. Một số khác là đối tượng sống ở vùng sâu, vùng xa – nơi thiếu kiến thức, kỹ năng sống và sự giám sát chặt chẽ từ gia đình, xã hội.

Đặc biệt, nhiều thủ phạm là người thân của nạn nhân, không bị bệnh lý nhưng vi phạm nghiêm trọng đạo đức và pháp luật.

“Với nhóm này, cần áp dụng chế tài nghiêm khắc nhất để răn đe. Song song đó, nên xem xét áp dụng các biện pháp can thiệp y tế như tiêm hormone nhằm hạn chế tái phạm với đối tượng có biểu hiện lệch lạc tình dục. Khi phát hiện nạn nhân bị xâm hại, không thể thỏa hiệp với cái ác. Cần phải mạnh dạn tố giác, đưa tội phạm ra ánh sáng thì mới ngăn chặn được hành vi tái phạm”, luật sư Cường đề xuất.

Luật sư Cường cũng chỉ ra rằng, việc điều tra, xử lý tội phạm xâm hại tình dục trẻ em cần sự tham gia của đội ngũ cán bộ có chuyên môn sâu về tâm lý, pháp lý trẻ em. Đồng thời, cần đầu tư trang thiết bị hiện đại phục vụ giám định, thu thập chứng cứ như ADN, dấu vết sinh học… vì không phải hành vi nào cũng để lại dấu hiệu rõ ràng.

Hiện nay, Tòa Gia đình và Người chưa thành niên là mô hình bước đầu đã phát huy hiệu quả và cần được nhân rộng. Bên cạnh đó, cần trang bị kỹ năng, kiến thức cho cán bộ tố tụng, nhân viên xã hội để tạo niềm tin cho trẻ và gia đình khi họ tìm đến công lý.

Luật sư Đặng Văn Cường cho rằng, giải pháp lâu dài và bền vững nhất là nâng cao nhận thức xã hội, giáo dục đạo đức và kỹ năng sống cho trẻ ngay từ nhỏ: “Không ai bảo vệ trẻ tốt hơn chính gia đình, nhà trường và cộng đồng. Để làm được điều đó, cần sự đồng bộ từ chính sách pháp luật, con người đến cơ sở vật chất và cơ chế tổ chức thực hiện”.

Chung Thủy/VOV.VN

***

Hành động để bảo vệ trẻ em trước nguy cơ bị xâm hại

Bài và ảnh: QUỲNH AN Thứ Năm, 8/5/2025 07:58

(PNTĐ) – Để bảo vệ trẻ em trước nguy cơ bị xâm hại, cần nâng cao nhận thức, tạo ra môi trường an toàn và tin cậy cho trẻ em, đồng thời trang bị cho bậc cha mẹ những kiến thức cần thiết để nhận biết và ngăn chặn kịp thời những nguy cơ xâm hại.

Hãy dũng cảm lên tiếng

Còn nhớ, năm 2024, một bé gái 15 tuổi ở một huyện ngoại thành Hà Nội có dấu hiệu bị xâm hại tình dục, nhưng hơn 1 năm sau, vụ việc vẫn đi vào ngõ cụt vì thiếu chứng cứ.

Theo cơ quan điều tra, trong vụ án này, cơ quan điều tra không đủ căn cứ xác định người bị tố cáo có hành vi phạm tội xâm hại tình dục trẻ em, bởi đối tượng tình nghi không thừa nhận hành vi xâm hại tình dục cháu bé; các nhân chứng chứng kiến buổi gặp gỡ giữa vợ con của đối tượng tình nghi này với gia đình cháu bé chỉ xác nhận có buổi gặp mặt giữa hai bên, không nắm được nội dung trao đổi giữa hai gia đình.

Quá trình điều tra, cháu bé có lời khai không đồng nhất, kết luận giám định không tìm thấy các chứng cứ vật chất chứng minh đối tượng tình nghi đã xâm hại tình dục cháu…

Điều đáng nói trong vụ án này là sau khi sự việc xảy ra, gia đình đối tượng tình nghi đã đến gặp gỡ, xin lỗi gia đình bị hại và mong muốn được đền bù với số tiền 50 triệu đồng nhưng sau đó không thực hiện. Đến lúc đó, gia đình bị hại mới làm đơn tố cáo vụ việc lên cơ quan công an thì đã xảy ra đến… nửa năm.

Luật sư Nguyễn Ngọc Hùng, Trưởng Văn phòng luật sư Kết Nối, Đoàn Luật sư TP Hà Nội kể, anh cũng từng nhận được vụ việc một cháu bé 12 tuổi bị xâm hại tình dục, nhưng mẹ cháu bé lại không dám tố cáo vì hung thủ chính là… bố của cháu bé. Theo đó, sau khi bị xâm hại tình dục nhiều lần, cháu bé  kể lại sự việc cho bạn học và cô giáo. Giáo viên chủ nhiệm đã rất bức xúc nên trình báo vụ việc cho cơ quan điều tra.

Tuy nhiên, mẹ cháu bé lại phản đối quyết liệt vì sợ “ảnh hưởng đến danh dự gia đình” và xin được “giải quyết nội bộ”. Do đó, cơ quan tố tụng không thể đưa cháu bé đi giám định thương tật để đưa vụ việc ra điều tra, xét xử.

Mô hình làng quê an toàn của Hội LHPN Hà Nội thành lập đã tích cực triển khai nhiều hoạt động thiết thực trong việc xây dựng môi trường an toàn cho phụ nữ, trẻ em.

Luật sư Hùng lo ngại, nguyên nhân khiến nhiều vụ xâm hại tình dục trẻ em vẫn còn trong bóng tối một phần do mọi người sợ xấu hổ và mang tiếng nên giữ kín. Hơn nữa, nạn nhân đa số là người yếu thế, nhận thức xã hội còn chưa cao, ngại va chạm với cơ quan tố tụng nên nếu thoả thuận được thì sẽ giải quyết trong im lặng. Bên cạnh đó, nhiều vụ việc phát hiện muộn, khi cơ quan điều tra vào cuộc thì các bằng chứng đã bị xoá bỏ, không còn lưu giữ…

Theo Thượng tá, TS Đào Trung Hiếu, chuyên gia tội phạm học của Bộ Công an: Nguyên nhân dẫn đến vụ việc khó xử lý là nguồn thông tin về tội phạm đến với cơ quan điều tra thường bị chậm trễ, mất thời gian tính, mất cơ hội thu giữ được các chứng cứ vật chất để chứng minh tội phạm.

Lý do trước hết là bởi nạn nhân trong các vụ án xâm hại tình dục trẻ em là người dưới 16 tuổi, còn non nớt, chưa phát triển đầy đủ về thể chất và trí tuệ, khả năng nhận thức về xã hội và pháp luật còn hạn chế. Vì vậy, trong nhiều vụ án trẻ không ý thức được việc mình đã bị xâm hại để kể với cha mẹ, thầy cô giáo hay trực tiếp đi báo án. Cũng có vụ nạn nhân bị thủ phạm đe dọa hay mua chuộc, dụ dỗ, nên càng không dám nói ra sự thật.

Có cháu do xấu hổ nên không dám kể chuyện đã xảy ra với mình cho người khác. Bản thân cha mẹ của trẻ, ở vùng sâu, vùng xa trình độ dân trí thấp cũng không biết được thế nào là hành vi xâm hại tình dục trẻ em để trình báo với chính quyền. Những yếu tố này dẫn đến tình trạng khi thông tin tội phạm đến với cơ quan chức năng thì sự việc xảy ra đã qua nhiều ngày tháng, những dấu vết vật chứng quan trọng giúp cho việc truy nguyên thủ phạm không còn nữa.

Thượng tá Đào Trung Hiếu còn đưa ra số liệu thống kê: Có tới 73% số thủ phạm xâm hại tình dục trẻ em là người quen, trong đó 10% là cha đẻ hoặc cha dượng. Đây là một trong những lý do chủ quan khiến loại tội phạm này khó hoặc chậm trễ khi xử lý. “Vì danh dự gia đình, dòng tộc, có những vụ người dân chọn cách “xử lý nội bộ”, hoặc “phạt vạ” bằng đồ vật, tài sản… rồi “xí xóa”, bỏ qua tội lỗi cho thủ phạm.

Điều này khiến thông tin vụ án không đến được cơ quan chức năng, tội phạm không được phát hiện và vẫn tồn tại trong cộng đồng, trở thành “tội phạm ẩn”, chứa đựng nguy cơ tái phạm” – Thượng tá Đào Trung Hiếu phân tích.

Hội LHPN Hà Nội tổ chức phiên toà giả định phòng ngừa xâm hại, bạo lực cho học sinh.

Vai trò giám sát và bảo vệ con cái của bố mẹ phải được đặt lên hàng đầu

Thời gian qua, Hội LHPN Hà Nội đã tập trung tuyên truyền chủ trương, chính sách, pháp luật của Nhà nước về phòng chống bạo lực, xâm hại phụ nữ, trẻ em; tổ chức các hội thi, sự kiện truyền thông về phòng, chống xâm hại, bạo lực học đường cho học sinh thông qua phiên tòa giả định; nâng cao nhận thức, kỹ năng trong phòng ngừa, ứng phó với bạo lực, xâm hại và xây dựng, vun đắp giá trị văn hóa, đạo đức tốt đẹp của gia đình Thủ đô; tập huấn phòng ngừa, ứng phó với bạo lực, xâm hại phụ nữ trẻ em; phối hợp giải quyết đối với các vụ việc xâm hại, bạo lực phụ nữ trẻ em…

Bên cạnh đó, Hội triển khai các mô hình “Thành phố an toàn cho phụ nữ và trẻ em”; mô hình “Làng quê an toàn”, “Tổ dân phố an toàn cho phụ nữ, trẻ em”… Hội và các cấp Hội đã chủ động nắm bắt thông tin, vụ việc liên quan đến phụ nữ và trẻ em, qua đó thực hiện hoạt động tư vấn, hỗ trợ, phối hợp xác minh, lên tiếng kịp thời, đề xuất các cơ quan giải quyết vụ việc bảo về quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của phụ nữ và trẻ em…

Bàn về giải pháp để bảo vệ trẻ em trước “vấn nạn” trên, Thượng tá Đào Trung Hiếu cho biết, ngoài việc tích cực, phối hợp tuyên truyền giữa các ban ngành, đoàn thể, quan trọng vẫn là mỗi gia đình cần quan tâm, để ý và giáo dục con cái. Trong mỗi gia đình, vai trò giám sát và bảo vệ con cái của bố mẹ phải được đặt lên hàng đầu. Quan sát các biểu hiện bất thường về tâm sinh lý của trẻ để có hướng xử lý phù hợp.

Phụ huynh phải dạy cho con mình ngay từ bé biết ai là người được phép tiếp cận và có thể chạm vào những bộ phận nhạy cảm trên cơ thể. Ngoài bố mẹ, bác sĩ chữa bệnh có bố mẹ giám sát, thầy cô giáo giúp đỡ khi bệnh tật… thì không có ai khác được đụng chạm vào các bộ phận kín trên cơ thể mình. Nếu xảy ra, phải biết la hét, bỏ đi và báo ngay cho bố mẹ biết.

Thượng tá Đào Trung Hiếu cũng khuyến cáo, để góp phần giúp cho quá trình điều tra của lực lượng chức năng đạt hiệu quả, các bậc cha mẹ cũng nên lưu ý: Khi phát hiện các dấu hiệu bất thường trên cơ thể của trẻ, bố mẹ không được cho đi tắm, giặt, mà phải cần giữ nguyên bộ quần áo trẻ đang mặc, rồi khẩn trương đưa trẻ đi khám thương, giám định tổn thương sản khoa, ghi nhận dấu vết thương tích trên cơ thể. Đồng thời trình báo ngay với chính quyền, cơ quan công an gần nhất. Làm vậy thì những dấu vết của tội phạm mới được kịp thời thu thập để chứng minh tội phạm.

Về mặt pháp luật, luật sư Nguyễn Thị Đinh Hương, Chủ tịch Hội Phụ nữ Đoàn luật sư TP Hà Nội kiến nghị: Cần sửa đổi quy định đối tượng bị xâm hại trong các tội phạm về xâm hại tình dục trẻ em là bao gồm cả đối tượng trẻ em từ 16 đến 18 tuổi. Luật Trẻ em định nghĩa “trẻ em” là người dưới 16 tuổi.

Như vậy được hiểu là các biện pháp bảo vệ và hỗ trợ đặc biệt sẽ dành cho các nạn nhân xâm hại tình dục là trẻ em chỉ áp dụng cho trẻ em dưới 16 tuổi và không bao gồm đối tượng từ 16 đến dưới 18 tuổi. Việc Luật Trẻ em quy định tuổi trẻ em như trên là không phù hợp với Công ước về Quyền trẻ em vì theo Công ước định nghĩa trẻ em là người dưới 18 tuổi trừ khi luật pháp quốc gia quy định độ tuổi thành niên sớm hơn.

Bên cạnh đó, cần bổ sung các quy định cụ thể đối với những nội dung còn chưa rõ ràng và thống nhất, như: Làm rõ định nghĩa về “giao cấu” và “các hành vi quan hệ tình dục khác”; xử phạt tất cả các hình thức xâm hại tình dục (có tiếp xúc trực tiếp và không tiếp xúc trực tiếp);…

Đặc biệt, với loại tội phạm dâm ô, xâm hại tình dục trẻ em, cần có quy trình đặc biệt để xét xử; nếu đi theo quy trình tố tụng bình thường thì rất “bất cập”, bởi nếu không xử lý nhanh, có thể gây tổn thương hơn cho các em…