LÊ MY 23/10/2022 06:08 GMT+7
TTCT – Khi người ta không chỉ “đặt tên cho dòng sông” mà còn trao cho nó các quyền lợi hợp pháp như thứ con người được hưởng, liệu có giúp nó được bảo vệ tốt hơn trước muôn mối đe dọa?
Minh họa: Matt Chinworth/Mother Jones
Trong bài báo sau này sẽ gây tiếng vang năm 1972, giáo sư luật Christopher Stone, người được cho là đã khởi động phong trào trao “nhân vị tính” (personhood) cho thiên nhiên, viết: “Tôi nghiêm túc đề xuất trao quyền lợi hợp pháp cho các khu rừng, đại dương, dòng sông và những cái gọi là ‘thực thể thiên nhiên’ khác trong môi trường – nói chung là cả môi trường tự nhiên”.
Ông cho rằng các tổ chức môi trường nên được quyền xin làm giám hộ cho những ngọn núi hay con suối mà họ cho rằng đang bị đe dọa và đại diện các thực thể thiên nhiên này trước tòa, tương tự cách con người suy sút năng lực vì bệnh tật hay tuổi tác có thể nhờ quyền giám hộ khi có vấn đề pháp lý.
Giáo sư Stone dạy tại Trường Luật Đại học Southern California từ năm 1965 cho đến khi qua đời hồi tháng 5-2021. Không bất ngờ khi không phải ai cũng lập tức đón nhận ý tưởng trao cho thiên nhiên đúng các quyền con người đang hưởng của ông. Trong nước, nhiều ý kiến chỉ trích, phê phán Stone, nhưng cũng có những thay đổi được nhen nhóm. Bên ngoài nước Mỹ, ý tưởng này lại được ủng hộ khá nhiều, hàng chục năm sau đó.
CVD 