Quảng Ninh: Lợi ích nhờ chuyển dịch cơ cấu kinh tế từ Nâu sang Xanh

Doanh thu lớn, việc làm nhiều

Sáng kiến Liên minh Vịnh Hạ Long-Cát Bà do Tổ chức Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN) điều phối giai đoạn 2014-2019, với mục tiêu vận động các bên liên quan tham gia bảo tồn đa dạng sinh học trong khu vực, có sự tham gia tích cực của doanh nghiệp. Thành viên của Ban lãnh đạo bao gồm đại diện các doanh nghiệp, tổ chức phi chính phủ trong nước và quốc tế, đại diện chính quyền địa phương tỉnh Quảng Ninh và thành phố Hải Phòng, các cơ quan chính phủ cấp quốc gia và Chính phủ Hoa Kỳ.

Các bên liên quan trong Liên minh cùng xây dựng tầm nhìn và định hướng kế hoạch hoạt động, bao gồm việc tăng cường nhận thức của công chúng về hiện trạng môi trường; thúc đẩy chương trình tiêu chuẩn chứng nhận xanh cho các công ty kinh doanh tàu du lịch nghỉ đêm; nâng cao chất lượng nước ở Hạ Long-Cát Bà… Các chuyên gia của Liên minh đang giúp tỉnh hoàn tất hồ sơ đề cử khu Di sản Thiên nhiên Thế giới Vịnh Hạ Long mở rộng bao gồm cả Quần đảo Cát Bà, dự kiến tháng 9/2018 hoàn tất và trình lên UNESCO; Tổ chức các chiến dịch làm sạch bờ biển quy mô lớn; đề xuất chính quyền ban hành quyết định cấm sử dụng phao xốp và đưa ra các giải pháp thay thế phao xốp trên Vịnh Hạ Long; Bồi dưỡng kiến thức về giá trị môi trường và đa dạng sinh học cho các hướng dẫn viên du lịch, vận động để các dự án phát triển cơ sở hạ tầng du lịch không đe doạ đến các giá trị nổi bật toàn cầu của khu di sản mở rộng đang được đề cử.

Cung cấp thông tin cho đoàn nhà báo dự cuộc họp cấp lãnh đạo này, và thực hiện chuyến điền dã thực tế Hạ Long-Cát Bà, ông Lê Minh Tân phó giám đốc Sở du lịch tỉnh Quảng Ninh cho biết với dân số 1,2 triệu người, năm 2017 tỉnh Quảng Ninh đã đón khoảng 10 triệu du khách, tổng thu từ du lịch khoảng 18 nghìn tỉ đồng, giải quyết việc làm cho khoảng 60 nghìn lao động trực tiếp. Nguồn lợi lớn từ du lịch đã thúc đẩy lãnh đạo tỉnh ra hàng loạt Nghị quyết, văn bản chỉ đạo chuyển đổi kinh tế từ Nâu (khai thác khoáng sản) sang Xanh (du lịch, dịch vụ, công nghiệp sạch).

Bất cập do chưa phối hợp tốt

Ông Phạm Thanh Tùng giám đốc Cảng Tuần Châu chia sẻ: Sau 9 năm hoạt động, đến nay 2 bến thuộc Cảng đã đủ điều kiện tiếp nhận hơn 500 tàu, hơn 1 vạn khách du lịch mỗi ngày. Năm 2017 Cảng đón hơn 3 triệu lượt du khách. Cảng đã ký hợp đồng với Công ty Môi trường Đô thị tiếp nhận và xử lý rác thải rắn, còn tỉnh đã quy định 100% số tàu hoạt động trên Vịnh phải lắp thiết bị phân tách dầu và nước trước khi xả thải ra môi trường.

Tuy nhiên, theo ý kiến của các nhà báo, nhiều vấn đề lớn về môi trường và cảnh quan biển trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh vẫn chưa được xử lý thỏa đáng, như việc cho phép doanh nghiệp tư nhân mở mặt bằng đến hơn 200 hecta bằng cách lấn biển; Chưa đầu tư các nhà máy có công nghệ, công suất phù hợp để xử lý rác thải, nước thải v…v… Ông Kai Marcus Schröter Giám đốc công ty HTM -chuyên gia tư vấn của liên minh về việc áp dụng nhãn “Bông sen xanh” các du thuyền trên Vịnh- lưu ý về thực trạng nhiều tàu cũ quá hạn sử dụng đã bị chuyển từ Hạ Long sang Cát Bà v.v…

Ông Nguyễn Duy Phú chủ tịch HĐQT công ty cổ phần du thuyền Pelican có nhiều tàu hoạt động cả trong Vịnh Hạ Long và vùng biển Cát Bà cho biết: tới nay du khách vẫn bất bình, phàn nàn về tình trạng xả rác và thải nước bẩn ra Vịnh chưa chấm dứt.

Quyền trưởng đại diện IUCN Việt Nam- ông Jake Brunner cho rằng sự phát triển mạnh mẽ của ngành du lịch tại vùng di sản này đã mang lại những lợi ích đáng kể cho người dân vùng di sản thiên nhiên của tỉnh Quảng Ninh. Về các mâu thuẫn, bất cập này, cơ chế Liên minh đã tạo điều kiện thuận lợi để 2 bên Hạ Long-Cát Bà có thể cùng hợp tác để giải quyết dứt điểm.

Giáo sư Nguyễn Hoàng Trí, Chủ tịch, Tổng thư ký Ủy ban quốc gia chương trình Con người và Sinh quyển Việt Nam cho rằng ô nhiễm xảy ra hằng ngày, hằng giờ, nên 2 Ban quản lý khu di sản của 2 địa phương (tỉnh Quảng Ninh và TP Hải Phòng) cần kết hợp làm một, để giải quyết nhanh chóng, thực chất mọi vấn đề phát sinh.

Từ nguồn tài trợ của USAID (Cơ quan phát triển quốc tế Hoa Kỳ), Sáng kiến Liên minh Vịnh Hạ Long-Cát Bà đã ra đời nhằm xây dựng cơ chế hợp tác giữa các bên, thúc đẩy các hoạt động bảo tồn, bảo vệ Vịnh Hạ Long và quần đảo Cát Bà, hỗ trợ kỹ thuật cho UNESCO trong công tác quản lý Vịnh Hạ Long. Ông Nguyễn Anh Tuấn giám đốc sở Ngoại vụ Quảng Ninh cho biết hồ sơ đề xuất mở rộng Di sản thiên nhiên Thế giới Vịnh Hạ Long bao gồm quần đảo Cát Bà hiện đã được bổ sung thêm các tiêu chí đa dạng sinh học về giống loài, đa dạng sinh học về sinh thái…

Hoàng Thiên Nga