Hệ thống phòng lũ của Đăk Lăk mong manh thế nào

VNE – 24-11-2025

Đăk Lăk hứng chịu lũ lịch sử 50 năm, nhưng hệ thống 5 hồ chứa điều tiết lũ dọc lưu vực sông Ba chỉ “giải cứu” được 26% lượng lũ cho hạ du khiến Phú Yên cũ chìm trong biển nước.

“Nước lên rất nhanh, nhiều lúc tôi lo chết tới nơi. Năm 1993, lũ lịch sử mà nước mới vô sân, nhưng lần này lũ nhà tôi lên tới giáp mái”, cụ Chín (70 tuổi, xã Hòa Thịnh) kể lại những ngày dầm mình trong lũ lịch sử tháng 11 tại Đăk Lăk. Nhiều lần, cụ nghĩ sẽ không kịp nhìn mặt con cháu lần cuối.

Đăk Lăk bắt đầu mưa từ ngày 15/11 và kéo dài, nhưng cụ Chín không thấy lũ lên. Khu vực này thường xuyên ngập nhưng mực nước thấp nên tối 19/11, cụ đi ngủ sớm như mọi hôm.

19h, nước lớn bất ngờ đổ về thôn Phú Hữu và lên nhanh. Hai tiếng trước đó, thuỷ điện Sông Ba Hạ xả lũ vượt mức lịch sử, kéo dài đến 19h, nước dồn dập đổ xuống hạ du. Tối nửa chừng thức giấc, cụ Chín giật mình thấy nước đã lên tới chân giường, vội vàng sang nhà hàng xóm chạy lũ.

“Không ai nghĩ nước sẽ cao như lần này, vượt mức tưởng tượng”, cụ Chín nói.

Theo Cục Khí tượng Thủy văn (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), hàng loạt sông ở Nam Trung Bộ cùng vượt đỉnh lũ lịch sử các ngày 15-21/11, nhiều nhất tại Đăk Lăk, gồm sông Kỳ Lộ vượt kỷ lục 2009 và sông Ba vượt 1993. Đỉnh lũ trên sông Ba tại trạm Phú Lâm có chu kỳ lặp lại ước tính 50 năm (tần suất hiếm).

Đăk Lăk là nơi mất mát lớn nhất với 63 người thiệt mạng, chiếm 70% cả nước (91 người), tính đến 23/11. Trong đợt lũ lịch sử năm 2009, Phú Yên cũ (nay thuộc Đăk Lăk) cũng là nơi hứng chịu thiệt hại nặng nề nhất với 72 người thiệt mạng, chiếm 67% toàn miền Trung.

Không có đê, hệ thống phòng lũ cơ bản của Đăk Lăk phụ thuộc vào các hồ chứa lũ dọc lưu vực sông Ba. Thế nhưng, lớp phòng thủ vốn mong manh gần như “bất lực” trước lũ lịch sử.

Hàng trăm hộ dân ở thôn Phú Thuận, xã Hoà Thịnh vẫn bị lũ cô lập. Ảnh: Đình Văn
Tiếp tục đọc “Hệ thống phòng lũ của Đăk Lăk mong manh thế nào”

Vì sao chậm giải cứu hàng nghìn người kẹt ở rốn lũ Đăk Lăk?

VNE – Thứ ba, 25/11/2025, 06:00 (GMT+7)

Cả đêm vật lộn với lũ, chị Nguyễn Thị Phương, 35 tuổi, thôn Mỹ Điền, xã Hòa Thịnh, một tay ôm đứa nhỏ, tay còn lại luồn qua mái ngói, kéo đứa lớn để không chìm trong nước.

“Có lúc tôi nghĩ chỉ giữ được đứa nhỏ”, người mẹ hai con nhớ lại đêm kinh hoàng từ tối 19/11 đến rạng sáng hôm sau. Chồng đi làm xa, ba mẹ con chị Phương sống trong căn nhà cấp 4 nằm dọc sông. Trước đó, chị nhận thông báo về mưa, lũ qua nhóm Zalo của khu dân cư. Chiều 19/11, điện mất, mạng Internet và sóng điện thoại chập chờn, khiến chị gần như không theo kịp các tin nhắn mới.

Cùng thời điểm, khu vực mưa rất lớn, thủy điện Sông Ba Hạ cách Hòa Thịnh gần 60 km xả lũ kỷ lục 16.100 m3/s. Lượng nước trong một giây đủ làm đầy khoảng 80 căn nhà rộng hơn 50 m2, cao tầm 4 m như của chị Phương. Tuy nhiên, chị không hình dung được mức độ nguy hiểm, chỉ kê đồ dễ hư lên cao hơn đầu gối và chuẩn bị thức ăn cho 1-2 ngày.

Chiều cùng ngày, nước bò vào phòng khách, ngập lút đồ đạc. Nghĩ nước sẽ rút như mọi năm, chị chưa quá lo. Nhưng càng về đêm, nước càng dâng nhanh. Gần nửa đêm, nước ngập qua bộ ghế phòng khách, chị vội bế hai con lên dầm nhà – phần khung sắt dưới mái ngói. Song đây vẫn chưa phải đỉnh lũ, dòng nước tiếp tục dâng, nhấn chìm cả phần khung.

Chị Nguyễn Thị Phương trong căn nhà nơi ba mẹ con mắc kẹt từ tối 19/11 khi nước dâng cao. Ảnh: Đình Văn
Chị Nguyễn Thị Phương trong căn nhà nơi ba mẹ con kẹt từ tối 19/11 khi nước dâng cao. Ảnh: Thanh Tùng
Tiếp tục đọc “Vì sao chậm giải cứu hàng nghìn người kẹt ở rốn lũ Đăk Lăk?”

Dân vùng lũ: Hãy kiện thủy điện

Thủy điện xả lũ gây chết người phải bị truy tố hình sự, và phải bị phá bỏ.

Ở Mỹ, anh Hoành nói, có những vụ kiện mà đám đông kiện 1 hay vài công ty, gọi là Class Action. Trong những vụ kiện này, 1 công ty Luật sẽ đại diện cho đám đông kiện các công ty gây thiệt hại cho dân, những người dân bị thiệt hại chỉ cần đăng ký với công ty Luật mà không phải trả lệ phí gì cho công ty Luật, các luật sư bỏ công sức ra làm. Đến khi thắng, công ty Luật sẽ xin tòa bắt bên kia trả tiền luật phí cho mình, và trả tiền bồi thường lẫn tiền phạt cho đám đông. Và công ty Luật sẽ nhận được 1/3 số tiền mà tòa bắt bên kia bồi thường và bị phạt. Trong những vụ kiện này, các luật sư sẽ rất cố gắng làm việc để chiến thắng, vì nếu thua thì các luật sư không được đồng nào hết.

Đây là thời điểm rất tốt để các công ty Luật VN áp dụng mô hình này.

Trong những trường hợp nghiêm trọng, thì kiện để đòi bồi thường và tiền phạt cũng không đủ. Chủ đập thủy điện xả lũ gây tai hại lớn, phải bị truy tố hình sự về tội, chẳng hạn, giết người và phá hoại nhà cửa và tài sản của người dân, và phải bị vô tù, và phải phá bỏ đập thủy điện đó.

PTH

  • Cập nhật ngày 24-11: Mưa lũ miền Trung làm 102 người chết và mất tích, thiệt hại hơn 13.000 tỉ đồng
  • Người dân Hòa Thịnh thất thần giữa ngôi nhà đổ nát

***

Cập nhật ngày 24-11: Mưa lũ miền Trung làm 102 người chết và mất tích, thiệt hại hơn 13.000 tỉ đồng

TT – 24/11/2025 09:24 GMT+7

Đến sáng 24-11, mưa lũ tại các tỉnh Trung Bộ làm 91 người chết, 11 người mất tích, ước thiệt hại ban đầu về kinh tế hơn 13.000 tỉ đồng.

mưa lũ - Ảnh 1.
Một nhà dân ở xã Hòa Xuân, tỉnh Đắk Lắk hư hỏng nặng sau mưa lũ – Ảnh: CHÂU TUẤN

Tiếp tục đọc “Dân vùng lũ: Hãy kiện thủy điện”

Việt Nam cần dừng phát triển thủy điện

Chúng ta chỉ nghĩ đến vài hồ thủy điện vĩ đại khi xả đập, nhưng không biết rằng xả đập và tạo lũ chính là tội của hàng nghìn con đập tư nhân nhỏ mà không ai để ý và quản lý.

PTH
 
  • Âu, Mỹ rộ xu hướng phá bỏ đập thủy điện cứu môi trường
  • Đã đến lúc phải tính tới dừng phát triển thủy điện

***

Âu, Mỹ rộ xu hướng phá bỏ đập thủy điện cứu môi trường

VNN – Thứ Bảy, 07/11/2020 – 05:03

Trong khi nhiều nước đang phát triển ở châu Á và châu Phi đầu tư xây dựng vô số đập thủy điện trên sông, các chính phủ ở châu Âu và Mỹ đã bắt đầu cho phá bỏ những công trình kiểu này.

Theo Viện Trái đất thuộc Đại học Columbia (Mỹ), động thái trái ngược của các quốc gia phát triển ở Âu, Mỹ diễn ra sau khi có nhiều nghiên cứu đánh giá về tác hại của các đập thủy điện với môi trường, hệ sinh thái và những cộng đồng dân cư xung quanh.

Tiếp tục đọc “Việt Nam cần dừng phát triển thủy điện”

Ai gánh món nợ gần 45 nghìn tỷ của EVN?

Vietnamnet.vn Thứ Hai, 18/08/2025  Tư Giang

Kiến nghị của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) về việc cho phép đưa khoản lỗ lũy kế gần 45.000 tỷ đồng vào giá bán lẻ điện bình quân đang làm dấy lên nhiều tranh luận.

Cũng như nhiều lần trước khi tăng giá điện trước đây, xuất hiện câu hỏi: ai sẽ gánh rủi ro về giá điện – Nhà nước, doanh nghiệp hay người dân?

EVN và khoản lỗ 44.792 tỷ đồng

Trong giai đoạn 2022–2023, giá nhiên liệu thế giới leo thang vì bất ổn địa chính trị, chi phí mua điện tăng mạnh, khiến EVN lỗ khoảng 50.000 tỷ đồng. Dù đã cắt giảm chi phí, tái cơ cấu, đến cuối năm 2024, công ty mẹ EVN vẫn còn gánh khoản lỗ hơn 44.792 tỷ đồng. EVN cho rằng khoản lỗ này khiến vốn Nhà nước bị bào mòn, đi ngược nguyên tắc bảo toàn vốn đầu tư.

Tiếp tục đọc “Ai gánh món nợ gần 45 nghìn tỷ của EVN?”

Chuyển đổi xe xăng sang xe điện – Dục tốc bất đạt

  • Báo TTCT – Từ xe xăng sang xe điện: Thượng Hải cần tới 18 năm
  • Báo TTCT – Xe điện: Thí nghiệm, môi trường và thị trường
  • Báo VNE – Thách thức khi Hà Nội loại bỏ xe máy xăng

***

Từ xe xăng sang xe điện: Thượng Hải cần tới 18 năm

NGUYỄN THÀNH TRUNG – 27/07/2025 10:09 GMT+7

TTCTTrong kế hoạch chuyển đổi sang xe điện ở các đô thị lớn, nhìn ra thế giới, không ít bài học của các quốc gia đi trước có thể sẽ hữu ích cho Việt Nam.

Hiếm có nước nào chuyển đổi xe xăng sang xe điện nhanh và thành công như Trung Quốc. Ảnh: AFP

Theo kế hoạch từ ngày 1-7-2026, xe gắn máy chạy xăng dầu sẽ bị cấm lưu thông trong vành đai 1 ở thành phố Hà Nội. Từ ngày 1-1-2028, phạm vi hạn chế được mở rộng sang vành đai 2, bao gồm cấm xe máy và hạn chế xe ô tô cá nhân sử dụng nhiên liệu hóa thạch.

Nhìn ra thế giới, không ít bài học của các quốc gia đi trước có thể sẽ hữu ích cho Việt Nam.

Tiếp tục đọc “Chuyển đổi xe xăng sang xe điện – Dục tốc bất đạt”

Hòn đảo nhỏ lập kỷ lục dùng toàn bộ điện tái tạo 28 ngày liên tục

vietnamnet.vn

El Hierro, hòn đảo nhỏ trong quần đảo Canary của Tây Ban Nha, ghi dấu ấn lịch sử vào hè năm ngoái khi sử dụng toàn bộ nguồn năng lượng điện tái tạo trong 28 ngày liên tục.

El Hierro hiện là hòn đảo duy nhất trên thế giới đạt được kỳ tích như vậy. Theo báo cáo, hòn đảo 1,1 triệu năm tuổi này đang trên con đường đạt được khả năng tự cung tự cấp 100% năng lượng sạch nhờ vào gió và nước.

Nhà máy thủy điện Gorona del Viento là nguồn điện chính trên đảo, cung cấp năng lượng cho khoảng 11.000 cư dân. Nhà máy tận dụng địa hình của hòn đảo, kết hợp với những hồ nước ở những độ cao khác nhau tạo ra thủy điện và năng lượng gió từ ngoài khơi Đại Tây Dương.

Nhà máy điện hoạt động bằng cách khai thác năng lượng từ các tua-bin gió công nghiệp, được xây dựng trên sườn đồi. Vào những ngày gió lớn, công suất dư thừa từ trang trại gió 11,5 megawatt (MW), giúp bơm nước ngọt từ một hồ chứa nhỏ gần bến cảng của hòn đảo đến một lưu vực lớn hơn tại một miệng núi lửa cao khoảng 700m so với mực nước biển.

Tiếp tục đọc “Hòn đảo nhỏ lập kỷ lục dùng toàn bộ điện tái tạo 28 ngày liên tục”

Điện sạch hậu cơn sốt: Hàng nghìn tỷ đồng kẹt giữa rào cản chính sách?

(Dân trí) – Từng được kỳ vọng là trụ cột năng lượng xanh, điện gió và mặt trời nay đối mặt không ít nút thắt. Giá điện sau nhiều năm vẫn chưa thống nhất, hàng loạt doanh nghiệp gặp khó về tài chính.

Cách đây gần một thập kỷ, nhắc đến Thuận Nam, Ninh Hải, Bác Ái, Thuận Bắc (Ninh Thuận cũ, nay là Khánh Hòa) hay Tuy Phong, Bắc Bình (Bình Thuận cũ, nay là Lâm Đồng) là nhắc đến những vùng đất khô hạn quanh năm, nơi đồng cỏ cháy vàng dưới cái nắng gay gắt, mặt đất lổn nhổn đá sỏi.

“Chó ăn đá, gà ăn sỏi” là câu nói được người địa phương ví với vùng đất khắc nghiệt mà họ vẫn bám trụ qua bao thế hệ. Nông nghiệp bấp bênh, sinh kế chủ yếu của người dân dựa vào chăn cừu, thả dê.

Rồi một ngày, từng đoàn xe tải hạng nặng nối đuôi nhau về vùng cát trắng, dựng trụ, lắp pin, kéo dây. Chỉ sau vài tháng, những cánh đồng nắng cháy ở Ninh Thuận, Bình Thuận cũ lần lượt được phủ kín bởi hàng triệu tấm pin mặt trời và những trụ tuabin gió trắng muốt.

Khó ai có thể hình dung rằng những vùng đất từng bị xem là “không thể canh tác” ấy lại trở thành điểm đến của hàng loạt nhà đầu tư năng lượng lớn bậc nhất cả nước. Nắng và gió từng là thách thức nay trở thành lợi thế, giúp hai địa phương này đóng góp hàng tỷ kWh điện sạch mỗi năm cho hệ thống điện quốc gia.

Tiếp tục đọc “Điện sạch hậu cơn sốt: Hàng nghìn tỷ đồng kẹt giữa rào cản chính sách?”

Tại sao Iran?

SÁNG ÁNH – 07/07/2025 16:26 GMT+7

TTCT Hình ảnh Iran trong mắt phương Tây đã bị bóp méo rất nhiều, và cuộc chiến vừa diễn ra không chỉ có nguyên nhân địa chính trị…

Phụ nữ Iran ở Tehran. Ảnh: Reuters

Trong thập niên 1970, do phải tiêu pha cho chiến tranh Việt Nam và chiến tranh lạnh với Liên Xô, đồng thời với sự lớn mạnh kinh tế của Nhật Bản và Đức, Hoa Kỳ mất vị trí đứng đầu. 

Tổng thống Nixon, dưới áp lực của chính các đồng minh Đức, Anh, Pháp, phải ngưng việc hoán đổi USD sang vàng như ấn định bởi hiệp ước Bretton Woods sau Thế chiến II. 

Lý do nước Mỹ không đảm bảo được đồng USD bằng vàng nữa là vì họ đã in ra quá nhiều USD so với lượng vàng đang giữ. Mà vàng lại không phải của Hoa Kỳ, mà là ký thác của Anh, Pháp trong thời Thế chiến, giờ họ đòi về. Đồng USD đành thả nổi và sụt giá.

Tiếp tục đọc “Tại sao Iran?”

Swapping gas for batteries

USAID – Wednesday, December 18, 2024

Language

How USAID Supports Vietnam’s Journey to Net Zero

With over 70 million scooters and motorcycles on the roads in Vietnam, over 90% of households own one, two wheelers in Vietnam are ubiquitous. They form the backbone of the shipping sector, easily navigating the chaotic traffic and narrow back alleys to deliver goods. However, this contributes to air that is clouded with exhaust for Vietnamese citizens.

Emissions in Vietnam have multiplied fivefold in the last 20 years. As pollution worsened, the demand for electric vehicles (EV) skyrocketed. Vietnam is now home to the third largest two-wheeler EV market in the world—but the sector still lags far behind that of the gasoline-powered two wheelers. Improved government policies and a two wheel EV ecosystem are needed to support Vietnam’s EV shift, reduce emissions, and clean up its air.

Tiếp tục đọc “Swapping gas for batteries”

China confirms natural gas find in South China Sea

South China Morning Post – 9-8-2024

China announced the discovery of a major natural gas field in the South China Sea on August 7, 2024. Named Lingshui 36-1, the site is said to be the world’s first “ultra-shallow gas field in ultra-deep waters”. Located southeast of China’s southern island of Hainan, the field lies around 1,500 metres below the sea surface. Its discovery is expected to boost energy security for China, the world’s-largest natural gas importer. But developing oil and gas resources in the South China Sea could raise tensions among rival claimants to parts of the disputed waters.

Xăng sinh học E5: Xăng xanh thành… đống nợ – 5 bài

Xăng sinh học E5: Xăng xanh thành… đống nợ
Bài 1: Vốn nhà nước ngàn tỷ “trùm mền”

Bài 2: Nhà máy tư nhân mòn mỏi… qua ngày
Bài 3: Chưa xanh đã… tàn
Bài 4: Bỏ thì thương, vương thì tội!
Phản hồi loạt bài “Xăng sinh học E5: Xăng xanh thành… đống nợ”: Những lo ngại trước đây đã thành sự thực

Quang cảnh Nhà máy Nhiên liệu sinh học Phú Thọ bị bỏ hoang nhiều năm qua. Ảnh: GIA KHÁNH

***

Xăng sinh học E5: Xăng xanh thành… đống nợ – Bài 1: Vốn nhà nước ngàn tỷ “trùm mền”

SGGP 09/07/2024 11:54

Tham gia sản xuất xăng sinh học E5 có khối nhà nước và tư nhân. Các dự án có nguồn vốn nhà nước gồm: Nhà máy Nhiên liệu sinh học (Ethanol) ở huyện Tam Nông, tỉnh Phú Thọ với vốn đầu tư 1.500 tỷ đồng; nhà máy ở Khu kinh tế Dung Quất (huyện Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi) với vốn đầu tư hơn 2.200 tỷ đồng và nhà máy ở huyện Bù Đăng, tỉnh Bình Phước với vốn đầu tư 1.600 tỷ đồng. Thế nhưng, cả 3 nhà máy này đã đóng cửa trong nhiều năm qua.

Tiếp tục đọc “Xăng sinh học E5: Xăng xanh thành… đống nợ – 5 bài”

Nga, trừng phạt và mâu thuẫn giữa hai bờ Đại Tây Dương

ANTG – Thứ Hai, 05/02/2024, 08:27

Châu Âu chìm trong khủng hoảng năng lượng. Các công ty châu Âu đang dần chuyển hướng sang Mỹ. Người Mỹ thì lợi dụng điều này để bán khí thiên nhiên hóa lỏng (LNG) cho châu Âu với giá cao.

Không còn lựa chọn nào khác, châu Âu đang bắt đầu xây dựng các bến cảng lớn để tiếp nhận hàng từ Mỹ. Thế nhưng, sau đó, Mỹ tuyên bố đình chỉ các dự án LNG và sẽ không cung cấp cho châu Âu trong những năm tới.

Tổng thống Mỹ Joe Biden ngày 26/1 công bố lệnh tạm dừng xây dựng các kho cảng xuất khẩu LNG mới. Theo dữ liệu do tổ chức quốc tế Cedigaz công bố, trong năm 2023, Mỹ là nước xuất khẩu LNG hàng đầu thế giới. Theo Nhà Trắng, khoảng một nửa lượng xuất khẩu LNG vào năm 2023 được xuất khẩu sang châu Âu, do lục địa này đã chấm dứt việc nhập khẩu khí đốt của Nga kể từ khi nổ ra cuộc xung đột tại Ukraine.

Một cảng xuất khẩu khí thiên nhiên hóa lỏng ở Mỹ.

Tiếp tục đọc “Nga, trừng phạt và mâu thuẫn giữa hai bờ Đại Tây Dương”

EVN to buy electricity from 26 hydropower plants in Laos

VNN – 10/01/2024   17:06 (GMT+07:00)

Electricity of Vietnam (EVN) has signed 19 contracts with investors on importing electricity from 26 hydropower plants in Laos with a total capacity of 2,689MW.

On January 7, in Hanoi, Vietnamese Prime Minister Pham Minh Chinh and Lao Prime Minister Sonexay Siphandone co-chaired the 46th meeting of the Intergovernmental Committee on Bilateral Cooperation between Vietnam and Laos.

The meeting focused on assessing the implementation of tasks in 2023, including settled and outstanding issues, as well as new orientations for 2024.

The two sides agreed that trade and investment have been promoted. Vietnam now has 245 investment projects in Laos with investment capital of $5.5 billion in total.

Tiếp tục đọc “EVN to buy electricity from 26 hydropower plants in Laos”

Vietnam’s forests have been cleared to supply the world’s timber industry (2 parts)

pulitzercenter.org – APRIL 4, 2023

Vietnam’s Forests Have Been Cleared To Supply the World’s Timber Industry

author image

In Central Vietnam’s factory, wood chips are accumulated in the rear of a three-wheel vehicle used to transport acacia wood to the processing machine. Image by Thanh Nguyen.

Vietnam is ranked the fifth-largest country in the world, second in Asia, and the largest in Southeast Asia in furniture exports. Vietnamese furniture has been directly exported to 120 countries and territories.

However, behind this impressive figure is that series of natural forests that have been cut down and quickly. These forest land areas have been occupied for growing short-term timber trees.

Deforestation makes natural disasters in Vietnam more severe, local people suffer the most from the consequences.

An investigation will be published on Mekong Eye.

Tiếp tục đọc “Vietnam’s forests have been cleared to supply the world’s timber industry (2 parts)”