Dân ca dân nhạc VN – Hát Bội/Tuồng Miền Bắc

Đọc các bài cùng chuỗi, xin click vào đây.

Chào các bạn,

Hôm nay mình giới thiệu đến các bạn bộ môn “Hát Bội/Tuồng Miền Bắc”, tiếp theo “Hát Ru Con Miền Bắc“.

Hát Bội/Hát Bộ/Tuồng đều có mặt trên 3 miền Nam, Trung, Bắc của Việt Nam chúng ta. Theo truyền thuyết dân gian từ xa xưa thì Hát Bội (Tuồng) ra đời ở Bình Định trên cơ sở ông Đào Duy Từ, người Thanh Hóa, sau khi bị vua Lê không cho đi thi và cấm diễn nghệ thuật sân khấu, đã trốn vào Nam sống ở huyện Hoài Nhơn và dạy cho người dân ở đây diễn nghệ thuật múa hát theo kiểu Hát Bội. Dĩ nhiên để trở thành môn nghệ thuật hoàn chỉnh thì phải trải qua nhiều thế kỷ hoàn thiện của rất nhiều thế hệ nghệ sĩ từ thời Đào Duy Từ đến thời kỳ Đào Tấn. Tiếp tục đọc “Dân ca dân nhạc VN – Hát Bội/Tuồng Miền Bắc”

Dân ca dân nhạc VN – Hát Ru Con Miền Bắc

Đọc các bài cùng chuỗi, xin click vào đây.

Chào các bạn,

Phần giới thiệu của mình trong Dân ca Dân nhạc Việt Nam hôm nay với các bạn là thể loại “Hát Ru Con Miền Bắc” tiếp theo Hát Chầu Văn.

“Hát ru là bài học giáo dục âm nhạc đầu tiên người mẹ truyền cho đứa con. Cùng lúc với dòng sữa nóng nuôi thân thể của con thì một làn điệu thi ca dân gian, một nét nhạc dân tộc được rót vào trong tiềm thức của bé.” (GS Trần Văn Khê)

Hát ru là thể hát dân gian có mặt hầu hết ở mọi tộc người, đó là một trong những giai điệu âm nhạc đầu tiên mà con người được nghe trong khởi điểm vòng đời của mình. Tiếp tục đọc “Dân ca dân nhạc VN – Hát Ru Con Miền Bắc”

Dân ca dân nhạc VN – Hát Chầu Văn

Đọc các bài cùng chuỗi, xin click vào đây.

Chào các bạn,

Tiếp theo “Hát Ống/Hát Ví – Bắc Giang”, hôm nay mình giới thiệu đến các bạn thể loại “Hát Chầu Văn” của miền Bắc, Việt Nam.

Hát Chầu Văn là lễ nhạc hát chầu Thánh nên có vai trò quan trọng trong lễ hầu đồng. Lời ca, tiếng nhạc của cung văn nhằm mời gọi các vị Thánh về. Hát văn làm cho buổi lễ sống động. Những người hát văn vừa chơi nhạc cụ vừa thay nhau hát trong một vấn hầu thường kéo dài từ 4-8 tiếng. Tiếp tục đọc “Dân ca dân nhạc VN – Hát Chầu Văn”

Dân ca dân nhạc VN – Hát Ống/Hát Ví Bắc Giang

Đọc các bài cùng chuỗi, xin click vào đây.

Chào các bạn,

Tiếp theo “Hát Xẩm”, mình giới thiệu đến các bạn “Hát Ống/Hát Ví – Bắc Giang” hôm nay.

Hát Ống/Hát Ví là một thể loại âm nhạc dân gian mộc mạc nhưng trữ tình luôn làm xao xuyến lòng người của cộng đồng nông dân thôn Hậu, xã Liên Chung (Tân Yên-Bắc Giang).

“Thôn Hậu hội tụ đủ các yếu tố của một làng quê thuần Việt, mang đậm nét truyền thống nông thôn Bắc Bộ với đình Ao Vường cổ kính, cổng làng, giếng nước còn phủ bóng thời gian, con ngõ nhỏ dài hun hút, những rặng tre bám dọc đường làng… Tiếp tục đọc “Dân ca dân nhạc VN – Hát Ống/Hát Ví Bắc Giang”

Dân ca dân nhạc VN – Hát Xẩm

Đọc các bài cùng chuỗi, xin click vào đây.

Chào các bạn,

Tiếp theo “Hát Xoan Phú Thọ”, hôm nay mình giới thiệu đến các bạn “Hát Xẩm”, một trong những thể loại dân ca cổ xưa của Việt Nam chúng ta.

Hát Xẩm là hình thức hát rong có địa bàn hoạt động khắp cả nước. Nhưng chỉ trong Hát Xẩm cổ vùng đồng bằng Bắc bộ mới có làn điệu riêng. Khi biểu diễn, người Hát Xẩm thường vừa hát vừa đánh đàn bầu (còn gọi là đàn Xẩm) hoặc kéo nhị, phối hợp với người đánh sênh, vỗ trống mảnh-đây là những nhạc cụ thường sử dụng trong dàn nhạc Xẩm. Đôi khi có thêm cả trống đế, mõ, hoặc một số nhạc cụ khác. Tiếp tục đọc “Dân ca dân nhạc VN – Hát Xẩm”

Dân ca dân nhạc VN – Hát Xoan Phú Thọ

Đọc các bài cùng chuỗi, xin click vào đây.

Chào các bạn,

Tiếp theo “Lý Miền Bắc”, hôm nay mình giới thiệu với các bạn bộ môn “Hát Xoan” tỉnh Phú Thọ.

Hát Xoan là lối hát thờ thần, thành hoàng, thuộc dân ca nghi lễ, phong tục gắn với hội mùa của người dân ở Phú Thọ, một tỉnh thuộc vùng trung du Việt Nam.

Thường vào mùa xuân, có các phường xoan lần lượt khai xuân ở đình, miếu làng. Vào ngày mùng 5 âm lịch thường hát ở hội đền Hùng. Thời điểm hát được quy định tại một điểm nhất định, mỗi “phường” chọn một vị trí cửa đình. Hát cửa đình giữ cửa đình mục đích nhân dân địa phương kết nghĩa với nhau. Theo lệ dân tại chổ là vai anh, họ (làng khác) là vai em. Khi kết nghĩa rồi cấm trai gái hai bên dân và họ kết hôn với nhau do là anh em. Tiếp tục đọc “Dân ca dân nhạc VN – Hát Xoan Phú Thọ”

Dân ca dân nhạc VN – Lý Miền Bắc

Đọc các bài cùng chuỗi, xin click vào đây.

Chào các bạn,

Tiếp theo “Quan Họ Bắc Ninh”, hôm nay mình giới thiệu đến các bạn giai điệu Lý Miền Bắc.

, trong âm nhạc dân gian Việt Nam, là một trong rất nhiều làn điệu dân ca của người Việt. cùng với các làn điệu khác như hò, cò lả, nam ai, nam bình, hát xoan, hát xẩm, hát ru,… tạo những nét độc đáo của dân ca Việt Nam. Thể loại có mặt trên khắp 3 miền đất nước nhưng đặc biệt phát triển ở miền Trung và miền Nam. Tiếp tục đọc “Dân ca dân nhạc VN – Lý Miền Bắc”

Dân ca dân nhạc VN – Quan Họ Bắc Ninh

Đọc các bài cùng chuỗi, xin click vào đây.

Chào các bạn,

Tiếp theo “Ca Trù”, hôm nay mình giới thiệu đến các bạn “Quan Họ Bắc Ninh”.

Bắc Ninh là vùng đất sinh ra nhiều Hoàng Hậu và có nhiều dấu tích lịch sử quan trọng. Dân ca Quan Họ Bắc Ninh là hát đối đáp nam nữ. Hiện nay vẫn chưa có câu trả lời cuối cùng về thời điểm ra đời của Dân ca Quan Họ trong lịch sử. Đối chiếu lời của các bài quan họ trong sự phát triển của Tiếng Việt, có thể nghĩ rằng Dân ca Quan Họ phát triển đến đỉnh cao vào giữa thế kỉ XVIII, Chủ nhân của quan họ là những người nông dân Việt (Kinh), chủ yếu sống bằng nghề trồng lúa nước. Tiếp tục đọc “Dân ca dân nhạc VN – Quan Họ Bắc Ninh”

Dân ca dân nhạc VN – Ca Trù

Đọc các bài cùng chuỗi, xin click vào đây.

Chào các bạn,

Tiếp theo “Hát Chèo”, hôm nay mình giới thiệu đến các bạn bộ môn “Ca Trù”, một bộ môn dân ca cổ truyền lâu đời cũng độc đáo không kém với các bộ môn dân ca khác trong Dân ca Dân nhạc Việt Nam.

Ca Trù, còn được gọi là: Hát Ả Đào, Hát Cô Đầu, Hát Nhà Trò, Hát Cửa Đình, Hát Cửa Quyền, Hát Nhà Tơ, là bộ môn nghệ thuật mang tính hàn lâm, được nuôi dưỡng giữ gìn trong dân gian suốt 10 thế kỷ qua. Nhiều làng quê ở các tỉnh, thành thuộc đồng bằng Bắc bộ như Hà Nội (Phường Thái Hà), Hà Tây, Bắc Ninh, Vĩnh Phúc… là những cái nôi của các làn điệu Ca Trù. Làng Lỗ Khê (Đông Anh – Hà Nội) dân cả làng làm nghề hát Ca Trù, kể cả khu vực Bắc miền Trung là làng Cổ Đạm – Hà Tỉnh. Tiếp tục đọc “Dân ca dân nhạc VN – Ca Trù”

Dân ca dân nhạc VN – Hát Chèo

Đọc các bài cùng chuỗi, xin click vào đây.

Chào các bạn,

Hôm nay mình giới thiệu đến các bạn bộ môn “Hát Chèo” miền Bắc.

Vào thế kỷ 15, vua Lê Thánh Tông đã không cho phép biểu diễn Chèo trong cung đình, do chịu ảnh hưởng của đạo Khổng. Chèo trở về với nông dân, kịch bản lấy từ truyện viết bằng chữ Nôm.

Tới thế kỷ 18, hình thức Chèo đã được phát triển mạnh ở vùng nông thôn Việt Nam và tiếp tục phát triển, đạt đến đỉnh cao vào cuối thế kỷ 19. Những vở nổi tiếng như Quan Âm Thị Kính, Lưu Bình Dương Lễ, Kim Nham, Trương Viên xuất hiện trong giai đoạn này. Đến thế kỷ 19, chèo ảnh hưởng của tuồng, khai thác một số tích truyện như Tống Trân, Phạm Tải, hoặc tích truyện Trung Quốc như Hán Sở tranh hùng. Tiếp tục đọc “Dân ca dân nhạc VN – Hát Chèo”

Dân ca dân nhạc VN – Múa Rối Nước

Đọc các bài cùng chuỗi, xin click vào đây.

Chào các bạn,

Tiếp theo “Ngâm Thơ miền Bắc”, hôm nay mình giới thiệu đến các bạn nghệ thuật Múa Rối Nước của người Việt chúng ta.

Múa Rối Nước (hay còn gọi là Trò Rối Nước) là một loại hình nghệ thuật sân khấu dân gian truyền thống độc đáo, ra đời từ nền văn hóa lúa nước. Từ một nghệ thuật mang yếu tố dân gian, Múa Rối Nước đã trở thành một nghệ thuật truyền thống, một sáng tạo đặc biệt của người Việt.

Múa Rối Nước đã ra đời chừng hơn 10 thế kỷ trước ở vùng châu thổ sông Hồng. Loại hình nghệ thuật này thường diễn vào dịp lễ, hội làng, ngày vui, ngày Tết, dùng con rối diễn trò, diễn kịch trên mặt nước. Trò Rối Nước cũng được coi là nét văn hóa phi vật thể đặc sắc của dân tộc Việt Nam. Tiếp tục đọc “Dân ca dân nhạc VN – Múa Rối Nước”

Dân ca dân nhạc VN – Ngâm Thơ Miền Bắc

Đọc các bài cùng chuỗi, xin click vào đây.

Chào các bạn,

Hôm nay mình giới thiệu đến các bạn bộ môn “Ngâm Thơ” của miền Bắc, Việt Nam. 

Người Việt Nam thì ai ai cũng làm thơ, nhưng “Ngâm Thơ” thì phong phú nhất là ở Miền Bắc.  Thể thơ Lục Bát, rất tự nhiên trong ngôn ngữ Việt Nam, đã có từ trong ca dao tục ngữ và dân nhạc từ thời cổ đại. Sau đó thì các thể thơ Đường Luật du nhập vào Việt Nam.  Hai bài theo thể thơ Đường đầu tiên được biết đến là “Nam Quốc Sơn Hà” của Lý Thường Kiệt, và “Quốc Tộ” của Thiền sư Đỗ Pháp Thuận. Trải dài cho đến thời kỳ đầu thập niên 1930 với “Phong Trào Thơ Mới” và bài thơ Tình Già của Phan Khôi, tiếp diễn cho đến ngày nay.

Dù rằng chưa có một định nghĩa chính xác về “Thơ”, nhưng chúng ta không thể phủ nhận “Thơ” là một phần của cuộc sống, là một cách/phương tiện dùng để bày tỏ cảm xúc riêng tư không chỉ bằng từ ngữ mà còn bằng cả trái tim của tác giả. Tiếp tục đọc “Dân ca dân nhạc VN – Ngâm Thơ Miền Bắc”

Dân ca dân nhạc VN – Dân ca Thanh-Nghệ-Tĩnh

Đọc các bài cùng chuỗi, xin click vào đây.

Chào các bạn,

Bắc Bộ Việt Nam là nơi ghi dấu ấn lịch sử xưa nhất của dân tộc Việt Nam. Có Đền thờ các vua Hùng ở tỉnh Phú Thọ, thành Cổ Loa của An Dương Vương ở Đông Anh, Hà Nội… Vào thời kỳ Bắc thuộc, nơi này được mang các tên như quận Giao Chỉ, rồi Giao Châu.

Thời Trịnh – Nguyễn phân tranh, đây là vùng đất Đàng Ngoài do Chúa Trịnh kiểm soát, kéo dài cho tới sông Gianh, đèo Ngang. Đàng Ngoài còn được gọi là Bắc Hà vì nằm phía bắc sông Gianh, còn Đàng Trong, còn gọi là Nam Hà, do Chúa Nguyễn kiểm soát. Tiếp tục đọc “Dân ca dân nhạc VN – Dân ca Thanh-Nghệ-Tĩnh”

Dân ca dân nhạc VN – Dân ca Bình-Trị-Thiên

Đọc các bài cùng chuỗi, xin click vào đây.

Chào các bạn,

Hôm nay mình hân hoan giới thiệu đến các bạn Dân ca Bình-Trị-Thiên miền Trung Việt Nam. 

Bình-Trị-Thiên là tên ghép của 3 tỉnh: Quảng Bình, Quảng TrịThừa Thiên-Huế do sự tương đồng về ngữ âm và văn hóa. Sự tương đồng này được thể hiện rõ ràng nhất trong hệ thống dân ca – nhạc cổ thống nhất trong ngôn ngữ âm nhạc cổ truyền.

Đặc biệt mình dedicate bài này cho ông xã nhà mình vì Lệ Thủy, Quảng Bình là quê hương của ông xã. Tiếp tục đọc “Dân ca dân nhạc VN – Dân ca Bình-Trị-Thiên”

Dân ca dân nhạc VN – Dân Ca Phú Yên

Đọc các bài cùng chuỗi, xin click vào đây.

Chào các bạn,

Hôm nay mình giới thiệu đến các bạn Dân ca Phú Yên với hệ thống nhạc cụ Đàn Đá có một không hai của Việt Nam, và bài dân ca nổi tiếng của Phú Yên, Trách Thân, do nhạc sĩ Phan Bá Chức sáng tác.

Đàn Đá là nhạc khí tự thân vang, thuộc loại xylophone, metallophone (các dân tộc ở Tây Nguyên, Việt Nam gọi là Goong Lu, đọc là Goòng Lú, tức “đá kêu như tiếng cồng”) là một nhạc cụ chi gõ cổ nhất của Việt Nam và là một trong những loại nhạc cụ cổ sơ nhất của nhân loại.

Dưới đây mình có bài “Đàn Đá và Kèn Đá Tuy An dưới gốc độ âm thanh học” của nhạc sĩ Trần Quang Hải sẽ dẫn giải cho các bạn khám phá thêm về hệ thống âm thanh học của Đàn Đá và Kèn Đá Tuy An. Kế đến mình có lời bài dân ca “Trách Thân” gửi đến các bạn. Tiếp tục đọc “Dân ca dân nhạc VN – Dân Ca Phú Yên”