Trò chuyện với chân dung mộng mị*

Đạo diễn điện ảnh Nguyễn Anh Tuấn

Bản đồ thế giới mà ta có thể tưởng tượng nên, chỉ được vẽ ra trong giấc mộng…”

Chasles Nodier (1)

Xưa nay, những giấc mộng thường được miêu tả trong văn chương, và nhiều khôn xiết- ví như những giấc mộng trong truyện của Edga Pô, trong hồi ký Nam Ông mộng lục của Hồ Nguyên Trừng, trong tiểu thuyết Hồng Lâu mộng của Tào Tuyết Cần, trong kinh sách của Trang Chu, trong thơ Đỗ Phủ, Lý Bạch, v.v. Nhưng miêu tả giấc mơ trong hội họa thành cả một phòng tranh thì theo hiểu biết của tôi, mới chỉ có mình nữ họa sĩ trẻ Nguyễn Lý Phương Ngọc! Và cái độc đáo là những giấc mơ hiển hiện thành tranh của em lại tập trung vào những chân dung mà em đặt tên một cách vừa thật thà vừa khái quát bay bổng: “Chân dung mộng mị“. Tiếp tục đọc “Trò chuyện với chân dung mộng mị*”

Chiếc đòn khênh võng của một bậc quốc sĩ

Trong lần được tham dự Hội thảo khoa học lớn: “Lê Đại Cang – Tấm gương kẻ sĩ” tổ chức tại Quy Nhơn – Bình Định vào đầu năm 2013, khi tới thăm từ đường họ Lê làng Luật Chánh, xã Phước Hiệp, huyện Tuy Phước, tôi rất chú ý tới bản vẽ mô hình một chiếc đòn khênh võng- kỷ vật duy nhất của cuộc đời làm quan do chính cụ Lê Đại Cang đem về Từ đường họ Lê khi về hưu. Ai cũng biết rằng: hiện vật này đang được lưu giữ tại Bảo tàng Bình Định. Nhưng không phải ai cũng biết: chiếc đòn khênh võng đó chứa đựng một lai lịch thật đặc biệt, có khả năng giúp mọi người hiểu rõ về sự nghiệp và thân thế của một nhân vật lịch sử cũng thật đặc biệt.

Đòn 1 Tiếp tục đọc “Chiếc đòn khênh võng của một bậc quốc sĩ”

Tiểu thuyết Trung-Việt Việt-Trung: Lời hiệu triệu của một dân tộc trước đại họa

 Đạo diễn – Nhà văn Mai An Nguyễn Anh Tuấn

 Tôi tin chắc một điều, người Việt hôm nay miễn là có lương tri thông thường, bất kỳ ai cũng đều phải phấn khích trước cuốn tiểu thuyết Trung-Việt Việt-Trung(1) và muốn “ngấu nghiến” nó ngay lập tức – chưa cần biết dày mỏng, phải trái, viết theo kiểu gì, hay dở ra sao.

TVVT 2 Tiếp tục đọc “Tiểu thuyết Trung-Việt Việt-Trung: Lời hiệu triệu của một dân tộc trước đại họa”

Hà Nội Bốn Mùa – Hạ


Tùy bút điện ảnh – Đạo diễn Nguyễn Anh Tuấn

Trong một ngày giao mùa từ xuân sang hè, cố nhà văn Băng Sơn- người chuyên viết về Hà Nội đã có những dòng nói hộ tâm tư nhiều người như sau: ” Ta cảm nhận được thiên nhiên cũng như thời gian đang chầm chậm lướt qua bên ta như cánh buồm bình thản dong về chân trời, mang theo bí mật mà suốt đời ta tìm hiểu cũng không thể nào thấu được…Hà nội mến yêu ơi, đất nước kỳ vĩ ơi, ta muốn chắp tay cảm tạ, bởi lòng ta cũng đang dào dạt sang mùa…”

Mùa hè Hà Nội là mùa có “những cuộc chia ly màu đỏ” của bao người phụ nữ tiễn chồng ra nơi chiến tuyến… Đó cũng là mùa cá bột trên sông Nhị, mùa của những cuộc hộ đê hùng tráng, là thời điểm diễn ra những lần duyệt thủy chiến, xem rối nước của quan quân Lý – Trần trên hồ Tả Vọng- tức hồ Gươm, là mùa của những cánh buồm sải cánh trên sông Nhị – sông Tô tấp nập giao thương xuôi ngược giữa đất Kinh Kỳ Kẻ Chợ với các miền thượng nguồn hay hạ nguồn sông Cái…

Tiếp tục đọc “Hà Nội Bốn Mùa – Hạ”

Ảo ảnh đường trường

Mai An Nguyễn Anh Tuấn
Truyện ngắn

Dường như trong tất cả những chuyến xe đường trường, người ta dễ trở nên gần gũi và thông cảm với bạn đồng hành qua những câu hỏi han, những lời trò chuyện, những điều vô tình nghe lỏm được… Nhờ thế, những gian khổ dọc đường có vẻ trở nên dễ chịu hơn một ít, nỗi sốt ruột sau cả ngày đường với những cảnh vật đơn điệu lặp đi lặp lại cũng bớt đi. Tiếp tục đọc “Ảo ảnh đường trường”

Bản di chúc bi thảm

Mai An Nguyễn Anh Tuấn

Truyện ngắn

Tranh minh họa của nữ họa sĩ Nguyễn Lý Phương Ngọc
Tranh minh họa của nữ họa sĩ Nguyễn Lý Phương Ngọc

Đầu tiên là triệu chứng khó thở kéo dài nhiều giờ. Đó là điều khó hiểu với một người không phải là cuờng tráng song sức khỏe có thể được gọi là sung mãn như ông. Bác sĩ riêng đã loại trừ ngay cái bệnh buộc phải lập tức i-zô-lê ( biệt lập), hoành hành bởi con vi trùng mang tên một nhà bác học Đức. Nơi ông ở cũng chưa đến nỗi phải suốt ngày đeo mõm chó cả khi ra đường lẫn ở trong nhà như thành phố Bác Ki nọ mù mịt bụi khói gần đây mà ông thường thấy trên phim, ảnh. Tiếp tục đọc “Bản di chúc bi thảm”

Ám ảnh gia truyền

Mai An Nguyễn Anh Tuấn

 Truyện ngắn

Dễ gần một năm nay, hầu như lần nào cũng vậy, cứ thấy hắn về tới cổng, chàng thanh niên hàng xóm lại vội nhảy ra vồn vã, hồn nhiên:

– Anh ơi, đã xin được việc cho em chưa?

Hắn chỉ biết gượng nở nụ cười chó thui để khỏi dội nước lạnh vào hy vọng của thằng bé. Gọi là thằng bé thì quả quá đáng, vì cậu ta cũng hơn 30 tuổi, có điều tâm trí ngây thơ như một đứa trẻ mười hai chốn quê rừng. Cậu ta sống trong ngôi nhà 3 tầng chỉ có hai bố con. Tiếp tục đọc “Ám ảnh gia truyền”

Nhớ về người cha họa sĩ đã khuất núi

Chân dung họa sĩ Nguyễn Quảng qua nét vẽ của họa sĩ Bùi Xuân Phái

Trên một tấm toan phủ sơn trắng toát, có mấy nét vẽ đơn sơ nguệch ngoạc màu nâu đen. Đấy là bức tranh đầu tiên, và cũng là bức tranh cuối cùng của một người đàn bà gần hết cuộc đời làm nghề nhặt củi khô trên tuyết để nuôi sống đàn con cháu mình. Bức tranh sau đó đã trở nên vô giá trong con mắt của những nhà sưu tập tranh thế giới. Câu chuyện ấy, cùng nhiều câu chuyện khác về hội hoạ, về nghệ thuật đã in hằn trong tuổi thơ của chúng tôi. Người kể chúng là bố tôi – cố hoạ sĩ Nguyễn Quảng, người đã coi Hội hoạ và những tri thức về Nghệ thuật như một thứ Tôn giáo thiêng liêng… Khi đến tuổi trưởng thành, chúng tôi hiểu: điều lớn nhất mà ông muốn gửi gắm đằng sau những câu chuyện đó, là hãy vẽ ( hay viết ) không phải bằng sự khôn khéo của đôi tay, của đầu óc- mà bằng tất cả sự rung cảm của con tim, sự trải nghiệm của tâm hồn…

Tiếp tục đọc “Nhớ về người cha họa sĩ đã khuất núi”

Đi tìm dịch giả Trần Dần

 Nhân kỷ niệm 60 năm phong trào Nhân Văn – Giai Phẩm

 Mai An Nguyễn Anh Tuấn

Thi sĩ – Dịch giả Trần Dần

Có một lời đề từ trong một cuốn sách dịch cứ đóng xích trong tâm tư tôi suốt mấy chục năm ròng, không chỉ vì nội dung độc đáo mà còn vì thân phận đặc biệt của nó: “Tôi tặng cuốn sách này cho những ai bụng nhồi đầy tiếng Hy-lạp, tiếng La-tinh, mà chết đói”- Juyn Valex (Cậu Tú, nxb Văn học, 1974). Tiếp tục đọc “Đi tìm dịch giả Trần Dần”

Em hãy đến tìm tôi nơi bến đợi

Nhà thơ Nguyễn Nguyên Bảy đã trân trọng chọn vào phần “Thơ người Thơ đã mất”, sách “Thơ bạn Thơ 2” (Nxb Văn học, 2012) một bài thơ hay, lạ: KHI NÀO THẤY, và thương nhớ Bạn Thơ của anh : “Anh Xuân Hoàng ơi, tôi đã tìm thấy bí quyết vì sao Anh viết được những bài thơ hay và vì sao Anh sống hoàn thành một đời thơ đẹp… Thơ Anh, đời thơ Anh còn cần thêm lời đò đưa gì nữa ?”

Tiếp tục đọc “Em hãy đến tìm tôi nơi bến đợi”

Hà Nội Bốn Mùa – Đông

Tùy bút điện ảnh – Đạo diễn  Nguyễn Anh Tuấn

 
Trong một thiên tuỳ bút đặc sắc viết về mùa đông Hà Nội, cố nhà văn Băng Sơn đã viết những dòng giống như lời trăng trối cho đời: “Phải cảm ơn ai đây, trái đất, vũ trụ hay thượng đế, ông trời và tổ tiên đã chọn nơi này cho ta có một đất nước quê hương mỗi năm có bốn mùa rõ rệt, nhất là Hà Nội, nắng thì thật nắng, thu thì thật thu, và mùa đông là niềm trữ tình đầy hoài niệm… Ta đang ăn mùa đông, uống mùa đông, ta giơ tay ra nhận lá thư từ trời gửi về màu đỏ lá bàng hay màu vàng cây cơm nguội, lá thư là tín sứ, là nhịp đàn thăng hoa trong không gian tìm người tri âm tri kỷ… Mùa đông Hà Nội, đến một cột đèn cũng thành kỷ niệm đời người, một tiếng rao khuya cũng rền vang tâm tưởng…”

Mùa Đông- mùa của nỗi buồn tuyệt vọng trong cuộc đời cũ, mùa dễ gợi lên sự chiêm nghiệm về những điều tàn tạ …Chúng ta hãy nhớ lại các nhạc phẩm bất hủ thời tiền chiến, như Đêm Đông, Con thuyền không bến… cùng những bức tranh Phố của danh họa Bùi Xuân Phái… Đó là mùa sương mù phủ dày đặc trên mặt nước hồ Tây- lý do để hồ được mang tên hồ Dâm Đàm, tức hồ mù sương- và cũng là một nguyên cớ để những kẻ xấu tạo dựng nên một vụ án đã vấy bùn lên thanh danh của bậc công thần ái quốc Lê Văn Thịnh trong suốt chín trăm năm…

Tiếp tục đọc “Hà Nội Bốn Mùa – Đông”

Hà Nội Bốn Mùa – Xuân

Tùy bút điện ảnh – Đạo diễn Nguyễn Anh Tuấn

 
Mở đầu

Đối với rất nhiều người Việt Nam ở khắp đất nước và ở khắp các phương trời xa xôi, Hà Nội là nỗi niềm đau đáu nhớ thương…Và Hà Nội cũng đã trở nên gần gũi thân quen một cách lạ lùng đối với nhiều thế hệ người VN cũng như đối với không ít vị khách nước ngoài… Điều đó có thể lý giải bằng nhiều nguyên cớ- mà nguyên cớ trực tiếp nhất, và cũng sâu xa nhất, chính là bởi Hà Nội có bốn mùa thật rõ rệt và đặc sắc, mà người ta có thể cảm nhận được qua da thịt từng sự thay đổi nhỏ bé của hoa lá, mặt sông gương hồ, con đường lối ngõ, những gương mặt người…Và chúng góp phần tạo nên cái được gọi là Hồn sâu thẳm của Hà Nội. Tiếp tục đọc “Hà Nội Bốn Mùa – Xuân”

Khóc bạn

                                   Mai An Nguyễn Anh Tuấn

Vụ nhà báo Đỗ Doãn Hoàng bị một bọn xã hội đen hành hung một cách dã man, độc ác khiến phần đông giới báo chí VN đau xót và phẫn nộ. Đây là một cú giáng trả có mục đích, có tính toán vào Công lý, Tri thức và Sự thật mà những người thuộc “quyền lực thứ tư” đang làm một đại diện xứng đáng. Là một nhà báo, tôi xin gửi tới Đỗ Doãn Hoàng bài thơ cũ nhưng có lẽ còn nguyên tính thời sự này như một lời tri ân, cảm thông, động viên bạn đồng nghiệp.

nhà báo Đỗ Doãn Hoàng bị đánh
Nhà báo Đỗ Doãn Hoàng trên đường đi điều tra về phá rừng pơ-mu cổ thụ ở Trạm Tấu, Yên Bái.
Tiếp tục đọc “Khóc bạn”

Mùa hoa ban Tây Bắc với chàng lãng tử Trần Hòa Bình

MAI AN NGUYỄN ANH TUẤN 

Sau những đợt gió lạnh cuối cùng, nơi dốc đứng của những đoạn đường cheo leo hiểm trở hoặc ở tận tít tắp những hẻm núi xa mờ, những cánh ban rừng – đặc sản của riêng Tây Bắc bắt đầu lặng lẽ thi nhau nở… Mùa ban năm nay, tôi lại vác máy quay lên rừng lên bản để thực hiện nốt bộ phim tài liệu “Đi tìm hoa ban”. Chỉ có điều, tôi đi lần này đã không còn người bạn “lãng tử”- nhà báo, nhà thơ Trần Hoà Bình…

thb1
Trần Hòa Bình ở Phù Yên – Sơn La Tiếp tục đọc “Mùa hoa ban Tây Bắc với chàng lãng tử Trần Hòa Bình”