Bài 1 – Điều tra: Chạm mặt cánh thợ săn, thú rừng Vườn quốc gia Cát Tiên trúng đạn và bị xẻ thịt
Bài 2 – Điều tra: Cận cảnh động vật quý, hiếm ở Vườn quốc gia Cát Tiên bị bắn, bẫy
Bài 3 – Điều tra: Bên trong các quán ăn ‘bình dân’ ở Đồng Nai rao bán ‘thịt rừng 100%’
Bài cuối – Phải làm cho người ta biết sợ, biết thương để ngăn chặn nạn săn bắn thú hoang dã
***
Tiếng kêu ai oán giữa rừng xanh – Bài 1
Điều tra: Chạm mặt cánh thợ săn, thú rừng Vườn quốc gia Cát Tiên trúng đạn và bị xẻ thịt
09/06/2025 6:30
Thực hiện: MINH HẬU – NGUYỄN TIẾN. Thiết kế: TRƯỜNG GIANG – HỒNG THANH – XUÂN PHƯƠNG
(PLO)- Những lần vào rừng giữa đêm, thi thoảng chúng tôi lại nghe âm thanh chát chúa như tiếng súng vang lên của cánh thợ săn, và sau đó, những con vật gục xuống, thậm chí bị xẻ thịt tại chỗ.
DT – Khoa học bảo tồn thiên nhiên nhìn từ vụ án “gà lôi trắng”
*Chú thích: Sách đỏ – Sách đỏ Việt Nam là danh sách các loài động vật, thực vật ở Việt Nam thuộc loại quý hiếm, đang bị giảm sút số lượng nghiêm trọng hoặc có nguy cơ tuyệt chủng.”
Hơn 20 năm trước, tôi cùng đồng nghiệp và một số nhà báo điều tra từng thâm nhập các trang trại nuôi gấu lấy mật ở Phúc Thọ, Hà Nội.
Thời kỳ giá mật gấu lên cao, cả nước có đến hơn 4.000 cá thể gấu – nuôi nhốt trong những dãy chuồng sắt bẩn thỉu, hầm hập mùi thuốc thú y – bị bóc lột tối đa để thu lợi cho người nuôi. Hồi đó, nhiều ý kiến cho rằng việc nuôi gấu lấy mật vừa góp phần phát triển kinh tế, vừa giúp bảo tồn loài động vật hoang dã quý hiếm này.
Sau 20 năm, với nhiều nỗ lực của các cơ quan nhà nước và tổ chức phi chính phủ như Trung tâm Giáo dục Thiên nhiên (ENV), Free the Bears, Animals Asia… số lượng gấu nuôi đã giảm hơn 95%.
Nếu ai hỏi phong trào nuôi gấu đó có góp phần bảo tồn gấu không? Câu trả lời là: Không, không và không! Hai loài gấu của Việt Nam (gấu chó và gấu ngựa) hiện nay cực kỳ hiếm gặp trong thiên nhiên hoang dã. Vào thời hoàng kim của mật gấu, người ta vẫn thậm thụt chỉ cho nhau chỗ mua mật gấu tự nhiên vì tin rằng nó tốt hơn mật gấu nuôi.
*Sách đỏ Việt Nam là danh sách các loài động vật, thực vật ở Việt Nam thuộc loại quý hiếm, đang bị giảm sút số lượng nghiêm trọng hoặc có nguy cơ tuyệt chủng.”
Trịnh Lê Nguyên Giám đốc Trung tâm Con người và Thiên nhiên – PanNature
Hơn 20 năm trước, tôi cùng đồng nghiệp và một số nhà báo điều tra từng thâm nhập các trang trại nuôi gấu lấy mật ở Phúc Thọ, Hà Nội.
Thời kỳ giá mật gấu lên cao, cả nước có đến hơn 4.000 cá thể gấu – nuôi nhốt trong những dãy chuồng sắt bẩn thỉu, hầm hập mùi thuốc thú y – bị bóc lột tối đa để thu lợi cho người nuôi. Hồi đó, nhiều ý kiến cho rằng việc nuôi gấu lấy mật vừa góp phần phát triển kinh tế, vừa giúp bảo tồn loài động vật hoang dã quý hiếm này.
Sau 20 năm, với nhiều nỗ lực của các cơ quan nhà nước và tổ chức phi chính phủ như Trung tâm Giáo dục Thiên nhiên (ENV), Free the Bears, Animals Asia… số lượng gấu nuôi đã giảm hơn 95%.
Theo thống kê của Trung tâm Giáo dục Thiên nhiên (ENV), tính đến tháng 8 năm 2024, vẫn còn 94 cá thể gấu đang bị nuôi nhốt trong 16 cơ sở tư nhân tại Hà Nội với 94.7% số gấu tập trung ở huyện Phúc Thọ. Chiếm khoảng 49% tổng số gấu bị nuôi nhốt tại Việt Nam.
Điểm nóng về nuôi nhốt gấu trên cả nước
Trong buổi họp báo “Chấm dứt nuôi nhốt gấu tại Việt Nam – Hành trình sắp cán đích” do ENV tổ chức ngày 22/10, số liệu thống kê của tổ chức này cho biết, Hà Nội hiện là địa phương có số lượng gấu bị nuôi nhốt nhiều nhất cả nước, chiếm gần một nửa tổng số gấu bị nuôi nhốt trên toàn quốc.
Đó là số liệu về tiêu thụ thịt động vật hoang dã do Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn Thiên nhiên (WWF-Việt Nam) khảo sát, thống kê.
Ngày 15-3, Hợp phần Bảo tồn Đa dạng Sinh học do Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) tài trợ thuộc dự án Quản lý rừng bền vững và Bảo tồn đa dạng sinh học (VFBC) phát động chiến dịch truyền thông với thông điệp “Ngừng ăn thịt thú, góp thiện cho đời”.
Chiến dịch “Ngừng ăn thịt thú, góp thiện cho đời” sẽ diễn ra tại 5 tỉnh Quảng Nam, Thừa Thiên – Huế, Quảng Trị, Quảng Bình và Lâm Đồng
Theo khảo sát về việc tiêu thụ thịt động vật hoang dã do WWF-Việt Nam thực hiện năm 2021, khoảng 90% thú rừng bị săn bẫy trái phép được tiêu thụ qua kênh nhà hàng, quán nhậu ở khu vực thành thị và số lần tiêu dùng thịt động vật hoang dã trung bình lên tới 7 lần/năm/khách hàng.
Trong nhiều năm qua, Việt Nam là một trong những quốc gia châu Á tiêu thụ nhiều thịt rừng và các sản phẩm khác từ động vật hoang dã. Nhu cầu tiêu thụ liên tục đối với các sản phẩm này dẫn đến tình trạng sụt giảm nghiêm trọng quần thể các loài hoang dã trong tự nhiên tại Việt Nam bao gồm những loài ăn cỏ lớn và mang lớn đặc hữu ở dãy Trường Sơn.
TPO – Cá thể rùa Hoàn Kiếm ở hồ Đồng Mô, một trong 3 cá thể rùa Hoàn Kiếm được ghi nhận chính thức trên thế giới đã qua đời, làm hẹp dần hy vọng khôi phục loài rùa quý hiếm nhất thế giới.
Nguồn tin của Tiền Phong xác nhận, cá thể rùa Hoàn Kiếm ở hồ Đồng Mô đã qua đời. Xác rùa nổi lên trên mặt hồ Đồng Mô hai ngày qua. Nguyên nhân cái chết của cá thể rùa cực kỳ quý hiếm này đang được các cơ quan chức năng làm rõ.
Theo một chuyên gia trong lĩnh vực bảo tồn, cá thể rùa Hoàn Kiếm ở hồ Đồng Mô có thể đã chết nhiều ngày trước khi nổi lên mặt nước, như chuyện từng xảy ra với cụ rùa Hồ Gươm cuối cùng. Cá thể này có chiều dài toàn thân 156cm, chiều dài mai rùa 98cm, chiều rộng mai rùa 76cm, cân nặng 93kg.
Theo nhận định, cá thể rùa Hoàn Kiếm bị chết nhiều khả năng chính là cá thể rùa đã được bẫy bắt thành công vào năm 2020. Khi đó, các nhà bảo tồn đã bẫy bắt thành công một cá thể rùa Hoàn Kiếm có cân nặng 86kg, chiều dài mai 99,5cm, rộng mai 75,5cm.
(CHG) Cứ đến dịp lễ hội, Chùa Hương lại tấp nập đón du khách thập phương hành hương về đất Phật. Lợi dụng sự đông đúc này, những chủ nhà hàng lại tiếp tục đeo bám, chèo kéo thực khách, và chợ “thịt thú rừng” lại mở nhộn nhịp như nhiều năm trước.
Các nhà hàng công khai treo biển quảng cáo bán thịt thú rừng
Thay nhưng không đổi
Vẫn như mọi năm, khu chợ “thịt thú rừng” lại mở bán ở những hàng quán ăn ven bến đò và quảng cáo rầm rộ. Khu vực này có khoảng 30 nhà hàng, quán kinh doanh ăn uống, và hầu như nhà hàng, quán ăn nào cũng có thực đơn là những món “thịt thú rừng”, công khai quảng cáo là thịt hươu, nai, hoẵng, nhím, chồn….
(NLĐO)– Từ những việc làm thầm lặng, không ngại khó khăn, thậm chí là nguy hiểm, có thể lên đường bất cứ lúc nào của những “hiệp sĩ” yêu động vật, mà nhiều cá thể mèo hoang dã bất hạnh đã được giải cứu
Trung tâm Bảo tồn Động vật hoang dã tại Việt Nam (Save Vietnam’s Wildlife; gọi tắt là SVW) nằm tại Vườn Quốc gia Cúc Phương (huyện Nho Quan, tỉnh Ninh Bình) được xem là “ngôi nhà hạnh phúc” của rất nhiều loài động vật hoang dã. SVW đã phối hợp với các cơ quan chức năng ngăn chặn, giải cứu thành công hàng ngàn cá thể động vật hoang dã trước nạn săn bắt, buôn bán trái phép. Tại đây, nhiều cá thể mèo rừng may mắn được giải cứu, tái sinh thêm lần nữa.
Sẵn sàng lên đường bất cứ lúc nào
Anh Trần Văn Trường chia sẻ với phóng viên về hành trình giải cứu mèo hoang dã trong suốt nhiều năm qua
552 vụ xâm phạm động vật hoang dã bị xử lý hình sự từ năm 2015 – 2020. Con số này được cho là vẫn chưa tương xứng với thực tế buôn bán, xâm phạm động vật hoang dã đã và đang diễn ra ở Việt Nam.
Một trong 7.000 xác rùa biển chết được công an Nha Trang phát hiện trong kho của Hoàng Tuấn Hải. Năm 2018, Hải bị kết án bốn năm sáu tháng tù. Ảnh: ENV
Nguyễn Hữu Huệ, 52 tuổi, giám đốc một công ty thương mại, bị Công an Hà Nội bắt vào tháng 7.2019, khi đang vận chuyển 7 xác hổ đông lạnh trên xe ô tô. Mỗi xác hổ có thể nặng tới 300kg được Huệ trực tiếp sang Lào thu mua rồi vận chuyển về Việt Nam. Cơ quan điều tra xác định Huệ cầm đầu một đường dây buôn bán các loài động vật nguy cấp, quý hiếm xuyên quốc gia trong nhiều năm qua. Năm 2020, Tòa án Nhân dân thành phố Hà Nội xét xử và tuyên phạt Huệ 6 năm tù giam. Hai đồng phạm bị bắt cùng Huệ – Phan Văn Vui (34 tuổi) và Hồ Anh Tú (28 tuổi) – mỗi người bị tù 5 năm sau khi bị kết tội vi phạm các quy định về bảo vệ các loài nguy cấp, quý hiếm.
Trung tâm Giáo dục thiên nhiên (Education for Nature Vietnam – ENV) nhận định, hình phạt này chưa đủ tính răn đe đối với một “ông trùm” buôn hổ như Huệ, nhất là trong bối cảnh tình trạng tội phạm về động vật hoang dã đang diễn biến hết sức phức tạp tại Việt Nam. Dữ liệu thu thập được từ các phiên toà từ năm 2018-20120 cho thấy, các án phạt quá nhẹ so với mức độ phạm tội không hiếm ở Việt Nam, mặc dù trong hơn ba năm gần đây, Việt Nam đã tăng đáng kể án phạt cho tội phạm về động vật hoang dã.
For decades, people across South-east Asia have been hunting wild animals for food. But commercial pressures and cheaper snaring methods are causing the region’s forests to be emptied faster than they can be replenished — with repercussions for human and forest health.
They were taken to the wildlife rescue centre not in cages but in fine mesh bags, as though they were already fresh meat being sold by the gram.
But the four ferret badgers were still alive and kicking.
The mammals had been literally rescued from the jaws of death.
VIETNAM AND CAMBODIA – Local policemen had seized them from a restaurant and taken them to Save Vietnam’s Wildlife’s facility located within Cuc Phuong National Park, about a two-hour drive from Hanoi.
“The restaurant bought them from people who caught them from the forest,” said Mr Tran Van Truong, who as captive coordinator is in charge of the facility’s operations. “They are a bit stressed now, but they seem okay otherwise. We can probably release them back into the wild after a few days.”
Not all of man’s wild quarry are as lucky.
Demand for bushmeat and exotic pets from city dwellers is contributing to the emptying of South-east Asia’s forests. ST PHOTO: MARK CHEONG
Trapping wild animals for bushmeat may be illegal in Vietnam, but the practice is still widespread in the country. In other parts of South-east Asia too, the Covid-19 pandemic and its likely origins in the wildlife trade has had nary an impact on the region’s appetite for wild meat.
Wild animals are still being taken from the forests in large numbers, to be eaten or kept as pets, and we discovered how voracious appetites for them were still during visits to Vietnam and Cambodia in September.
Wild animals sold at a market in Ho Chi Minh City. VIDEO: ANTON L. DELGADO
Sri Lanka continues to face the brunt of the worst economic crisis in the country’s history, with depleted foreign reserves resulting in acute fuel shortages nationwide.
The shortages and limited rations are affecting conservation efforts, including the timely treatment of wild animals, regular patrolling to thwart poaching, and mitigation actions to limit human-elephant conflict.
Fuel allocations for the wildlife conservation department have been halved, and both wildlife and forest officials say this has made operations extremely difficult.
The threat of forest fires also looms as the dry season gets underway, which typically calls for more patrols to prevent burning by poachers and forest encroachers.
COLOMBO — Anyone who’d ever seen Maheshakya in the wildernesses of Kebithigollewa in Sri Lanka’s North Central province agreed that, as elephants went, he was an exemplary specimen with large tusks. Earlier this year, he got into a fight with another elephant, which left Maheshakya seriously wounded. As he lay in pain, still alive and conscious, a poacher cut off one of his tusks. Twenty days later, Maheshakya was dead.
In the time since Maheshakya had suffered his injuries during the fight, veterinarians from the Department of Wildlife Conservation (DWC) were able to check on him just twice. Before this year, Maheshakya would have received many more visits, possibly preventing the loss of his tusk and subsequent death. But Sri Lanka’s ongoing economic crisis, the worst in the country’s history, meant that was not to be.
“If we had more opportunity to treat the elephant and visit frequently, there was a chance of saving his life. But we did not have fuel in our vehicles to make this journey regularly,” said Chandana Jayasinghe, a wildlife veterinary surgeon at the DWC.
Sri Lanka has declared bankruptcy and lacks foreign reserves to import essential goods for its people, such as medicine, fuel and gas. Kilometers-long lines at gas stations have become a permanent scene throughout the country, and although a rationing system is helping shorten the wait times, what little fuel is available isn’t enough for wildlife officials to do their regular work. This leaves response teams, like the one Jayasinghe works on, often unable to go out on rescue missions.
The Attidiya Wildlife Rehabilitation Centre in Colombo receives several calls a day regarding injured animals, but has been forced to reduce operations due to fuel being in short supply. Image courtesy of the Attidiya Wildlife Rehabilitation Center.
Gần đây, giới trẻ rộ lên trend (xu hướng) nuôi động vật hoang dã như thú cưng. Nhưng bạn có biết rằng, nuôi động vật hoang dã khiến cho nhiều loại thú đứng bên bờ vực tuyệt chủng và thế giới tự nhiên mất cân bằng nghiêm trọng?
Trung tâm Cứu hộ linh trưởng (EPRC) Vườn quốc gia Cúc Phương gọi nơi ở của các linh trưởng được cứu về các hoạt động buôn bán trái phép là “Nhà trẻ EPRC”.
TTO – Sau khi tỉnh Bình Phước có ý kiến làm cầu Mã Đà nối vào tuyến quốc lộ 13C đã quy hoạch, tỉnh Đồng Nai đã họp bàn và yêu cầu có giải pháp để bảo vệ Khu bảo tồn thiên nhiên – văn hóa Đồng Nai vì đây là khu dự trữ sinh quyển thế giới.
Khu bảo tồn thiên nhiên – văn hóa Đồng Nai nhìn từ trên cao – Ảnh: NGỌC KHẢI
Thời tôi còn công tác, tỉnh Bình Phước muốn làm cầu Mã Đà qua Đồng Nai. Hai tỉnh họp bàn, lo ngại kết nối tuyến đường với 2 tỉnh sẽ ảnh hưởng đến việc bảo vệ rừng ở khu bảo tồn nên dừng lại không làm. Tỉnh Bình Phước cũng đình chỉ bến đò tự phát ngang sông Mã Đà. Nay lại có kiến nghị muốn làm cầu Mã Đà để kết nối với tuyến quốc lộ 13C đi xuyên qua khu bảo tồn. Làm đường có nhiều vị trí và phương án khác không đụng đến rừng sao không lựa chọn, lại muốn làm đường xuyên rừng thì liệu có động cơ khác không? Đồng Nai đã đổ bao mồ hôi, nước mắt để bảo vệ rừng mấy chục năm nay, không thể chỉ vì tuyến đường được rút ngắn hơn mà để rừng tự nhiên biến mất vĩnh viễn. Dứt khoát không đụng đến rừng và không nên làm đường qua khu bảo tồn. Nếu cho làm tức là chấp nhận phá bỏ khu dự trữ sinh quyển thế giới. Bởi đường đi vào rừng sẽ chia cắt đa dạng sinh học, làm thú nhát, không sinh sản được, mất dần, tuyệt chủng và chúng ta sẽ trả giá rất đắt.. Ông Trần Văn Mùi, nguyên giám đốc Khu bảo tồn thiên nhiên – văn hóa Đồng Nai
Nhân dịp năm mới Nhâm Dần, Trung tâm Con người và Thiên nhiên (PanNature) phát động chiến dịch truyền thông “Cao nhân không cần cao hổ”, kêu gọi người dân không sử dụng sản phẩm từ hổ nói chung và cao hổ nói riêng.
Từ những kết luận thiếu căn cứ khoa học và được củng cố bằng niềm tin mù quáng của con người, cao hổ đã bị thổi phồng thành một thứ xa xỉ và đẩy loài hổ tới bờ vực tuyệt chủng trong tự nhiên. Chiến dịch truyền thông này mong muốn gửi đi thông điệp rằng chính lối sống lành mạnh, lý trí khôn ngoan và tâm thế vững vàng để nói không với những hành vi sai trái sẽ giúp chúng ta trở nên đẳng cấp, chứ không phải việc tặng, biếu hay sử dụng một món hàng chết chóc như cao hổ và các sản phẩm khác từ ĐVHD.
CVD 